عصب کشی دندان

عصب دندان یک شبکه از اعصاب حسی است که درون دندان و در کانالی به نام کانال ریشه  (RootCanal) قرار دارد. وظیفه اصلی این عصب، انتقال اطلاعات حسی از دندان به مغز است. وقتی دندان با تحریکاتی همچون حرارت، سرما، فشار یا آسیب در تماس است، عصب دندان این تحریکات را تشخیص می‌دهد و اطلاعات مربوطه را به مغز ارسال می‌کند.

 

همچنین، عصب دندان نقش مهمی در احساس درد دندان دارد. وقتی دندان آسیب می‌بیند، به عنوان یک نقطه حساس به درد فعال می‌شود و این درد به مغز منتقل می‌شود، که این امر به انسان اطلاع می‌دهد که دندان در معرض مشکلات قرار گرفته است.

 

پروسه عصب‌کشی دندان، در صورتی که عصب دندان به دلیل التهاب یا آسیب به مشکل بخورد، شامل حذف عصب و پر کردن فضای خالی با مواد خاص است تا دندان تقویت شده و از ادامه مشکلات جلوگیری شود. ما در این مقاله، همه چیز را در باره عصب کشی دندان، چیستی کانال ریشه، چگونگی انجام عصب کشی، و سایر سوالات رایج در خصوص این درمان صحبت می کنیم.

بعد از بیرون آمدن دندان، وظیفه عصب دندان تماماً از بین می‌رود. زیرا با بیرون رفتن دندان، عصب دندان نیز از بین می‌روند و این دندان دیگر حاوی عصب نمی‌باشد. 

گاهی اوقات باکتری وارد شده به ریشه دندان باعث عفونت می شود. اگر پالپ دندان شما که از اعصاب و عروق خونی تشکیل شده است، عفونی یا آسیب ببیند، ممکن است نیاز به عصب کشی یا درمان ریشه باشید.

 

هرچه پوسیدگی بیشتر به پالپ نفوذ کند، علائمی که بیمار احساس می‌کند شدیدتر خواهد بود. با این حال، در برخی موارد، درد پس از چند روز فروکش می‌کند و معمولاً نتیجه می‌گیریم که گذشته است. در واقعیت، برعکس است، زیرا قطع درد به معنای مرده بودن داخل دندان است و به همین دلیل دیگر درد را احساس نمی‌کنیم.

در طی این روش، باکتری و عامل عفونی برداشته شده و برای جلوگیری از عفونت مجدد، دندان با مواد خارجی پر می شود که این روش همچنین می تواند از دندان در برابر عفونت های بعدی محافظت کند.

بعد از بیرون آمدن دندان از لثه، عصب دندان برای سلامت و عملکرد دندان اهمیتی ندارد. تنها عملکرد آن احساس گرما یا سرما است پس وجود یا عدم وجود عصب تاثیری بر عملکرد روزانه دندان نخواهد داشت. با این حال، پس از درمان عصب کشی، دندان بیشتر مستعد شکستگی است.

هنگامی که پالپ آسیب می بیند، تجزیه می شود و باکتری ها در اتاقک پالپ شروع به تکثیر می کنند. باکتری ها و سایر بقایای پالپ در حال مرگ می توانند باعث عفونت یا آبسه دندان شوند. آبسه یک پاکت پر از چرک است که در انتهای ریشه دندان ایجاد می شود. علاوه بر آبسه، عفونت در کانال ریشه دندان می تواند باعث ایجاد موارد زیر شود:

 

• تورمی که ممکن است به سایر نواحی صورت، گردن یا سر گسترش یابد
• از دست دادن استخوان فک در اطراف ریشه

 

پالپ دندان به دلیل پوسیدگی عمیق، اعمال مکرر دندانپزشکی روی دندان، پرکردگی های بزرگ، ترک در دندان یا ضربه به صورت ممکن است تحریک، ملتهب و عفونی شود.

اما عصب کشی دندان چیست؟ عصب کشی ریشه دندان یک روش درمانی دندان است که در صورت وجود التهاب یا آسیب به عصب دندان، عصب و بافت‌های زنده حذف می‌شوند. این فرآیند عموماً زمانی اجرا می‌شود که دندان به دلیل التهاب یا صدمه در خطر از دست رفتن است و پزشک، پس از انجام تست‌های تشخیصی و تصویربرداری، ممکن است تصمیم به عصب‌کشی بگیرد.

 

در این روش، پس از حذف عصب و بافت‌های زنده دندان، فضای داخل دندان پر شده و در نهایت با مواد خاصی مانند گوتاپرکا پلاک شده تا دندان تقویت شود و از ادامه عفونت جلوگیری شود. عصب کشی ممکن است باعث کاهش درد و بهبود وضعیت دندان شود، اما باید توجه داشت که پس از این روش، دندان ممکن است حساسیت به حرارت یا سرما نشان دهد و ممکن است نیاز به تعمیرات بعدی داشته باشد.

گوتاپرکا یک نوع ماده‌ی غیر انعطاف‌پذیر و مقاوم به حرارت است که در دندان‌پزشکی به عنوان یک ماده پر کننده در فرآیند درمان ریشه دندان استفاده می‌ شود.

 

این ماده پر کننده بعد از حذف عصب و بافت‌های زنده دندان، در فضای داخل دندان قرار داده می‌شود تا جای خالی را پر کند و به دندان استحکام و پایداری بیشتری ببخشد. گوتاپرکا با توجه به خصوصیات خود مقاوم به باکتری‌ها و عوامل خارجی است و به دندان کمک می‌کند تا در مقابل عفونت و التهاب‌های احتمالی مقاوم باشد.

 

 

انواع عصب کشی دندان

به طور کلی چندین روش برای انجام عصب کشی دندان وجود دارد:

 

عصب‌کشی کامل (Root Canal Therapy):

در این فرآیند، عصب دندان به طور کامل حذف می‌شود. پس از حذف عصب، فضای داخل دندان پر شده و سپس دندان با مواد پرکننده مخصوصی مانند گوتاپرکا پلاک می‌شود. 

 

عصب‌کشی جزئی (Pulpotomy):

این فرآیند در مواردی انجام می‌شود که تنها بخشی از عصب دندان آسیب دیده باشد، که معمولاً در دندان‌های شیری کودکان کاربرد دارد. در این حالت، تنها بخش آسیب دیده دندان حذف شده و فضای داخلی با مواد خاصی پر می‌شود. 

 

عصب‌کشی با لیزر (Laser Root Canal Treatment):

در این روش از لیزر برای حذف عصب دندان استفاده می‌کند. این روش ممکن است در برخی موارد جایگزین روش‌های سنتی عصب‌کشی باشد. 

درمان ریشه زمانی توصیه می‌شود که التهاب در پالپ، قسمت داخلی دندان، در حال رخ دادن باشد. در این لحظه، عصب‌ها و رگ‌های خونی وجود دارند و هنگامی که میکروب‌ها وارد دندان می‌شوند، التهاب ایجاد می‌کنند. اگر این التهاب به موقع درمان نشود، می‌تواند به اطراف دندان گسترش یافته و باعث تورم و درد شود.

عصب‌کشی دندان در یک نوبت (Single-Visit Root Canal Treatment):

برخی از عصب‌کشی‌ها به صورت دو جلسه انجام می‌شوند، اما در این روش، کل فرآیند در یک نوبت انجام می‌شود. این ممکن است برای برخی از افراد که نیاز به درمان فوری دارند راحت تر باشد. توجه داشته باشید که هرکدام از این انواع عصب‌کشی با توجه به وضعیت و میزان مشکلات دندان مورد استفاده قرار می‌گیرند و توسط پزشک دندان‌پزشک تعیین می‌شوند.

در درمان ریشه دندان، فایل‌ عصب‌کشی یکی از ابزارهای اصلی در فرآیند عصب‌کشی دندان است و در پر کردن عصب و فضای خالی داخل دندان  استفاده می شود. 

 

انواع فایل‌های عصب‌کشی به شرح زیر هستند: 

 

فایل هندپیس:

فایل هندپیس یک ابزار دستی در عصب‌کشی دندان است، که توسط پزشک دندان‌پزشک و به صورت دستی حرکت می کند. این فایل‌ها اغلب از فلزات مقاوم مانند فولاد ساخته می‌شوند و در انواع اندازه‌ها برای مراحل ابتدایی عصب‌کشی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
از این فایل ها برای حذف بافت‌های عصبی و تشکیل شکل در کانال ریشه استفاده می کنند.

 

فایل روتاری:

فایل‌های روتاری ابزارهای مکانیزه ای  هستند که با دستگاه‌های خاص با سرعت بالا حرکت می‌کنند و از نیرو و سرعت مکانیکی برای تشکیل کانال ریشه استفاده می‌کنند. این فایل‌ها معمولاً از نیکل تیتانیوم ساخته شده‌اند و انعطاف بیشتری نسبت به فایل‌های هندپیس دارند.

از این فایل ها برای حذف عصب و تشکیل شکل در کانال‌های ریشه با سرعت بیشتر استفاده می کنند. همچنین در مواردی که نیاز به پیچیدگی بیشتر یا سرعت بیشتر در فرآیند عصب‌کشی است، از فایل‌های روتاری استفاده می‌شود.

 

فایل هیدرولیک:

فایل‌های هیدرولیک ابزارهایی هستند که از جریان آب یا مایعات خاص برای پاکسازی و حذف عصب در فرآیند عصب‌کشی استفاده می‌کنند.

این نوع فایل برخلاف فایل‌های مکانیکی، بیشتر به عنوان فایل‌های پاکسازی و تمیزکاری در کانال‌های ریشه به کار می‌روند. از این فایل ها برای پاکسازی کانال‌های ریشه از مواد و بافت‌های آلوده استفاده می شود.همچنین در مواردی که نیاز به تمیزکاری بیشتری در کانال‌های ریشه است، از فایل‌های هیدرولیک استفاده می‌شود.

 

فایل نیکل تیتانیوم :

فایل‌های نیکل تیتانیوم ابزارهای مکانیکی هستند که معمولاً از آلیاژ نیکل و تیتانیوم ساخته شده‌اند. این فایل‌ها به دلیل انعطاف بالا و مقاومت در برابر شکستگی، در تشکیل کانال‌های ریشه و حذف عصب به کار می‌روند.

از این فایل ها برای حذف عصب دندان و تشکیل شکل در کانال‌های ریشه استفاده می شود. این فایل ها در مراحل اصلی و ادامه‌ی فرآیند عصب‌کشی به عنوان ابزارهای اصلی مکانیکی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

 انواع فایل عصب کشی دندان با توجه به ویژگی‌ و کاربردی آن ها، نقش مهمی در فرآیند این درمان دارند و بسته به نیازهای مراحل مختلف از آنها استفاده می‌شود.

 

عصب کشی فوری

عصب‌کشی اورژانسی به عنوان یک فرآیند در دندان‌پزشکی است. عصب کشی سریع در مواردی که  لازم است عصب دندان فوراً حذف شود، صورت گیرد. این موارد ممکن است شامل درد شدید، التهاب شدید یا حتی انجام کارهای دندان‌پزشکی اضطراری باشند. 

 

 

مراحل عصب‌کشی اورژانسی عبارتند از: 

• تشخیص و ارزیابی:

دندان‌پزشک با انجام ارزیابی‌های لازم تشخیص می‌دهد که آیا عصب‌کشی فوری لازم است یا خیر. این ارزیابی ممکن است شامل تست‌های حسی، تصویربرداری و بررسی سابقه بیماری باشد. 

 

• تخلیه عصب:

در مرحله اول، پزشک عصب دندان را حذف می‌کند. این ممکن است با استفاده از فایل‌های دستی یا دستگاه‌های مکانیکی انجام شود.

دندانپزشک پوسیدگی دندان را برمی‌دارد، منطقه را تمیز می‌کند و در عین حال دندان را با یک ماده دندانپزشکی پر می‌کند تا برای بار دوم عفونی نشود. تا زمانی که این روش کامل شود، یک پر کردن کامل دندان یا یک کیس دندان برای تثبیت پر کردن دندان شما قرار داده می‌شود.

•  پر کردن فضا:

پس از حذف عصب، فضای داخل دندان پر شده و معمولاً از مواد پرکننده مخصوصی مثل گوتاپرکا استفاده می‌شود. 

 

• پوشاندن دندان:

پس از پر کردن فضا، دندان معمولاً با ترمیم و پوشش موقتی پوشانده می‌شود. این اقدام می‌تواند دندان را در مقابل عوامل خارجی محافظت کرده و درد را کاهش دهد. 
توجه داشته باشید که عصب‌کشی فوری معمولاً یک اقدام موقت است و ممکن است به عنوان یک راه حل اضطراری در شرایط خاص انجام شود. پس از درمان موقت بیمار، پزشک ممکن است برنامه درمانی دقیق‌تر را برای دندان بیمار تدوین کند.

 

• عصب کشی با لیزر

عصب‌کشی لیزری یک فناوری نوین در زمینه دندان‌پزشکی است که از انرژی لیزر برای حذف عصب دندان و تمیزکاری کانال‌های ریشه استفاده می‌کند.
در این درمان برخلاف استفاده از فایل‌های مکانیکی، بدون ایجاد صدا و ارتعاش کار می‌کند و معمولاً عمل با لیزر می‌تواند باعث کاهش درد پس از عمل شود  .

از دیگر مزایای درمان ریشه دندان با لیزر میتوان به این مورد اشاره کرد که در برخی موارد از درمان لیزری به جای حفاری‌های عمیق برای دسترسی به عصب دندان مورد استفاده می شود.

در عصب کشی به وسیاه لیزر پزشک لیزر را به توان و طول موج مورد نظر تنظیم می‌کند. لیزر به عنوان یک نور مرئی کمک می‌کند تا پزشک به دقت به عصب دندان دسترسی یابد که این امر کمک می کند که عصب دندان با دقت حذف می‌شود.همچنین از لیزر برای تمیزکاری دقیق کانال‌های ریشه استفاده می‌شود.

درمان عصب‌کشی با لیزر یک فناوری نسبتاً جدید و هنوز در مراحل تحقیقاتی است به همین دلیل تجربه و موفقیت آن بستگی به مهارت و تجربه پزشک دندان‌پزشک دارد.

 

کیس های مستعد درمان ریشه

عوامل خطری که فرد را د معرض انجام درمان عصب ریشه قرار می دهند ممکن است به یکی از روش های زیر نمود پیدا کنند:

 

• درد دندان:

پالپیت باعث دردی می شود که ممکن است مداوم باشد یا بیاید و برود که وقتی غذا می خورید ممکن است بدتر شود. درد طولانی مدت یا درد ناشی از محرک های سرد یا گرم که برای چندین دقیقه یا چند ساعت باقی می ماند، نشانه ای از پالپیت برگشت ناپذیر و نیاز به کانال ریشه است. 
درد موضعی که هنگام ایستادن، دراز کشیدن یا دویدن در محل ایجاد می شود، ممکن است نشان دهنده آبسه دندان و کانال ریشه باشد. 

درد خود به خودی که بدون هشدار اتفاق می افتد نیز ممکن است نشان دهنده التهاب پالپ باشد همچنین ممکن است پالپیت باعث درد ارجاعی دندان شود که در دندان های دیگر یا گوش، صورت یا فک شما ظاهر می شود.

 

• برآمدگی روی لثه (فیستول):

فیستول یک برجستگی کوچک مانند جوش سفید، زرد یا قرمز است که روی لثه ظاهر می شود. این به دندانپزشک شما می‌گوید که عفونت یا چرک وجود دارد زیرا، خون و مواد عفونی سعی در خارج شدن دارند و بدن در تلاش است آنها را تخلیه کند. مشکل این است که فیستول می تواند دندانپزشک را در مورد اینکه کدام دندان نیاز به کانال ریشه دارد گمراه کند چون فیستول ها همیشه در کنار دندان عفونی ظاهر نمی شود.

آگاهی از علائمی که ممکن است نشان دهنده نیاز به درمان ریشه باشد، مهم است. دندان درد مداوم، به خصوص هنگام گاز گرفتن یا جویدن، یک علامت شایع است. حساسیت به گرما یا سرما که حتی پس از از بین رفتن محرک نیز ادامه دارد، می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات باشد. تورم یا حساسیت در لثه‌های نزدیک دندان آسیب دیده و همچنین تیرگی رنگ دندان نیز ممکن است نشان دهنده نیاز به درمان باشد.

• لثه های متورم:

از آنجایی که دندان عفونی سعی می کند نتایج سمی عفونت را تخلیه کند، ممکن است باعث تورم، قرمز شدن و حساس شدن لثه ها نیز شود.

 

• تغییر رنگ دندان یا لثه:

یک دندان مرده یا در حال مرگ ممکن است به مرور زمان به دلیل کاهش خون رسانی  به آن متمایل به خاکستری شود. این به اتفاق به احتمال زیاد در دندان های جلویی بیشتر از دندان عقبی قابل توجه است. عفونت همچنین می تواند لثه های اطراف دندان را تیره کند.

 

• لق شدن دندان:

با گسترش عفونت، ممکن است استخوانی که دندان در آن قرار دارد، نرم یا ضعیف شود. که این موضوع می تواند باعث شود دندان شما تحرک بیشتری پیدا کند و در هنگام تماس تکان بخورد.

 

• دندان ترک خورده:

اگر دندان شما دارای ترک باشد که به سمت ریشه دندان کشیده شده است، معمولاً نجات دندان غیرممکن است و باید با عصب کشی کانال ریشه یا یک گزینه درمانی جایگزین درمان شود.

 

• حفره عمیق:

حفره می تواند بسیاری از علائم بالا مانند درد را ایجاد کند. دندانپزشک شما ممکن است از اشعه ایکس یا CT پرتو مخروطی (CBCT) برای تشخیص میزان پوسیدگی دندان شما استفاده کند.

 

• آبسه دندان:

آبسه دندان که به عنوان آبسه پری آپیکال شناخته می شود، که یک ناحیه عفونی پر از چرک در زیر ریشه دندان در نتیجه پالپیت برگشت ناپذیر است و  اغلب به دلیل حفره درمان نشده رخ می دهد. 

 

• چرک قرمز- زرد:

همه دندان های ملتهب خونریزی نمی کنند. اغلب، یک نشانه مطمئن از پالپیت برگشت ناپذیر هنگام باز کردن دندان، تراوش چرک زرد متمایل به قرمز است.
تشخیص مشکلات مربوط به ریشه یک فرآیند پیچیده است که بسته به علم و تجربه تشخیص داده می شود.

 

 

متخصص درمان ریشه

متخصص کانال ریشه، که به عنوان اندودنتیست نیز شناخته می شود، نوعی دندانپزشک است که در صورت نیاز به عمل ریشه باید تحت نظر این متخصصین باشد. اندودنتیست ها دندانپزشکانی هستند که به طور خاص در تشخیص، درمان و پیشگیری از آسیب ها و بیماری های پالپ دندان کار می کنند.

متخصص کانال ریشه دندانپزشکی بسیار ماهر با سطح آموزش و تجربه بالاتر در مقایسه با دندانپزشکان معمولی است. این متخصصان برای دو تا سه سال بیشتر پس از فارغ التحصیلی از دانشکده دندانپزشکی، به تحصیلات تکمیلی ادامه می دهند که  این آموزش بر روی انجام انواع روش های ریشه تمرکز دارد.

 

اندودنتیست ها برای کمک به پیشگیری از بیماری ها و صدمات و همچنین انجام جراحی ها و روش های کاشت دندان بر روی پالپ دندانی دندان ها تمرکز می کنند. متخصصین درمان ریشه همچنین تجهیزات بسیار پیشرفته‌ ای دارند و میزان موفقیت بیشتری در درمان‌های خود دارند و همچنین توانایی مدیریت مشکلات درد در بیماران را با سهولت بیشتری دارند.

در حالی که یک دندانپزشک معمولی قادر به انجام موفقیت آمیز روش کانال ریشه است، انتخاب یک متخصص اندودنتیست مزایایی دارد. علاوه بر آموزش تکمیلی و تجهیزات استثنایی، آنها تجربه بسیار عمیق تری در مورد آناتومی دندان دارند و برای رسیدگی به مسائل پیچیده تری که ممکن است با کانال های ریشه و سایر روش ها ایجاد شود، مجهزتر هستند. با توجه به سطح دانش و آموزش آنها، مراجعه به متخصص ریشه طول و پروسه درمان دندان شما را کوتاه و با کیفیت تر می کند.

 

نحوه عصب کشی دندان

کل عمل کانال ریشه ممکن است در یک جلسه یا در 2 یا 3 جلسه بسته به وضعیت دندان انجام شود. هر جلسه ممکن است بین 30 تا 90 دقیقه طول بکشد. عصب کشی دندان یک روش ساده با ناراحتی نسبتا کم یا بدون درد است.

در پروسه عمل ابتدا بی حسی موضعی روی دندانی که قرار است درمان شود انجام می شود.
پس از بی حس شدن دندان و نواحی اطراف آن، متخصص اندودنتیست دهانه ای را از تاج دندان سوراخ می کند تا به اتاقک پالپ دسترسی پیدا کند. 

با وجود شهرت آن، درمان ریشه مزایای بسیاری دارد. مزیت اصلی این است که به شما امکان می‌دهد دندان طبیعی خود را حفظ کنید که همیشه بهترین گزینه ممکن است. با حذف بافت عفونی یا آسیب دیده و مهر و موم کردن آن، دندان می‌تواند به عملکرد و ظاهر کامل خود بازگردد. این نیاز به روش‌های تهاجمی‌تر مانند کشیدن دندان و ایمپلنت را از بین می‌برد. درمان اندودنسی همچنین به تسکین درد و ناراحتی مرتبط با عفونت‌های دندان کمک می‌کند و سلامت کلی دهان و کیفیت زندگی را بهبود می‌بخشد.

متخصص ریشه با استفاده از فایل های مخصوص، پالپ عفونی، بیمار و مرده را از کانال ها پاک می کند. این روش هیچ دردی ایجاد نمی کند زیرا ناحیه به دلیل بی حسی بی حس شده و بافتی که برداشته می شود مرده است.

هنگامی که مواد عفونی برداشته شد، دندانپزشک شما یا دندان را در همان روز می‌بندد، یا برای محافظت از شما در برابر درد کانال ریشه تا زمانی که روکش سفارشی‌شده آماده شود، یک پرکننده موقت قرار می‌دهد پس از اتمام درمان ممکن است دندان پزشک شما داروهای ضد درد تجویز کند و دستورالعمل هایی در مورد نحوه مراقبت از دهان پس از کانال ریشه را به شما توصیه کند.

 

فواید عصب کشی دندان

از مزایای یک عصب کشی خوب می توان به موارد زیر اشاره کرد:

 

• کاهش درد:

یکی از فواید اصلی عصب‌کشی دندان، کاهش یا حتی حذف درد مرتبط با التهاب یا آسیب عصب دندان می‌باشد. 

 

• افزایش راحتی بیمار:

با حذف عصب و درمان مناسب، از درد جلوگیری می‌شود و وضعیت کلی دندان بهبود می‌یابد. 

 

• پیشگیری از عفونت:

حذف عصب باعث از بین بردن منبع پتانسیل عفونت و التهاب در دندان می‌شود. 

 

• نگهداری دندان:

عصب‌کشی، در برخی موارد، به نگهداری دندان‌های آسیب‌دیده کمک می‌کند. 

 

• استحکام بیشتر:

پس از عصب‌کشی، فضای داخل دندان با مواد خاصی پر شده و به دندان استحکام و پایداری بیشتری می‌بخشد. 

 

• حفاظت از بافت‌های اطراف:

عصب‌کشی در مواردی که عصب دندان به شدت تحت تاثیر عفونت یا آسیب قرار گرفته است، از حفاظت از بافت‌های اطراف دندان نیز می‌تواند موثر باشد. 

 

 

مراقبت های بعد از انجام عصب کشی دندان

مانند هر درمان دیگر، اقدامات پس از عصب کشی دندان از اهمیت بالایی برخوردار است که با رعایت هرچه بیشتر این درمان موفق تر خواهد بود بنابراین رعایت توصیه های زیر از اهمیت بالایی برخوردار است:

 

1. حداقل تا 7 روز بعد از عمل سیگار نکشید.
2. به مدت 1 تا 2 روز از جویدن غذاها/نوشیدنی های سفت، ترد، بسیار داغ یا بسیار تند خودداری کنید.
3. از نوشیدن الکل به مدت 1 تا 2 روز خودداری کنید، زیرا ممکن است میزان خونریزی را افزایش دهد.
4.  تا زمانی که یک تاج دائمی روی داندان شما قرار نگرفته، دندان درمان شده را محکم فشار ندهید یا غذای سفت نجوید.
5.  مسواک بزنید، نخ دندان بکشید و بهداشت دهان و دندان را به طور معمول حفظ کنید

 

معمولاً بعد از عمل کمی درد دارید، اما درد شدید بعد از کانال ریشه غیرطبیعی است. یک مطالعه تخمین می‌زند که درد طولانی‌مدت تنها پس از ۱۲ درصد درمان‌های ریشه ایجاد می‌شود.
اگر درد دارید، معمولاً  ۱۷ تا ۲۴ ساعت پس از عمل به اوج خود می‌رسد. برای جلوگیری از این امر، هنگام خواب ۱ تا ۲ شب اول، سر خود را بالا نگه دارید.

برای درمان عفونت پالپ دندان، باید باکتری‌ها و بافت آسیب دیده را برداشت. اگر به موقع به دندان نرسید، مجبور خواهید بود دندان را بکشید. از آنجایی که پروتزهای مصنوعی که جایگزین دندان‌ها می‌شوند مشکلات زیادی دارند و دائماً هزینه‌هایی را برای شما ایجاد می‌کنند، بهتر است تا حد امکان دندان‌های طبیعی خود را حفظ کنید.

درد ناشی از عصب کشی دندان باید پس از ۲-۱ روز از بین برود. این درد ممکن است درد در لثه یا سایر بافت های نرم اطراف دندان ریشه به دلیل التهاب یا آسیب در طول درمان ریشه باشد. 

شما می توانید از داروهای مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن برای تسکین هر گونه درد برای یک یا دو روز بعد از عمل استفاده کنید.

 

عوارض بعد از عصب کشی دندان

عوارض عصب کشی دندان عبارتند از:

 

• عفونت مجدد:

یک کیست یا عفونت استخوان ممکن است سال‌ها پس از درمان ریشه رخ دهد که اغلب به دلیل کم پر کردن و یا ضدعفونی نکردن مناسب کانال ها در بلند مدت ممکن است رخ دهد.

 

• پر کردن جزئی ریشه:

ممکن است دندانپزشک در طول عمل کانال ریشه دندان را به طور کامل پر نکند، که این ممکن است باعث شود شما نیاز به درمان مجدد داشته باشد.

 

• سوراخ شدن کانال یا تاج دندان:

اگر دندانپزشک حین درمان در کانال ریشه یا تاج دندان شما سوراخ کند، احتمالاً باید دندان را بکشید.

 

• پر کردن بیش از حد کانال:

اگر کانال ها بیش از حد پر شده باشند و دندان نزدیک حفره سینوس یا کانال عصبی باشد، ممکن است باعث درد بعد از عمل شود. درد ممکن است بدون درمان از بین برود. با این حال، اگر مواد پرکننده اضافی باعث التهاب استخوان یا درد قابل توجهی شود یا نزدیک عصب فک پایین یا سینوس فک بالا باشد، ممکن است نیاز به برداشتن مواد اضافه داشته باشد.

 

هزینه عصب کشی

هزینه درمان ریشه می‌تواند بسته به شهر/محل، نوع کلینیک/بیمارستان، تجربه ارائه‌دهنده، تعداد، و نوع مواد روکش مورد استفاده و غیره متفاوت باشد. همچنین اگر دندان شما در شرایط نرمال باشد می توانید درمان را تحت نظر دندانپزشک عمومی انجان دهید ولی اگر دندان مشکلاتی مثل: ریشه بلند، کجی، تنگی کانال، سنگ داخل عصب داشته باشد، و یا پوسیدگی در دندان‌هی عقبی باشد که دسترسی سختی دارد، باید نزد دندانپزشک متخصص تحت درمان قرار بگیرد.

 

هزینه درمان نزد دندانپزشک عمومی از دندانپزشک متخصص کمتر خواهد بود چرا که متخصصان این کار را تخصصی و با درصد موفقیت بالا و کامل‌تر می‌توانند درمان کنند.
به طور کلی هزینه درمان:

 

 

• ریشه یک کانال مبلغ ۲میلیون تومان
• ریشه دو کانال مبلغ ۲میلیون ۵۰۰ تومان
• ریشه سه کانال مبلغ ۳میلیون تومان
• ریشه چهار کانال مبلغ ۳میلیون و ۵۰۰ تومان

 

بی حسی در عصب کشی دندان

در فرآیند عصب‌کشی دندان بدون درد، استفاده از مواد بی حسی برای کاهش و تسکین احتمالی درد در طول این روند کاربرد دارد. برخی از نکات مرتبط با بی حسی در عصب‌کشی دندان عبارتند از: 

 

• تزریق مواد بی حسی:

پزشک دندان‌پزشک معمولاً یک یا چند تزریق از مواد بی حسی (مثل لیدوکائین) را در اطراف دندان و کانال‌های ریشه انجام می‌دهد تا منطقه مورد عمل به حالت بی حسی درآید. بی حسی به کاهش یا حتی حذف درد در حین عصب‌کشی می‌کند. که فرآیند درمان را برای بیمار راحت‌تر می‌کند. 

مطابق بررسی 72 مطالعه دیگر که بر روی بیمارانی که درمان ریشه انجام داده‌اند انجام شده است، مشخص شد که درد قبل از درمان در این افراد بالا بوده است، اما طی یک روز پس از درمان، به سطح متوسط کاهش یافت و طی یک هفته پس از درمان، به طور قابل توجهی فروکش کرد و حداقل شد.

• رصد و بررسی:

پس از تزریق مواد بی حسی، پزشک دندان‌پزشک ممکن است صبر کند تا بی حسی کامل شود و سپس با  توجه به واکنش بیمار، به عمل عصب‌کشی بپردازد. 

عمل عصب ‌کشی بدون بی حسی در دندان‌پزشکی معمولا نادر است و در مواردی که بیمار به هر دلیلی از مصرف مواد بی حسی معذور است و یا به عنوان راه حل یک دندان‌پزشک برای مواقع خاص ارائه می شود.

 

اما این روش معمولاً ترجیح نمی‌شود زیرا ممکن است باعث احساس درد یا تنش شدید شود. در صورت اجتناب از بی حسی، پزشک دندان‌پزشک ممکن است از تزریقات موضعی، مثل ژل‌های موضعی یا اسپرهای بی حسی، قبل از شروع عمل عصب‌کشی استفاده کند.

 

این محصولات می‌توانند به مدت کوتاهی منطقه دندان را بی حس کنند. توجه داشته باشید که تصمیم به عصب‌کشی بدون بی حسی به تصمیم دندان‌پزشک و نیازهای بیمار بستگی دارد. اگر دارای هرگونه نگرانی یا نیاز به عدم استفاده از بی حسی هستید، حتما قبل از شروع درمان با پزشک خود مشورت کنید.

 

 

علائم عصب کشی ناموفق

عصب‌کشی ناموفق دندان ممکن است به دلیل چند عامل باشد و ممکن است با ظاهر شدن علائم و نشانه‌های خاص همراه باشد. 

 

• درد پس از عمل:

یکی از نشانه های عصب کشی ناموفق ، درد شدید یا پایدار در ناحیه دندان است، که این درد ممکن است نشانه‌ای از یک عصب‌کشی ناموفق باشد. 

 

• حساسیت زیاد:

حساسیت به سرد و گرم پس از عصب‌کشی ممکن است نشانه‌ای از عدم موفقیت در حذف کامل عصب یا احتمال وجود مشکل در فرآیند است. 

 

• افزایش تورم و التهاب:

اگر ناحیه دندان پس از عصب‌کشی به شدت تورم کند و التهاب افزایش یابد، این ممکن است نشانه‌ی عدم موفقیت درمان باشد. 

 

• احساس اختلال در حرکت دندان:

اگر دندان مورد عصب‌کشی با مشکلاتی مانند افزایش حساسیت یا تورم مواجه است، این ممکن است نشانه‌ی عصب‌کشی ناموفق باشد. 

 

• پایان نیافتن درد:

اگر درد پس از مدت زمانی از انجام عصب‌کشی پایان نیابد یا حتی افزایش یابد، این ممکن است به علت عصب کشی نادرست باشد. 
در هر صورت، اگر شما به هر یک از این علائم برخورد کردید، ضروری است که با پزشک دندان‌پزشک خود تماس بگیرید تا او بتواند وضعیت شما را ارزیابی کرده و تصمیمات لازم را اتخاذ کند.

 

تفاوت درمان ریشه با عصب کشی

در واقع، عصب‌ کشی و درمان ریشه اصطلاحاتی هستند که به دو مفهوم مرتبط با فرآیند درمان دندان اشاره دارند. این دو اصطلاح معمولاً به شکل مترادف برای هم استفاده می‌شوند اما فرق درمان ریشه با عصیب کشی به صورت دقیق‌تر را بررسی می کنیم. 

 

• درمان ریشه (Root Canal Treatment):

این اصطلاح به عنوان یک فرآیند دندان‌پزشکی استفاده می‌شود که در آن دندان‌پزشک با باز کردن کانال ریشه دندان و حذف بافت‌های عصبی (عصب‌کشی)، تمیزکاری کانال ریشه و پر کردن آن با مواد پرکننده، به منظور درمان عفونت یا مشکلات دندانی را انجام می‌دهد. 

 

• عصب‌کشی (Root Canal):

این اصطلاح به معنای حذف عصب دندان و تمیزکاری کانال ریشه مربوط به دندان است. در اصطلاح‌های رایج، این فرآیند همواره به عنوان "درمان ریشه" یا "عصب‌کشی" شناخته می‌شود.

 

به عبارت دیگر، عصب‌کشی یا درمان ریشه فرآیندی است که به درمان داخلی دندان می‌پردازد و به حذف عصب دندان و درمان مشکلات آن اختصاص دارد. تفاوت اصطلاح درمان ریشه و عصب کشی معمولاً در نحوه استفاده از آنها در زبان عامیانه است.

 

مدت زمان عصب کشی دندان

مدت زمان عصب‌ کشی دندان معمولاً بین ۳۰ تا ۹۰ دقیقه متغیر است. 

همچنین عصب‌ کشی دندان معمولاً بین یک تا دو جلسه درمانی به طول می‌انجامد. این مدت زمان به عوامل مختلفی از جمله: 

 

• تعداد کانال‌های ریشه:

تعداد کانال‌های ریشه مستقیم تأثیر زیادی بر مدت زمان عصب‌کشی دارد. دندان‌های با تعداد کانال‌های ریشه بیشتر ممکن است مدت زمان بیشتری برای عصب‌کشی نیاز داشته باشند. 

 

• تجهیزات استفاده شده:

استفاده از تجهیزات پیشرفته مثل دستگاه‌های روتاری یا لیزر ممکن است فرآیند را تسریع کند. 

 

•  وضعیت بالینی بیمار:

حالت عمومی بیمار و نحوه همکاری او با دندان‌پزشک نیز می‌تواند مدت زمان را تأثیر بگذارد. 

برای اطلاعات دقیق‌تر، دندان‌پزشک شما می‌تواند شما را در مورد زمان عصب کشی دندان هایتان راهنمایی کند.

 

عصب کشی دندان شکسته

عصب‌ کشی دندان شکسته شده ممکن است به عنوان یکی از گزینه‌های درمانی در نظر گرفته شود، اما تصمیم نهایی در مورد این که آیا دندان شکسته نیاز به غصب کشی دارد بر اساس ارزیابی دقیق دندان ‌پزشک و وضعیت دندان شما اتخاذ می‌شود. در این موارد، پزشک ممکن است به یکی از راهکارهای زیر روی آورد: 

 

• عصب‌کشی دندان:

اگر دندان شکسته باشه اما هنوز مقداری از دندان حفظ شده باشد، عصب‌کشی ممکن است انجام شود. در این روش، عصب دندان حذف شده و کانال‌های ریشه تمیز شده و پر شده تا از عفونت و التهاب جلوگیری شود.

 

• استخراج دندان:

در برخی موارد، اگر دندان به شدت شکسته یا به عنوان یک گزینه درمانی به سختی قابل عصب‌کشی باشد، پزشک ممکن است تصمیم به استخراج دندان بگیرد. در این درمان، احتمالاً نیازمند جایگزاری دندان جدید خواهید بود.

به طور کلی تصمیم نهایی بر اساس عواملی از جمله میزان شکستگی دندان، وضعیت عصب، و وضعیت دندان شخص تخت نظر پزشک متخصص گرفته می شود. 

 

 

مراحل عصب‌ کشی دندان شکسته 

درمان و انجام عمل عصب کشی بزای دندان شکسته تقاوتی با آنچه که در بالا اشاره کردیم ندارد و پرشک همان مراحل را برای درمان این دسته از دندان ها نیز انجام می دهد.

دندان‌پزشکی علمی است که به تشخیص، پیشگیری، و درمان مشکلات دهان، دندان‌ها، فک و لثه می‌پردازد. دندان‌پزشکان یا دندان‌پزشکان عمومی و دندان‌پزشکان تخصصی (از جمله ارتودنتیست‌ها، جراحان دهان و فک و ...) به افراد در تمام زندگی ارائه خدمات دهان و دندانی ارائه می‌دهند. فعالیت‌های دندان‌پزشکی شامل: 

تشخیص بیماری‌ها: تشخیص و تصویربرداری برای شناسایی بیماری‌های دهان و دندان، از جمله پوسیدگی، عفونت‌ها، و تغییرات جدی مانند تومورها.
پیشگیری و بهداشت دهان:  تعلیم بهداشت دهانی، تمیزکاری منظم و حفاظت از دندان‌ها در برابر پوسیدگی و بیماری‌ها. 
عصب‌کشی و ترمیم دندان: درمان عصب و ترمیم دندان‌های پوسیده.
 استفاده از ایمپلنت‌ها: اجرای جراحی ایمپلنت‌گذاری برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته.
 ارتودنسی: اصلاح فرم دندان‌ها و فک با استفاده از ایمپلنت‌ها و دستگاه‌های ارتودنسی.

جراحی دهان و فک: انجام عملیات‌های جراحی در حوزه دهان و فک. 

 

اگر باردار هستید، توصیه می‌شود که هیچ درمانی انتخابی (مانند درمان‌های دندانپزشکی زیبایی) انجام ندهید، اما درمان‌های دندانپزشکی ضروری باید انجام شود. درمان ریشه درمانی است که نباید در هیچ مرحله‌ای از بارداری به تعویق بیفتد. با این حال، به دلیل نیاز به اشعه ایکس، توصیه می‌شود که این کار در سه ماهه دوم بارداری انجام شود.

در کل، دندان‌پزشکی به سلامت و زیبایی دهان و دندان‌ها اهمیت زیادی می‌دهد و بر اساس شعار "پیشگیری بهتر از درمان"، توصیه می‌شود که افراد به توجه به بهداشت دهانی خود و مراجعه منظم به دندان‌پزشک بپردازند. دندان ها از بخش های متعددی از جمله تاج مینا و ریشه  و پالپ تشکیل شده اند.

کانال‌های ریشه دندان بخشی از ساختار دندان هستند که حاوی عصب و عروق هستند. این کانال‌ها از قسمت بالایی دندان (که تحت عنوان "تاج" شناخته می‌شود) به سمت ریشه‌ها (که در جاهای مختلف دندان واقع هستند) می‌گردند. کانال‌های ریشه دندان از اهمیت زیادی برخوردارند چرا که در آنها عصب و عروق دندان قرار دارند و نقش مهمی در حیات دندان ایفا می‌کنند.

پالپ یا محفظه پالپ نیز ناحیه نرمی در مرکز دندان است و شامل عصب، عروق خونی و بافت همبند است. عصب دندان در «ریشه» یا «پا» دندان قرار دارد. در طول درمان ریشه دندان، دندانپزشک بافت عصبی آسیب دیده یا عفونی شده (به نام پالپ دندان) را از داخل دندان خارج می کند.

یکی از عواملی که در دندان پزشکی به آن توجه زیادی می شود پوسیدگی و آسیب به سطح دندان یا مینای دندان است و زمانی اتفاق می‌افتد که باکتری‌ها در دهان اسیدهایی بسازند که به مینای دندان حمله می‌کنند. پوسیدگی دندان می تواند منجر به ایجاد حفره (پوسیدگی دندان) شود که سوراخ هایی در دندان شما هستند. اگر پوسیدگی دندان درمان نشود، می تواند باعث درد، عفونت و حتی از دست دادن دندان شود.

دهان ما پر از باکتری است. برخی از باکتری ها مفید هستند. اما برخی از آنها می توانند مضر باشند، از جمله آنهایی که در پوسیدگی دندان نقش دارند. این باکتری ها با غذا ترکیب می شوند و لایه ای نرم و چسبناک به نام پلاک تشکیل می دهند.

 

باکتری های موجود از قند و نشاسته موجود در آنچه می خورید و می نوشید برای ساخت اسید استفاده می کنند و اسیدها شروع به از بین بردن مواد معدنی روی مینای دندان شما می کنند. با گذشت زمان، پلاک می تواند سخت شود و تبدیل به حفره در دندان های شما شود. پلاک و جرم دندان علاوه بر آسیب رساندن به دندان‌ها، می‌توانند لثه‌ها را تحریک کرده و باعث بیماری لثه شوند.

پوسیدگی های دندانی ممکن است باعث عفونت،ترشح چرک از دندان یا التهاب عصب دندان ها بشوند.این ترشح‌ها ممکن است به عنوان پلاک دندان شناخته شوند. پلاک دندان لایه‌ی بی‌رنگ یا زردی است که از باقیمانده‌های غذایی، باکتری‌ها و مواد معدنی در دهان تشکیل می‌شود همچنین التهاب عصب دندان یا پالپیت دندان، وضعیتی است که زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌ها به دندان نفوذ کرده و به پالپ (عصب) دندان آسیب می‌رسانند.

 

این وضعیت ممکن است باعث درد، تورم، حساسیت به گرما یا سرما، و در برخی موارد تب شود. علل اصلی التهاب عصب دندان می تواند یکی از عوامل زیذ باشد:

پوسیدگی: وجود حفره‌های پوسیده می‌تواند باعث ورود باکتری‌ها به عمق دندان و به پالپ شود. 
آسیب مکانیکی: ضربه، شکستگی، یا آسیب مکانیکی دیگر می‌تواند باعث نفوذ باکتری به داخل دندان و التهاب پالپ شود. 
پروتزها و ترمیم‌ها: نصب پروتزها یا ترمیم‌های دندانی نیز ممکن است در برخی موارد باعث التهاب عصب دندان شوند. 

همچمین عفونت دندان یک وضعیت التهابی است که معمولاً  از ورود باکتری‌ها به داخل دندان ایجاد می‌شود. این باکتری‌ها ممکن است از حفره‌های پوسیدگی یا آسیب به دندان نفوذ کنند و به پالپ دندان (عصب و بافت همراه) آسیب برسانند، که در نتیجه، التهاب و عفونت رخ می‌دهد.