دنیای سلامتی

بررسی پزشکی توسط

عمل پولیپ بینی

دوره نقاهت

3 روز

میانگین زمان عمل

مدت زمان

2 ساعت

مدت ماندگاری

10

10 سال

اثر بخشی

Bottom ImageMiddle ImageTop Image

زیاد

معرفی تکنیک

عمل پولیپ بینی یک جراحی کم‌تهاجمی است که به کمک آندوسکوپی، بافت‌های غیرطبیعی در مجاری بینی حذف می‌شوند و جریان هوای تنفسی بهبود می‌یابد.

مــراحـل عمــل عمل پولیپ بینی

معاینه و تصویربرداری

1

20 دقیقه

بیهوشی یا بی‌حسی

2

15 دقیقه

جراحی آندوسکوپی

3

45 دقیقه

پانسمان داخلی بینی

4

10 دقیقه

مراقبت های بعد از عمل پولیپ بینی

عـــوارض عمل پولیپ بینی

  • پرهیز از شنا کردن
  • عدم استعمال دخانیات
  • پرهیز از فعالیت‌های سنگین
  • پرهیز از فین کردن
  • از دست دادن حس بویایی
  • آسیب مغزی و بینایی
  • نشت مایع مغزی نخاعی
  • آسیب به ساختارهای بینی

پولیپ بینی توده های نرم و غیر سرطانی هستند که می توانند در داخل بینی ایجاد شوند. پولیپ ها معمولا در مجرای بینی یا سینوس های پارانازال قرار دارند. بیمارانی که پولیپ‌ های کوچک دارند ممکن است حتی از وجود خود آگاه نباشند، در حالی که پولیپ‌های بزرگ باعث انسداد بینی و علائم مرتبط با آن می‌شوند.

 

علیرغم نامشان، این زائده های آزاردهنده همیشه از بینی منشا نمی گیرند. پولیپ ها می توانند در هر بخشی از سینوس ها ایجاد شوند و اغلب در جایی ظاهر می شوند که سینوس ها به بینی نزدیک چشم ها، پایه مغز و استخوان های گونه تخلیه می شوند.

 

تقریباً 4 درصد از بزرگسالان پولیپ بینی دارند که در مردان دو برابر زنان تأثیر می گذارد. این توده ها می توانند شما را مستعد ابتلا به عفونت های سینوسی، تشدید آسم و آپنه خواب کنند.

 

پولیپ بینی همچنین ممکن است در بافت ملتهب پوشش بینی رشد کند که به آن مخاط بینی نیز گفته می شود. مخاط بینی یک بافت پوششی مخاطی نازک تولید می کند که به محافظت از بینی شما کمک می کند و قبل از رسیدن به ریه ها به هوا رطوبت می بخشد.

 

در طول دوره آلرژی یا عفونت، پوشش بینی متمایل به ملتهب می شود و در نتیجه باعث تحریک، تورم و تولید بیش از حد مخاط می شود. هنگامی که تحریک طولانی شود، پوشش ممکن است پولیپ بینی را تشکیل دهد.

پولیپ بینی رشدهای اشک‌مانندی هستند که می‌توانند در هر جایی از بینی یا سینوس‌ها تشکیل شوند. آن‌ها سرطان نیستند، اما می‌توانند مشکلات زیادی برای مجاری بینی ایجاد کنند.

پولیپ بینی باید توسط پزشک شما تشخیص داده شود، پزشک از یک آندوسکوپ بینی که یک تلسکوپ نازک کوچک با یک دوربین در انتهای آن است، برای دیدن داخل بینی شما استفاده می کند. در برخی موارد پزشک ممکن است نمونه کوچکی از پولیپ به نام بیوپسی بگیرد. سی تی اسکن یا ام آر آی سینوس ها نیز می تواند یافته هایی را نشان دهد که وجود پولیپ بینی را نشان می دهد.

 

اولین دوره درمان پولیپ بینی اغلب اسپری کورتیکواستروئید بینی است که توسط پزشک تجویز می شود. برای بسیاری از افراد، این اسپری می تواند پولیپ بینی را کوچک یا حذف کند. همچنین ممکن است از کورتیکواستروئیدهای خوراکی استفاده شود.

 

اما درمان پولیپ ممکن است دشوار ترباشد چون داروها همیشه کارساز نیستند.

در آن زمان است که پزشک شما ممکن است جراحی برای برداشتن پولیپ ها را توصیه کند اما عمل پولیپ بینی چیست؟

 

در ابتدا پزشک اسکن و تصویربرداری را انجام می دهند. این اقدام به پزشک اجازه می‌دهد تا ببینند شما چند پولیپ دارید و چقدر بزرگ هستند و ساختار استخوانی در سینوس‌های شما را ببینند. این یک نقشه راه برای جراح ایجاد می کند.

 

جراح شما پولیپ را که مانع از تخلیه و تهویه مناسب سینوس و مجرای بینی از جریان سینوسی و مایعات بینی می شود را با این عمل برمی دارد که جراحی برداشتن پولیپ بینی اغلب به صورت سرپایی انجام می شود.

 

جراحی پولیپ بینی ضایعات غیرسرطانی را از مجرای بینی و سینوس شما حذف می کند که در هفته‌های بعد از عمل پولیپ بینی، ممکن است خونریزی خفیف از بینی طبیعی باشد.

 

روش های عمل پولیپ بینی

عمل پولیپ بینی یک روش جراحی است که به منظور از بین بردن پولیپ‌های حاصل از التهاب بینی انجام می‌شود.انجام این عمل ممکن است با استفاده از چندین روش انجام شود. البته اینکه شما کیس کدام یک از روش های جراحی پولیپ بینی هستید به شرایط و تشخیص پزشک متخصصتان بستگی دارد.

 

ما در ادامه به بررسی راه های عمل پولیپ بینی می پردازیم:

 

  • Endoscopic Sinus Surgery :

این روش از اندوسکوپ (یک دستگاه با نور و لنز) برای مشاهده داخل بینی استفاده می‌کند. جراح پولیپ‌ها را از ناحیه بینی با کمک ابزارهای کوچک و اندوسکوپیک برش می‌کند.

 

  • Laser Surger :

در این روش از انرژی لیزر برای برش و از بین بردن پولیپ‌ها استفاده می‌شود. لیزر به طور مستقیم روی بافت‌های التهابی اثر می‌گذارد و پولیپ‌ها را از بین می‌برد. این روش ممکن است در مواردی که پولیپ‌ها کوچک باشند، مؤثر باشد. 

قبل از در نظر گرفتن جراحی برای پولیپ بینی، پزشک شما سعی می‌کند با درمان‌های دیگر آن‌ها را کوچک یا از بین ببرد. علاوه بر شستشوی بینی با سرم برای بهبود جریان مخاط و از بین بردن عوامل تحریک‌کننده، ممکن است از اسپری‌های بینی استروئیدی، قرص‌های استروئیدی و/یا تزریق داروهای بیولوژیکی استفاده کنید. هدف این درمان‌ها کوچک کردن پولیپ‌ها است تا بتوانید راحت‌تر نفس بکشید.

  • Balloon Sinuplasty :

این روش از بالن برای گشودن مجرای بینی و حذف پولیپ‌ها به کار می‌رود. این روش اغلب کمتر ترمیم نیاز دارد و به عنوان یک جایگزین غیرجراحی به شمار می‌آید. 

 

  • Functional Rhinoplasty :

در برخی موارد، اگر پولیپ‌ها باعث تغییر شکل بینی شده باشند، جراح ممکن است به وسیله پلاستیک نوک بینی آنها را اصلاح کند. 

 

تیم جراح و متخصص در هر صورت، با توجه به شرایط و نیازهای خاص فرد، روش مناسب را برای شما تعیین می‌کند. همچنین، در صورت نیاز، پس از عمل، مراحل مراقبت و بازگشت به فعالیت‌های روزمره نیز به بیمار توضیح داده می‌شود.

 

روش های عمل پولیپ بینی

 

نحوه عمل پولیپ بینی

جراحی پولیپ بینی یا جراحی سینوس (Sinus Surgery) به طور عمده تحت اندوسکوپی انجام می‌شود، که به معنای استفاده از اندوسکوپ (دستگاهی با نور و لنز) برای مشاهده و عمل در داخل مجاری بینی است. اما ممکن است این سوال به وجود بیاید که جراحی پولیپ بینی چگونه است؟ به طور کلی عمل انجام عمل جراحی بینی شامل مراحل زیر می باشد:

 

  • آماده‌سازی بیمار :

مریض قبل از شروع عملیات جراحی در بخش  آماده می‌شود که ممکن است به او داروهای خاصی قبل از جراحی تزریق شود. 

جراحی می‌تواند مشکلات نادر اما جدی ناشی از پولیپ بینی را پیشگیری کند. این شامل سینوزیت پیچیده است که می‌تواند منجر به از دست دادن استخوان و تشکیل جیب‌های عفونت شود. این آبسه‌ها می‌توانند در اطراف حفره چشم و مغز رشد کنند. شما حتی ممکن است به مننژیت مبتلا شوید، که عفونت بافت‌های اطراف مغز و نخاع است.

  • بیهوشی :

برخی از جراحی‌های پولیپ بینی تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شوند، در حالی که برخی دیگر ممکن است تحت بیهوشی موضعی انجام شوند.

 

  • استفاده از اندوسکوپ :

جراح از اندوسکوپ برای ورود به داخل مجاری بینی و دیدن پولیپ‌ها استفاده می‌کند. 

 

  • برش و حذف پولیپ‌ها :

پس از مشاهده پولیپ‌ها، جراح از ابزارهای کوچک اندوسکوپیک برای برش و حذف پولیپ‌ها استفاده می‌کند.  در برخی موارد، از لیزر نیز برای تخریب پولیپ‌ها استفاده می‌شود. 

 

  • پاکسازی و تمیزکاری :

پس از حذف پولیپ‌ها، جراح ممکن است مجاری بینی را پاکسازی و تمیز کند و در صورت وجود التهاب شدید، ممکن است جراح داروهای ضدالتهاب یا آنتی‌بیوتیک را نیز برای بیمار تجویز کند. 

 

  • پانسمان و ترمیم :

در پایان عمل، ممکن است جهت جلوگیری از خونریزی و التهاب بینی بیمار پانسمان شود این اقدام به ترمیم بهتر پس از جراحی کمک می کند.

 

  • ترخیص بیمار :

بعد از چند ساعت پس از جراحی و پس از بررسی توسط پزشک، بیمار ممکن است ترخیص شود. دوره بازگشت به فعالیت‌های روزمره و بهبودی به نوع  جراحی و وضعیت بیمار بستگی دارد و برای هر فرد و شرایطی، جراح ممکن است توصیه های متفاوتی داشته باشد.

 

اقدامات قبل عمل پولیپ بینی

قبل از عمل جراحی پولیپ بینی، اقدامات مهمی وجود دارند که بیماران باید به آنها توجه کنند تا بهترین نتیجه را از جراحی ببرند. 

 

  • مشاوره با پزشک :

قبل از هر اقدامی، مهم است با پزشک خود مشاوره کنید. پزشک ممکن است بررسی‌های لازم را انجام دهد و بر اساس وضعیت شما، راهنمایی‌های خاصی را برای قبل و بعد از جراحی ارائه کند. 

قبل از عمل، به احتمال زیاد بیهوشی عمومی دریافت خواهید کرد. معمولاً جراح شما پولیپ‌ها را با استفاده از یک لوله کوچک به نام آندوسکوپ (در اصل یک تلسکوپ کوچک که به آن‌ها اجازه می‌دهد داخل مجاری بینی شما را ببینند) برمی‌دارد. خود عمل جراحی ممکن است حدود ۳۰ دقیقه یا بیشتر طول بکشد، بسته به اندازه و محل پولیپ‌های شما.

  • آزمایشات پیش جراحی :

پزشک ممکن است آزمایشات خون، تصویربرداری، یا سایر آزمایشات پیش جراحی را تجویز کند. این آزمایشات به ارزیابی سلامت عمومی و اطمینان از عدم وجود مشکلات جلوگیری می‌کنند. 

 

  • مدیریت داروها :

پزشک شما ممکن است داروهای خاصی را برای کنترل التهابات یا سایر شرایط تجویز کند و همچنین ضروری است که اگر دارویی مصرف می‌کنید، به پزشک خود اطلاع دهید.

 

  • انتظارات و سوالات :

پیش از جراحی، انتظارات خود از نتیجه را با پزشک مطرح کنید. همچنین، سوالات و نگرانی‌های خود را بپرسید تا به طور کامل اطلاعات لازم را دریافت کنید. 

 

  • محدودیت در مصرف غذا و مایعات :

ممکن است پزشک شما، شما را در خصوص محدودیت مصرف غذا و مایعات قبل از جراحی راهنمایی کند. 

 

  •  تاریخچه پزشکی :

پزشک شما ممکن است پیش از جراحی، سوالاتی در مورد تاریخچه پزشکی شما بپرسد تا اطمینان حاصل شود که آمادگی لازم برای انجام این عمل جراحی را دارید.

 

  • توقف داروها :

در صورت نیاز، پزشک شما ممکن است در مورد توقف موقت برخی از داروها یا مکمل‌های غذایی مشاوره دهد. 

 

اقدامات قبل عمل پولیپ بینی

 

مراقبت پس از عمل پولیپ بینی

پس از جراحی، مراقبت های پس از عمل پولیپ بینی بسیار مهم هستند. چون پولیپ بینی، اگر به درستی درمان نشود، احتمالا عود خواهد کرد.

 

معمولا راهکارهای زیر برای جلوگیری از بازگشت پولیپ بینی توصیه می شود:

 

  • استفاده از اسپری کورتیکواستروئید را ادامه دهید :

اسپری کورتیکواستروئید به کاهش التهاب بعد از جراحی کمک می کند. پزشک شما می‌تواند اسپری کورتیکواستروئید و سایر درمان‌های خاص را متناسب با نیاز شما تجویز کند.

 

  • از یک مرطوب کننده استفاده کنید :

هنگامی که هوای محیط شما خشک می شود، به خصوص در فصل زمستان و در آب و هوای خشک، یک مرطوب کننده به مرطوب شدن مجاری بینی شما کمک می کند. این کار جریان مخاط را در سینوس های شما بهبود می بخشد و از انسداد و التهاب که می تواند منجر به بازگشت پولیپ بینی شود جلوگیری می کند.

 

  • از اسپری بینی استفاده کنید :

اسپری ها و شستشو دهنده های بینی به مرطوب شدن مجاری بینی و جلوگیری از التهاب کمک می کنند. شستن حفره های سینوس و بینی با محلول سالین استریل نیز برای روند بهبود توصیه می شود.

 

  • از عوامل تحریک کننده بینی دوری کنید :

گرد و غبار، زباله ها، سیگار کشیدن و آلرژن های رایج می توانند باعث التهاب در مجاری بینی و سینوس ها شوند. تا جایی که می توانید از محرک های تحریک کننده دوری کنید.

خونریزی کمی از بینی بلافاصله پس از عمل انتظار می‌رود. اما اگر خونریزی زیادی داشتید، با پزشک خود تماس بگیرید. آن‌ها می‌توانند یک روش برای بستن رگ‌های خونی در سینوس‌های شما انجام دهند تا خونریزی را متوقف کنند.

  • آلرژی و آسم را مدیریت کنید :

از دستورات پزشک خود برای مدیریت آسم و آلرژی پیروی کنید. 

 

اگر با وجود رعایت تمامی توصیه ها علائم ادامه یافت، با پزشک خود در مورد وضعیت عمومی و شرایط خود صحبت کنید.

 

عوارض جراحی پولیپ بینی

به طور کلی، جراحی پولیپکتومی یا همان جراحی پولیپ بینی در اکثر افراد بی خطر است. 

 

عوارض پولیپ بینی در ویزیت قبل از عمل مورد بحث قرار خواهد گرفت و بیمار باید قبل از جراحی کاملاً  عوارض احتمالی را درک کند.

 

  • خونریزی :

در هر جراحی، خونریزی بیش از حد یک خطر است. خونریزی معمولاً در طی جراحی بینی و سینوس جزئی است. گاهی اوقات، خونریزی شدید مشاهده می شود و این ممکن است توانایی جراح را برای ادامه ایمن عمل مختل کند. اگر خونریزی قابل توجهی در طول عمل رخ دهد، عمل خاتمه یافته و ناحیه بینی یا سینوس پر می شود.

 

در مواقعی ممکن است برای مدیریت خونریزی به مداخلات بیشتری مانند جراحی یا اقدامات اضافی نیاز باشد. همچنین در جراحی های گوش و حلق و بینی گزارش شده است،  که آسیب سینوس اسفنوئید و شریان کاروتید می تواند منجر به سکته مغزی و خونریزی شدید شود.

 

  • ناتوانی در درمان مشکل یا بیماری عود کننده :

مانند تمام جراحی های سینوس، ممکن است بیماری با عمل شما درمان نشود و بیماری عود کننده یا اسکار بیش از حد یا غیرطبیعی پس از جراحی ایجاد شود. این مورد به ویژه در مورد پولیپ بینی بیشتر است. در این شرایط، ممکن است درمان دارویی یا جراحی بعدی مورد نیاز باشد.

 

  • نشت مایع مغزی نخاعی :

سه سینوس از چهار سینوس شما در مجاورت مغز و محتویات داخل جمجمه قرار دارند. عمل بر روی این سینوس ها ریسک نشت مایع مغزی نخاعی (مایع احاطه کننده مغز) از بینی را ایجاد می کند.

 

  • آسیب مغزی و بینایی :

از دیگر عوارض انجام عمل پولیپ بینی می توان آسیب به چشم ها را در نظر گرفت زیرا جایی که پولیپ‌ها اغلب ایجاد می‌شوند برخی از سینوس‌های شما قرر دارند که تنها با یک لایه بسیار نازک استخوان از چشمان شما جدا شده است که انجام این عمل خطر بسیار کمی برای آسیب رساندن به چشم شما دارد که در بدترین حالت، می تواند باعث کوری یا دوبینی شود.

 

به طور مشابه، برخی از سینوس های شما بسیار نزدیک به مغز شما هستند. انجام عمل جراحی پولیپ بینی می تواند باعث ایجاد عفونت در داخل یا اطراف مغز  شود که باعث می شود عفونت از بینی شما نشت کند.

 

  • از دست دادن حس بویایی :

اغلب با انجام جراحی پولیپکتومی، کاهش بویایی بهبود پیدا می کند ، اما به ندرت می تواند باعث از دست دادن حس بویایی می شود.

 

عوارض جراحی پولیپ بینی

 

تعرفه جراحی پولیپ بینی

در واقع هزینه‌های مربوط به انجام عمل جراحی پولیپ بینی، به عوامل بسیار همچون تخصص پزشک، نوع کلینیک درمانی، نوع پولیپ‌ها و اندازه و تعداد آن‌ها، روشی که پزشک برای درمان انتخاب می‌کند و… بستگی دارد. 

 

از این رو به شما توصیه می‌کنیم که اگر قصد انجام چنین جراحی ای را دارید در ابتدا به چند کلینیک مراجعه کرده و از پزشک شرایط جراحی و هزینه‌های مربوط به آن را جویا شوید، سپس با توجه به بودجه اقتصادی خود، کلینیک و پزشک معالج خود را انتخاب کنید. 

 

پولیپکتومی بینی چیست؟

عمل پولیپکتومی بینی یک روش جراحی برای برداشتن پولیپ های واقع در مجرای بینی است. حدود ۲ تا ۵ درصد از جمعیت جهان درگیر با پولیپ بینی هستند و ممکن است همراه با رینوسینوزیت مزمن، فیبروز کیستیک، سندرم کارتاژنر، سه گانه سامتر (آسم، پولیپوز بینی و حساسیت به آسپرین) یا به عنوان یک پدیده منفرد رخ دهد. کودکان مبتلا به پولیپ بینی باید از نظر فیبروز کیستیک ارزیابی شوند.

 

مطالعات نشان می دهد که هم آلرژی و هم سابقه خانوادگی پولیپ بینی عوامل مستعد کننده در رشد پولیپ بینی هستند همچنین نقش محیط زیست، سیگار کشیدن یا در معرض دود سیگار بودن، آلودگی و سایر مواد شیمیایی هم جز ریسک فاکتورهای ابتلا به پولیپ بینی است.

 

انتخاب نوع درمان پولیپ بینی و اینکه شما به عملی لیزری نیاز دارید یا عمل باز پولیپ بینی برای شما مناسب است پس از معاینه پزشک مشخص خواهد شد.

 

آندوسکوپی پولیپ بینی

جراحی آندوسکوپی پولیپ بینی یک روش درمان پولیپ بینی  است که از دستگاهی به نام اندوسکوپ برای بررسی و حذف پولیپ‌ها در ناحیه بینی استفاده می‌شود. عمل آندوسکوپی پولیپ بینی نه تنها برای تشخیص رینوسینوزیت مزمن همراه با پولیپ بینی استفاده می شود، بلکه برای نظارت بر پاسخ به درمان نیز نقش مهمی دارد در عمل پولیپ بینی با آندوسکوپ، اندوسکوپ که یک لوله با نور و لنز است، توسط جراح به داخل مجاری بینی و سینوس‌ها وارد می‌شود.

 

این اندوسکوپ به جراح امکان مشاهده دقیق و مشاهده هدفمند داخل ناحیه بینی را می‌دهد که معمولاً این جراحی تحت بیهوشی عمومی یا موضعی انجام می‌شود. در این روش اندوسکوپ به داخل مجاری بینی و سینوس‌ها وارد می‌شود.

حتی زمانی که جراحی موفقیت‌آمیز باشد، پولیپ‌های بینی تمایل به رشد مجدد دارند. یک مطالعه کوچک اما بلندمدت نشان داد که تا ۱۲ سال پس از جراحی پولیپ بینی، تقریباً ۸۰ درصد افراد دوباره پولیپ گرفته‌اند. بیش از ۳۶ درصد از این افراد مجبور بودند عمل دیگری انجام دهند.

لنز اندوسکوپ اطلاعات تصویری را به یک صفحه نمایش یا مانیتور ارسال می‌کند و پس از وارد شدن اندوسکوپ به ناحیه مورد نظر، جراح پولیپ‌ها را با دقت بالا مشاهده کرده و با استفاده از ابزارهای کوچک اندوسکوپیک، پولیپ‌ها را حذف می‌کند. پس از حذف پولیپ‌ها و انجام عمل، اندوسکوپ از ناحیه خارج می‌شود و عمل به پایان می‌رسد و بیمار به مرحله بازیابی و مراقبت‌های پس از عمل منتقل می شود.

 

آندوسکوپی پولیپ بینی

 

عمل جراحی پولیپ چقدر طول می کشد؟

مدت زمان عمل پولیپ بینی معمولاً چند ساعت است اما اگر انجام عمل شما با گرفتن بیهوشی باشد، ممکن است یک روز کامل را در آماده سازی جراحی و بهبودی پس از جراحی بگذرانید.
در بیشتر موارد، شما باید بتوانید در همان روزی که عمل جراحی انجام دادید به خانه بروید. اما بسته به شرایط عمومی، برخی از افراد ممکن است نیاز داشته باشند یک شب در بیمارستان بمانند.

 

علائم پولیپ بینی

پولیپ های کوچک ممکن است هیچ علامتی ایجاد نکنند. اما رشد آنها ممکن است منجر به موارد زیر شود:

 

  • سردرد
  • از دست دادن بویایی یا چشایی
  • گرفتگی بینی
  • آبریزش بینی
  • خونریزی بینی
  • احساس خلط در گلو
  • فشار یا درد در سینوس ها، صورت یا دندان های بالایی.
  • خرناس.

 

وقتی پولیپ ها به اندازه کافی بزرگ می شوند، می توانند مجاری بینی و سینوس ها را مسدود کنند که منجر به موارد زیر می شود:

 

  • حملات مکرر آسم در افراد مبتلا به آسم
  • عفونت های مکرر سینوسی
  • آپنه خواب یا سایر مشکلات خواب
  • مشکل تنفس، حتی در افرادی که آسم ندارند
  • آبریزش یا گرفتگی بینی
  • کاهش حس بویایی
  • فشار در صورت یا پیشانی
  • خشکی بینی و خستگی

 

از راه حل های حل این مشکل میتوان به جراحی پولیپ بینی، تخلیه پولیپ بینی و... اشاره کرد.
 

به اشتــراک بگذاریــد!

نظـــرات مخاطبـــان

    تلفــن پشتیبــانی

    | 7 روز هفته، 24 ساعت شبانه روز پاسخگوی شما هستیم

    بــــا هیلیـــفا

    راهنمــای هیلیــفا

    ما را در شبــکه های اجتمــاعی دنبــال کنید.

      خبـرنامــه

      برای به‌روزرسانی در خبرنامه مشترک شوید، تا از جدیدترین اخبار شما را آگاه سازیم.

      رسانه پزشکی و سلامتی هیلیـــفا

      بــه مــا اعتمــاد کنیــد.

        کپی بخش یا کل هر کدام از مطالب مدیـــفا تنها با کسب مجوز مکتوب امکان پذیر است.