تخلیه چشم

تخلیه چشم فرایندی است که در آن، بسته به شدت آسیب، کل چشم یا بخشی از آن از بدن خارج می‌شود. این وضعیت ممکن است به واسطه حوادث ناگهانی، ضربات شدید یا بیماری‌هایی همچون سرطان چشم به وجود آید که به طور جدی به سلامت و شکل طبیعی چشم لطمه می‌زنند.

 

زمانی که چشم دیگر قادر به انجام وظایف خود نیست و ویژگی‌های اصلی خود را از دست می‌دهد، انجام این عمل به عنوان اقدامی ضروری در نظر گرفته می‌شود. تاثیر این جراحی نه تنها بر عملکرد فرد، بلکه بر ظاهر او نیز قابل توجه است. برای همین افرادی که این عمل را تجربه می‌کنند، از چشم‌های مصنوعی استفاده می‌کنند تا به بازگرداندن زیبایی ظاهری خود کمک کنند. در ادامه، به بررسی جزئیات بیشتری درباره روند تخلیه چشم خواهیم پرداخت.

 

انواع عمل تخلیه چشم

عمل جراحی تخلیه ی چشم به فرآیندی اشاره دارد که در آن تمام یا بخشی از ساختارهای چشم به‌طور کامل خارج می‌شوند. در این جراحی، عضلاتی که کره چشم را به حرکت در می‌آورند و بافت‌های اطراف آن حفظ خواهند شد.

 

این نوع جراحی تحت شرایط خاصی انجام می‌شود. در واقع بسته به وضعیت بیمار، روش‌های مختلفی وجود دارد که هر کدام ویژگی‌ها و عوارض خاص خود را دارند. به‌طور کلی، دو روش اصلی متداول هستند و یک روش دیگر تنها در شرایط نادر از جمله تومور های چشم بدخیم یا عدم توانایی در بستن چشم به کار می‌رود.

Evisceration یا اویسراسیون

در این شیوه، بخش‌های داخلی چشم به جز عضلات و بافت‌های اطراف آن خارج می‌شوند. صلبیه چشم باقی می‌ماند و بعد از جراحی، پروتزی تک لایه برای بیمار قرار می‌گیرد. یکی از مزایای این روش برش‌های ایجاد شده‌ای است که تاثیر کمتری بر زیبایی چهره فرد می‌گذارد و حرکت چشم پس از نصب پروتز بهبود می‌یابد. تخلیه چشم اویسراسیون برای بیمارانی که به ظاهر خود اهمیت می‌دهند، گزینه‌ای مناسب است، اما باید به خطر بروز افتالموسکوپی سمپاتیکی توجه کرد.

Enucleation یا انوکلئاسیون

این روش شامل حذف کامل کره چشم است، به‌طوری که ماهیچه‌ها و بافت‌های بینایی از یکدیگر جدا می‌شوند. پس از این عمل، ایمپلنت کروی یا بافت چربی به جای آن قرار می‌گیرد. دلایل انجام این جراحی می‌تواند شامل تومورها، عفونت‌ها، درد شدید، نابینایی و آسیب‌های روحی باشد. پس از این عمل، فرد نیاز به چشم مصنوعی خواهد داشت.

Exenteration یا اگزانتراسیون

در تخلیه چشم اگزانتراسیون، تمام محتویات کاسه چشم، از جمله بافت چربی و ماهیچه‌ها، خارج می‌شوند. در شرایطی که سرطان پوست یا عفونت‌های شدید وجود داشته باشد، ممکن است پلک‌ها نیز برداشته شوند. در این حالت، پروتزها باید به‌گونه‌ای طراحی و نصب شوند که با نواحی آسیب‌دیده از پوست صورت همخوانی داشته باشند. به عنوان مثال، کارسینوم سلول‌های سنگ‌فرشی می‌تواند به این نوع جراحی نیاز داشته باشد. در موارد شدیدتر، Exenteration می‌تواند به حذف کامل بافت‌های اوربیتال و حتی استخوان‌های مرتبط منجر شود.

 

نحوه انجام عمل تخلیه چشم

تا به اینجا به عمل تخلیه چشم و انواع آن پرداختیم، اما به‌صورت کلی این عمل چگونه انجام می‌شود؟ برای این عمل تخلیه چشم، از بیهوشی عمومی استفاده می‌شود. با این حال، در موارد خاص، بی‌حسی موضعی به همراه آرام‌بخش می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای بزرگسالان باشد.

 

در طول جراحی، کره چشم با ایمپلنتی مخصوص جایگزین می‌شود. این ایمپلنت باید به دقت طراحی شود تا با اندازه و شکل طبیعی چشم هماهنگ باشد و از بروز مشکلات در تطابق پروتز خارجی جلوگیری کند. مواد اولیه این ایمپلنت می‌تواند شامل موادی همچون هیدروکسی آپاتیت یا سیلیکون باشد که به‌خوبی با بدن سازگاری دارند. در ادامه از مراحل جراحی تخلیه چشم باید به موارد زیر اشاره کنیم:

 

1.     بیهوشی

در شروع، بیمار با تزریق داروهای بیهوشی به حالت بیهوشی عمیق می‌رود.

 

2.     دسترسی به کره چشم

پس از بیهوشی، جراح با ابزارهای ویژه، دسترسی به کره چشم را فراهم می‌‌کند.

 

3.     برداشتن محتویات کره چشم

در این مرحله، جراح با دقت و استفاده از ابزارهای خاص، محتویات کره چشم، از جمله شبکیه، عنبیه، قرنیه و لنز را خارج می‌کند.

 

4.     کاشتن ایمپلنت

پس از حذف محتویات، جراح ایمپلنت را در محل کره چشم قرار می‌دهد و آن را به‌ صورت دقیق در مکان مناسب جاگذاری می‌کند.

 

5.     بستن زخم

پس از قرار دادن ایمپلنت، جراح زخم را با بخیه‌های مخصوص می‌بندد.

 

6.     پایان عمل

در پایان جراحی، چشم بیمار با الیاف بسته می‌شود و بیمار باید مراقبت‌های لازم را برای تسریع در بهبودی رعایت کند.

 

این عمل نه تنها به بهبود بیماری‌ های چشم کمک می‌کند، بلکه به بازگرداندن اعتماد به نفس و ظاهر طبیعی او نیز می‌انجامد.

 

مراقبت بعد از تخلیه چشم

مراقبت‌های پس از جراحی تخلیه چشم نقش حیاتی در روند بهبودی دارند. آشنایی با نکات کلیدی این مراقبت‌ها می‌تواند به شما کمک کند تا از عوارض احتمالی جلوگیری کرده و بهبودی سریع‌تری داشته باشید. در ادامه به برخی از این موارد اشاره می‌شود:

 

•     در دو هفته اول پس از عمل، از انجام فعالیت‌های بدنی سنگین و شنا خودداری کنید. این کار به کاهش فشار بر ناحیه جراحی کمک کرده و از بروز عوارض جلوگیری می‌کند.

•     پس از جراحی، به هیچ عنوان رانندگی نکنید. اثرات داروهای بیهوشی ممکن است بر تمرکز و واکنش‌های شما تاثیر بگذارد.

•     تا یک ماه پس از عمل، از خم شدن در ناحیه کمر و بلند کردن اجسام سنگین پرهیز کنید. این اقدامات به جلوگیری از آسیب به ناحیه جراحی کمک می‌کند.

•     بانداژ روی چشم را خشک و تمیز نگه‌دارید. اگرچه ممکن است احساس خارش یا ناراحتی کنید، اما باید آن را تا زمانی که پزشک تعیین کرده، نگه دارید.

•     داروهای تجویزی را به‌موقع و طبق دستور پزشک مصرف کنید. این نکته به تسریع در بهبود و کاهش درد کمک می‌کند.

•     معاینات بعد از جراحی را جدی بگیرید. یک هفته پس از عمل، پزشک شما وضعیت زخم و روند بهبودی را بررسی می‌کند.

•     اگر پروتز چشم به‌درستی تمیز و نگهداری شود، می‌تواند سال‌ها دوام بیاورد. حداقل یک تا دو بار در سال به متخصص چشم مراجعه کنید تا سلامت حدقه چشم و پروتز بررسی شود. اگر راحت هستید، می‌توانید خودتان پروتز را خارج کرده و تا ویزیت بعدی تمیز کنید.

 

هزینه جراحی تخلیه چشم

قیمت چشم مصنوعی به هیچ وجه عددی ثابت نیست و عوامل متعددی بر آن تاثیر می‌گذارند. یکی از مهم‌ترین این عوامل نوع آسیب به چشم است. برای مثال، آسیب‌ های چشم شدید نیاز به پروتزهای پیچیده‌تر و با کیفیت بالاتر دارند که طبیعتا هزینه بیشتری به دنبال خواهد داشت. 

 

علاوه‌بر این، محل جغرافیایی نیز نقشی کلیدی ایفا می‌کند. هزینه‌ها بسته به کشور و حتی شهر ممکن است به طور چشمگیری متفاوت باشد. همچنین، تجربه و مهارت پزشک و سازنده پروتز تاثیر مستقیم بر کیفیت و قیمت دارند. پروتزهایی که توسط کارشناسان با تجربه ساخته می‌شوند، هزینه بیشتری دارند، اما در عوض کیفیت و عملکرد بهتری ارائه می‌دهند.

 

کیفیت خود پروتز نیز بی‌تاثیر نیست. مواد به‌کاررفته در ساخت پروتز و تکنولوژی تولید آن می‌تواند هزینه نهایی را تحت تاثیر قرار دهد. پروتزهایی که از مواد پیشرفته و زیست‌سازگار ساخته می‌شوند، هزینه بیشتری دارند.

 

در نهایت، خدمات و امکانات کلینیک یا مرکز درمانی که به آن مراجعه می‌کنید نیز بر قیمت تاثیرگذار است. برای تصمیم‌گیری بهتر، مشاوره با پزشکان و مراکز معتبر به شدت توصیه می‌شود.

 

سخن پایانی

پروتز چشم به عنوان ابزاری پزشکی طراحی شده است تا به افرادی که به هر دلیلی یکی از چشمان خود را از دست داده‌اند، کمک کند. این چشم‌های مصنوعی با نهایت دقت و ظرافت ساخته می‌شوند تا ظاهری کاملا طبیعی داشته باشند. اگرچه این پروتزها قابلیت بینایی ندارند، اما به خوبی می‌توانند جایگزین زیبایی برای چشم از دست رفته باشند و حرکات طبیعی را تقلید کنند.

 

عمل تخلیه چشم نیز می‌تواند تاثیر بسیاری بر روحیه فرد بگذارد. با داشتن ظاهری شبیه به چشم طبیعی، افراد می‌توانند با اعتماد به نفس بیشتری در جامعه حاضر شوند و احساس راحتی بیشتری در تعاملات اجتماعی داشته باشند. این ابزار نه تنها به بهبود ظاهر کمک می‌کند، بلکه به بازگشت به زندگی روزمره و حفظ کیفیت زندگی نیز می‌انجامد.