لیزر شبکیه چشم

در چشم‌های خود دچار مشکل هستید؟ دچار آسیب شبکیه چشم شده‌اید؟ یا چشم شما مشکلی دارد که فکر می‌کنید با لیزر قابل حل است؟ لیزر شبکیه چشم نوعی جراحی شبکیه است که به عنوان درمانی غیرتهاجمی شناخته می‌شود. درمان غیرتهاجمی در واقع درمانی است که طی آن بخشی از بدن شکافته نمی‌شود. به بیان ساده‌تر در درمان‌های غیرتهاجمی چاقوی جراحی و بخیه وجود ندارد. لیزر شبکیه چشم یکی از محبوب‌ترین درمان‌های غیرتهاجمی برای بسیاری از مشکلات بینایی و چشم است. بسیاری از آسیب‌های شبکیه نظیر پارگی یا سوراخ در آن توسط لیزر قابل درمان است. همچنین مشکلات بینایی نظیر دور یا نزدیک بینی، آستیگماتیسم، آب مروارید، پیر چشمی و بیماری‌های دیگر با استفاده از لیزر شبکیه قابل درمان هستند. در واقع مشکلاتی که منجر به استفاده از عینک می‌شوند، عامه‌ترین مشکلاتی هستند که از طریق لیزر درمان می‌شوند. ناگفته نماند لیزر شبکیه چشم درمانی برای مشکلات شبکیه است و با لیزرهای درمان کننده ضعف چشم متفاوت است. لیزر شبکیه در واقع نوعی از لیزر است که برای درمان مشکلات تخصصی‌تر استفاده می‌شود. در مقاله پیش‌رو به بررسی چگونگی عملکرد لیزر و موارد مرتبط با آن خواهیم پرداخت. 

 

لیزر شبکیه چشم چگونه است؟ 

چنانچه پزشک متخصص چشم درمان با لیزر را برای چشم شما مناسب بداند، به شما جراحی شبکیه چشم با لیزر را پیشنهاد خواهد کرد. بسیاری از افراد در این شرایط می‌پرسند که لیزر شبکیه چشم چگونه انجام می‌شود.  تنظیمات لیزر و نحوه عملکرد دستگاه به مشکلی که بنا است از این طریق درمان شود بستگی دارد. با این وجود نحوه لیزر چشم برای بیماران تقریبا یکسان است. پیش از جراحی قطره بی‌حسی در چشم بیمار ریخته می‌شود.

 

با استفاده از این قطره بیمار چیزی حس نخواهد کرد. همچنین از برخی قطره‌های گشاد کننده مردمک چشم نیز بسته به نوع مشکل چشمی، ممکن است استفاده شود. بیمار در یک حالت ثابت قرار می‌گیرد و اشعه لیزر به چشم وی تابیده می‌شود. در این حالت بیمار نور سبزی را مشاهده خواهد کرد. همچنین صدای بوق‌های پی‌در‌پی دستگاه لیزر را خواهد شنید. 

 

در برخی از انواع لیزر‌های شبکیه، نیاز است که یک لنز تماسی روی چشم قرارگیرد. به طور کلی زمان انجام جراحی لیزر شبکیه بین ۱۰ تا ۲۰ دقیقه در نظر گرفته می‌شود. 

 

کاربرد لیزر شبکیه چشم 

برای بسیاری از بیماران این پرسش مطرح است، که لیزر شبکیه چشم در چه مواردی قابل استفاده است. فهرست زیر معمول‌ترین مشکلات چشم که از طریق لیزر درمان می‌شوند را معرفی می‌کند. 

 

•     رتینوپاتی دیابتی 

•     انسداد ورید شبکیه 

•     رتینوپاتی نوزادان نارس 

•     جداشدگی شبکیه و سوراخ‌های آن 

•     دژنرسانس وابسته به سن مارکو

•     تومورهای چشمی

•     ادم (ورم) ماکولا 

تکنیک‌های متفاوتی برای اصلاح انکسار چشم وجود دارد و عمل ترنس PRK به‌دلیل حذف لایه‌های سطحی قرنیه بدون نیاز به برش مکانیکی، رویکردی مهم در جراحی‌های مدرن محسوب می‌شود.

 

انواع لیزر شبکیه چشم 

عمل لیزر شبکیه چشم بسته به نوع بیماری متفاوت خواهد بود. این تفاوت به نوع درمان مورد نیاز و شدت و انرژی لیزر بستگی دارد. در شرایط خاصی که انحرافات بینایی با روش‌های معمول قابل اصلاح نیست، عمل انحراف چشم با لیزر به‌عنوان روشی تخصصی مورد استفاده قرار می‌گیرد که می‌تواند نتایج چشم‌گیری در بهبود بینایی داشته باشد. مشکلات شبکیه چشم با لیزرهای متفاوتی قابل درمان هستند، هرچند که تمام این انواع در بین عامه به لیزر شبکیه چشم شناخته می‌شوند. در ادامه برخی از معروف‌ترین انواع لیزر شبکیه چشم را معرفی خواهیم نمود. 

فتوکواگولاسیون پان‌رتینال 

فتوکواگولاسیون پان‌رتینال یا لیزر PRP جهت درمان عروق غیرطبیعی و عوامل تولید کننده آن در شبکیه چشم استفاده می‌شود. به این نوع درمان رگ‌زایی نیز گفته می‌شود. عموما بیماران دیابتی دچار این مشکل هستند. لیزر PRP روشی قدیمی برای از بین بردن عروق خونی جدید است. این روش از طریق جلوگیری از نشت خون و مایعات سبب بهبود بیمار می‌شود.  

فتوکواگولاسیون فوکال 

لیزر فتوکواگولاسیون فوکال یا فوکال گرید نام نوعی لیزر است که جهت درمان ورم شبکیه استفاده می‌شود. تورم شبکیه در بیماران رتینوپاتی دیابتی سبب از دست رفتن بینایی می‌شود. این تورم که در ناحیه ماکولا اتفاق می‌افتد با استفاده از لیزر فوکال قابل درمان است. در واقع لیزر فتوکواگولاسیون فوکال از طریق عبور مایعات مانع پارگی و جدا شدن شبکیه می‌شود.

لیزر فتوکو اگولاسیون میکروپالس 

در روش لیزر میکروپالس پزشک می‌تواند زمان و شدت پالس‌های لیزر را کنترل کند. این امر سبب کم شدن زمان درمان و افزایش دقت می‌شود. در واقع این روش روی رگ‌های خونی غیر طبیعی با فاصله‌ زمانی بسیار اندک اثر می‌گذارد. این روش ایمنی بیشتری برای بیمار دارد، چرا که دقت آن بالاتر است. 

فتو دینامیک تراپی 

فتو دینامیک تراپی یا لیزر PDT یکی از روش‌های جدید درمان با لیزر است. این روش تفاوتی عمده با سایر روش‌ها دارد. درلیزر PDT به دست بیمار دارویی حساس به نور تزریق می‌شود. این دارو پس از چند دقیقه در عروق غیر طبیعی چشم جمع می‌شود. لیزری که به چشم تابیده می‌شود، روی این دارو اثر گذاشته و اصطلاحا آن را فعال می‌کند. فعال شدن دارو انسداد عروق مشکل‌دار چشم را به دنبال دارد. این درمان برای بیمارانی که عروق خونی مشکل‌دار در محدوده مرکزی ماکولا دارند، استفاده می‌شود. 

در حوزه اصلاح عیوب انکساری و درمان‌های مبتنی بر لیزر، فناوری فمتولیزیک به دلیل دقت بالای برش و کاهش آسیب بافتی، جایگاه ویژه‌ای دارد که مطالعه آن می‌تواند درک عمیق‌تری از امکانات درمانی فراهم کند.

 

چه کسانی کاندید مناسبی برای انجام لیزر شبکیه چشم نیستند؟

لیزر شبکیه یکی از روش‌های مؤثر برای درمان بیماری‌هایی مانند رتینوپاتی دیابتی، پارگی یا سوراخ شبکیه و برخی انواع تورم شبکیه است.
با این حال، در برخی شرایط، انجام لیزر یا امکان‌پذیر نیست یا به صلاح بیمار نمی‌باشد.

زمانی که دید به شبکیه وجود ندارد

اگر داخل چشم دچار خونریزی یا کدورت شدید (مانند آب‌مروارید متراکم) باشد و پزشک نتواند شبکیه را مشاهده کند، انجام لیزر مؤثر نخواهد بود.
نتیجه: ابتدا باید عامل کدورت یا خونریزی برطرف شود تا امکان دید مناسب به شبکیه فراهم گردد.

جداشدگی وسیع شبکیه

در صورتی که شبکیه به طور کامل یا وسیع از دیواره چشم جدا شده باشد، لیزر به‌تنهایی مؤثر نیست و درمان اصلی در این موارد جراحی شبکیه است.
نتیجه: لیزر در این شرایط کاربرد درمانی ندارد.

درگیری مرکز بینایی (ماکولا) با تورم

اگر تورم شبکیه بخش مرکزی بینایی را درگیر کرده باشد، روش مناسب‌تر تزریق داروهای ضد فاکتور رشد عروقی (Anti-VEGF) است.
نتیجه: در این نوع از تورم، لیزر معمولاً توصیه نمی‌شود.

التهاب یا عفونت فعال داخل چشم

وجود التهاب (یووئیت) یا عفونت چشمی فعال می‌تواند باعث افزایش عوارض لیزر و تشدید آسیب به بافت شبکیه شود.
نتیجه: لازم است ابتدا التهاب یا عفونت به‌طور کامل درمان شود، سپس در صورت لزوم لیزر انجام گردد.

بیمارانی که همکاری کافی ندارند

برای انجام لیزر، بیمار باید در طول عمل سر خود را ثابت نگه دارد و نگاه را در جهت مشخصی متمرکز کند.
در کودکان خردسال یا افرادی که همکاری لازم را ندارند، انجام لیزر بدون بیهوشی امکان‌پذیر نیست.
نتیجه: در این شرایط، لیزر معمولاً به تعویق می‌افتد یا تحت شرایط خاص انجام می‌شود.

شرایط خاص پزشکی یا دارویی

مصرف داروهای رقیق‌کننده خون (مانند وارفارین) معمولاً مانع قطعی برای انجام لیزر نیست، اما نیاز به هماهنگی با پزشک معالج دارد.

بارداری نیز در اغلب موارد مانع انجام لیزر نیست، ولی باید مزایا و معایب آن در هر فرد به‌طور جداگانه بررسی شود.
نتیجه: این موارد منع نسبی محسوب می‌شوند و تصمیم نهایی با پزشک متخصص است.

 

مزایای لیزر شبکیه چشم

لیزر شبکیه چشم یکی از روش‌های درمانی مؤثر و ایمن در حفظ و بهبود سلامت شبکیه است. این روش با استفاده از پرتوهای نوری دقیق، بافت‌های آسیب‌دیده را هدف قرار می‌دهد تا از پیشرفت بیماری و کاهش بینایی جلوگیری شود. در ادامه، مهم‌ترین مزایای انجام لیزر شبکیه چشم بیان شده است:

• پیشگیری از پیشرفت بیماری شبکیه

مهم‌ترین مزیت لیزر شبکیه، جلوگیری از پیشرفت آسیب‌های شبکیه است.
در بیماری‌هایی مانند رتینوپاتی دیابتی پرولیفراتیو، لیزر باعث از بین رفتن رگ‌های خونی غیرطبیعی می‌شود و مانع از خونریزی یا جداشدگی شبکیه در آینده می‌گردد.
 

• جلوگیری از جداشدگی شبکیه

در صورت وجود پارگی یا سوراخ در شبکیه، انجام لیزر در اطراف ناحیه آسیب‌دیده باعث چسبیدن لایه‌های شبکیه به دیواره چشم می‌شود.
به این ترتیب از جداشدگی کامل شبکیه که می‌تواند منجر به کاهش شدید بینایی گردد، پیشگیری می‌شود.
 

• کاهش تورم شبکیه در برخی موارد

در بعضی از انواع ادم یا تورم شبکیه، به‌ویژه زمانی که مرکز بینایی درگیر نباشد، لیزر می‌تواند موجب کاهش نشت مایع و بهبود ضخامت شبکیه شود.
 

• روش غیرتهاجمی و بدون نیاز به بستری

لیزر شبکیه معمولاً در محیط سرپایی (مطب یا کلینیک) انجام می‌شود و نیازی به بستری در بیمارستان ندارد.
فرآیند آن کوتاه بوده (معمولاً کمتر از ۳۰ دقیقه) و بیمار بلافاصله پس از پایان کار می‌تواند مرخص شود.
 

• کاهش نیاز به جراحی‌های سنگین‌تر

در بسیاری از بیماران، انجام به‌موقع لیزر می‌تواند از بروز عوارضی جلوگیری کند که در غیر این صورت نیازمند جراحی شبکیه (ویترکتومی) خواهند بود.
 

• ایمنی بالا و عوارض محدود

اگر لیزر توسط متخصص مجرب انجام شود، عوارض آن معمولاً خفیف و موقتی است (مانند تاری موقت یا احساس ناراحتی خفیف پس از درمان).
در مقایسه با جراحی، لیزر از ایمنی بسیار بالاتری برخوردار است.
 

• تأثیر طولانی‌مدت در کنترل بیماری

اثر درمانی لیزر شبکیه معمولاً پایدار است و در بسیاری از بیماران، کنترل بیماری برای مدت طولانی برقرار می‌ماند.

 

آمادگی‌های قبل از انجام لیزر شبکیه چشم 

پزشک متخصص چشم پیش از انجام لیزر شبکیه تمام موارد را برای شما توضیح خواهد داد. بهتر است هر پرسشی دارید از وی بپرسید. در صورتی که ترس یا تردیدی دارید با وی مطرح نمایید. 

 

پیش از انجام لیزر شبکیه لازم است آزمایشاتی انجام شود. این آزمایشات شامل یکسری عکس‌های چشمی و موارد دیگر است. بسته به نوع بیماری و لیزر درمانی مورد نیاز، این آزمایشات می‌توانند متفاوت باشند. در واقع آزمایشاتی که انجام می‌شود، میزان آمادگی بدن و شرایط شما را برای انجام لیزر شبکیه چشم نشان می‌دهد. پزشک پس از بررسی این آزمایشات تصمیم قطعی برای انجام لیزر و نوع درمان را خواهد گرفت. 

 

شرایط لیزر شبکیه چشم 

آنچه به عنوان شرایط لیزر شبکیه چشم شناخته می‌شود، در واقع شرایط بدنی و چشم بیمار است. آزمایشاتی که پیش از جراحی لیزر شبکیه انجام می‌شود، این شرایط را نشان می‌دهد. بسیاری از بیماران می‌پرسند، آیا لیزر شبکیه چشم درد دارد؟ در پاسخ باید گفت در برخی از بیماران این جراحی سبب درد در چشم و یا محدوده اطراف چشم می‌شود. البته که این درد با استفاده از داروهای مسکن درمان می‌شود. در واقع درد این جراحی چندان آزار دهنده و جدی نیست. 

 

شرایط کلی بیمار و پاسخ‌های دفاعی بدن وی به این جراحی چیزی است که در بیماران مختلف، متفاوت است. در واقع هر فرد با توجه به فاکتورهای سلامتی که دارد، به درمان پاسخ متفاوتی می‌دهد. 

 

شرایط بیمار با توجه به آزمایشات و سابقه پزشکی او سنجیده می‌شود. پزشک تلاش می‌کند بهترین درمان ممکن را برای بیمار تجویز نماید.

 

مراقبت‌های بعد از لیزر شبکیه چشم 

پس از انجام عمل لیزر شبکیه چشم بیمار با مواردی روبرو است که باید از آن‌ها اطلاع داشته باشد و بدون نگرانی به درستی برخورد کند. موارد زیر را در نظر بگیرید، بیمار باید بداند در صورت بروز هر کدام چه واکنشی نشان دهد. 

 

•  تاری دید

تا مدتی پس از جراحی لیزر شبکیه تاری دید طبیعی است. این امر به دلیل تغییراتی که در مردمک ایجاد شده اتفاق می‌افتد و با طی دوران نقاهت برطرف خواهد شد. 

 

•  درد چشم

در برخی افراد تا چند روز پس از جراحی لیزر درد‌های موضعی چشم گزارش شده‌اند. این دردها را می‌توانید با استفاده از مسکن‌ها تخفیف دهید. 

 

•  حساسیت به نور

با توجه به گشاد کردن مردمک چشم توسط قطره و دارو، این امر طبیعی است. بیمار باید در این شرایط در نور از عینک‌های دودی و تیره استفاده نماید. 

 

•  خونریزی چشم

ممکن است بخشی از چشم خونریزی داشته باشد، یا لکه خون در چشم مشاهده کنید. 

 

در صورتی که هر یک از موارد فوق بیش از حد طبیعی ادامه‌دار باشد، باید به پزشک مراجعه نمایید. در واقع هیچکدام از موارد بالا نگران کننده نیستند، مگر آنکه از حالت طبیعی خارج شوند و یا زمانی بیش از حد انتظار پزشک ادامه داشته باشند. 

برای تکمیل روند درمانی و بهبود عملکرد شبکیه، ترکیب روش لیزر با تزریق آواستین در برخی بیماران توصیه می‌شود، که مطالعات بالینی نتایج مثبت و پایداری را نشان داده‌اند.

 

عوارض بعد از لیزر شبکیه چشم 

عمل لیزر شبکیه چشم به عنوان یکی از جراحی‌های غیرتهاجمی شناخته می‌شود. با این وجود، مانند تمام درمان‌ها دارای عوارضی می‌باشد. عوارض لیزر شبکیه چشم در افراد مختلف متفاوت است. در واقع شرایط بیمار  و مراقبت‌های پس از انجام لیزر، باعث بروز عوارض عمل لیزر شبکیه می‌شوند. در زیر به بیان چند مورد از عمومی‌ترین عوارض لیزر شبکیه می‌پردازیم. 

 

• درد موضعی در چشم، یا نواحی اطراف چشم 
• خونریزی در چشم 
• کاهش دید محیطی و یا دید در شب 
• کاهش حساسیت بینایی در تشخیص اختلاف رنگ‌ها
• زخم در شبکیه چشم 
• نیاز به درمان مجدد 

 

هزینه عمل لیزر شبکیه چشم 

قیمت لیزر شبکیه چشم به مشکل چشم بیمار بستگی دارد. همانطور که در بالا مطرح شد، لیزر شبکیه برای درمان بسیاری از مشکلات چشمی کاربرد دارد. برای مثال هزینه لیزر سوراخ شبکیه و هزینه لیزر پارگی شبکیه چشم، که از نظر بسیار عمل مشابهی دارند، متفاوت است. علاوه بر نوع مشکل چشمی، عواملی چون پزشک متخصص، مرکز درمانی و شرایط بیمار می‌تواند در هزینه لیزر شبکیه چشم موثر باشد. برای اطلاع از قیمت دقیق لیزر شبکیه بهتر است پیش از عمل با پزشک مشاوره داشته باشید. 

 

کلام آخر 

اگر در شبکیه چشم خود مشکلی دارید و از درمان می‌ترسید، بهتر است بدانید جراحی لیزر شبکیه چشم یکی از درمان‌های ایمن و ساده است. این درمان از طریق دستگاه لیزر انجام می‌شود. زمان این جراحی حدود ۲۰ دقیقه است و نیازی به استراحت در بیمارستان ندارد. عوارض این جراحی نیز اندک بوده و درمان مشکلات چشمی را پررنگ‌تر می‌کند. اگر پس از جمع‌آوری اطلاعات در مورد این جراحی همچنان در انجام آن تردید دارید، با متخصص چشم خود مشورت کنید. پزشک به شما کمک خواهد کرد که بهترین گزینه را انتخاب نمایید. 

بررسی عمیق‌تر و مقایسه روش‌های لیزری مانند لیزیک چشم می‌تواند چشم‌انداز جامع‌تری نسبت به انتخاب بهترین روش درمانی فراهم آورد.