جراحی لب شکری ( شکاف لب کام )

لب بین هفته های چهارم و هفتم بارداری تشکیل می شود. همانطور که کودک در دوران بارداری رشد می کند، بافت بدن و سلول های خاصی از هر طرف سر به سمت مرکز صورت رشد می کنند و به یکدیگر می پیوندند و صورت را می سازند. این به هم پیوستن بافت، ویژگی های صورت مانند لب ها و دهان را تشکیل می دهد.

 

شکاف لب یا همان اختلالی که تحت عنوان لب شکری شناخته شده است در صورتی اتفاق می افتد که بافت تشکیل دهنده لب قبل از تولد به طور کامل به هم نپیوندد. این باعث ایجاد یک شکاف در لب بالایی می شود. شکاف لب می تواند در یک یا هر دو طرف لب یا وسط لب باشد که به ندرت اتفاق می افتد. کودکان مبتلا به شکاف لب نیز ممکن است شکاف کام داشته باشند.

 

شکاف کام چیست؟

سقف دهان (کام) بین هفته های ششم و نهم بارداری تشکیل می شود. اگر بافتی که سقف دهان را تشکیل می دهد در دوران بارداری به طور کامل به هم نپیوندد، شکاف کام اتفاق می افتد. برای برخی از نوزادان، هر دو قسمت جلو و پشت کام باز است. برای سایر نوزادان، تنها بخشی از کام باز است.

در اینجا چند آمار وجود دارد که به شما در درک فراوانی شکاف ها کمک می کند: «شکاف لب با یا بدون شکاف کام» یا «فقط شکاف کام» دو مورد از شایع ترین نقص های مادرزادی هستند.
شکاف در 1 نوزاد از هر 700 نوزاد رخ می دهد همچنین شکاف ها بیشتر در جمعیت های آسیایی و بومی آمریکا رخ می دهد. کمترین آمار این مشکل در بین آمریکایی های آفریقایی تبار گزارش شده است.

شکاف کام به تنهایی در زنان بیشتر از مردان رخ می دهد. شکاف لب یک طرفه بیشتر از دو طرفه است. شکاف های سمت چپ شایع تر از سمت راست هستند.
2 تا 5 درصد احتمال دارد که وقتی والدین یک فرزند دارای شکاف دارند، فرزند دیگری نیز با شکاف به دنیا بیاورند. در صورت وجود سایر اعضای خانواده مبتلا به شکاف، خطر داشتن فرزندی با شکاف افزایش می یابد.

 

شکاف لب و شکاف کام می تواند باعث ایجاد مشکلاتی، به ویژه در چند ماه اول پس از تولد، قبل از انجام جراحی شود:

مشکل در تغذیه: کودکی که شکاف کام و لب دارد ممکن است نتواند شیر بخورد یا از شیشه معمولی شیر استفاده کند زیرا نمی تواند با دهان خود چیزی را مک بزند.

مشکلات شنوایی: برخی از نوزادان مبتلا به شکاف کام و لب در برابر عفونت گوش و تجمع مایع در گوش آسیب پذیرتر هستند که ممکن است بر شنوایی آنها تأثیر بگذارد.

مشکلات دندانی: شکاف کام و لب می تواند باعث شود که دندان های کودک به درستی رشد  نکنند و ممکن است در معرض خطر بیشتری برای پوسیدگی دندان باشند.

مشکلات گفتاری: اگر شکاف کام ترمیم نشود، می تواند منجر به مشکلات گفتاری در سنین بالا شود.

 

اکثر این مشکلات پس از جراحی و با درمان هایی مانند گفتار و زبان درمانی بهبود می یابند.
تولد نوزادی با اختلال لب شکری می تواند ناراحت کننده باشد، اما شکاف لب و کام قابل اصلاح است و در انجام عمل لب شکری در اکثر نوزادان، می توانند عملکرد طبیعی را بازگردانند و با کمترین جای زخم، ظاهر طبیعی تری داشته باشند.

جراحی پلاستیک لب شکری در بزرگسالی معمولاً توسط جراحان پلاستیک و زیبایی انجام می‌شود. این جراحی با هدف بهبود شکل و وضعیت لب‌ها به عنوان درمانی برای این مشکل انجام می‌شود.

 

انواع درمان لب شکری

اگر کودک شما به عارضه ی لب شکری مبتلا باشد معمولاً یک برنامه مراقبت بلندمدت خواهد داشت که در آن درمان ها و ارزیابی هایی که برای درمان این عارضه نیاز دارد را تشریح می کند.
شکاف کام قبل از اینکه کودک آماده صحبت شود، معمولا بین نه ماهگی تا یک سالگی باید با جراحی ترمیم شود. در طول عمل، از بافت دهان مجاور برای بستن روی شکاف استفاده می شود.

برخی از کودکان برای بسته شدن شکافی که دارند به عمل های بیشتری مانند فارنگوپلاستی( یک جراحی برای بهبود نقاط خاصی از فارنکس یا همان گلو به منظور اصلاح مشکلات این ناحیه) نیاز دارند همچنین برخی از کودکانی که با شکاف کام متولد می شوند پس از جراحی دچار مشکلات گفتاری خواهند شد و تمایل بیشتری به ابتلا به عفونت های مکرر گوش که همین موضوع باعث می شود که نیاز باشد این کودکان تا بهبودی کامل تحت نظر پزشکان مرتبط باشند.

کودکانی که با شکاف کام متولد می شوند، بسته به محل و شدت شکاف، درمان های دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• جراحی روی کام سخت در مراحل بعدی
• تنظیم مجدد استخوان فک پس از جراحی، با استفاده از بریس های الاستیک
• پیوند استخوان برای فک بالا در حدود 10 سالگی
• مراقبت های مداوم دندانپزشکی و ارتودنسی
• جراحی زیبایی بینی برای بهبود تنفس و تقارن بینی.

 

ممکن است کودک شما بسته به شرایطش به برخی یا همه این درمان ها نیاز داشته باشد. با این حال، نیازهای درمانی و موفقیت به عوامل مختلفی بستگی دارد و یک شکاف شدید همیشه به درمان پیچیده نیاز ندارد.
داشتن یک کودک با شکاف کام یا شکاف لب در بدو تولد می تواند نگران کننده باشد. ممکن است در چند روز اول که تغذیه دشوار است و سؤالات بی پاسخی داشته باشید که امروزه با پیشرفت روش های درمان این عارضه میتوانید مطمعن باشید که این مشکل به راحتی قابل درمان است.

 

عمل لب شکری با لیزر

عمل لب شکری با لیزر، معمولاً به عنوان یکی از روش‌های درمانی جهت بهبود ظاهر شکاف ‌های لب استفاده می ‌شود. این روش ممکن است در مراحل بعدی پس از عمل جراحی مورد استفاده قرار گیرد یا به صورت مستقل برای بهبود نقاط خاصی از لب شکری انجام شود. استفاده از لیزر می‌تواند ظاهر زخم و اسکارهای مرتبط با جراحی لب شکری را بهبود ببخشد و ممکن است با تحریک تولید کلاژن، بافت پوست را بهبود ببخشد و به تدریج روی ظاهر لب ها تاثیر مثبت داشته باشد.
تصمیم در مورد استفاده از لیزر توسط پزشک متخصص گرفته می شود. همچنین، ممکن است نیاز به جلسات متعددی نیتز داشته باشید تا نتایج مطلوب حاصل شود.

 

پروتز لب شکری

پروتز برای لب شکری یک راه حل غیرجراحی است که برای افرادی که با شکاف لب متولد شده‌اند یا مشکلات ظاهر لب دارند، به کار می ‌رود. این پروتزها ممکن است از مواد مختلفی تشکیل شده باشند، از جمله سیلیکون، پلی‌اورتان، یا مواد دیگر که به طور اختصاصی برای استفاده در مناطق حساس صورت تولید می ‌شوند. پروتزهای لب شکری عمدتاً به دو دسته تقسیم می ‌شوند: 

 

پروتز لب: این نوع پروتز برای افرادی که با شکاف لب متولد شده‌اند یا دارای شکاف های ظاهری در لب هستند، طراحی می‌ شود. این پروتزها با شکل و اندازه لب طبیعی شما منطبق می شوند. 

 

پروتز لب و کام: برای افرادی که هم در لب و هم در کام مشکل دارند، پروتزهای ترکیبی طراحی می‌ شوند تا هر دو قسمت لب و کام را به صورت هماهنگ پوشش دهند. این پروتزها ممکن است به عنوان راهکاری موقت یا جایگزین برای جراحی‌ های تحاجمی در نظر گرفته شوند و نیاز به تمدید دوره‌ای داشته باشند.

 

تزریق ژل برای لب شکری

تزریق ژل برای لب شکری یک روش غیرجراحی است که به منظور بهبود حجم و ظاهر لبها استفاده می‌شود. در این روش از ژل ‌های پرکننده مانند اسید هیالورونیک برای افزایش حجم لب ها و بهبود ظاهر خطوط ناشی از شکاف لب استفاده می‌ شود. ژل ‌های پرکننده معمولاً به عنوان fillers شناخته می ‌شوند و درمان موقتی هستند.

 

این تزریقات می ‌توانند به طور موقت حجم و شکل لب را بهبود ببخشند، اما نیاز به تجدید آن ها در بازه‌های زمانی وجود دارد. پیش از تصمیم به تزریق ژل، مهم است که با یک پزشک متخصص یا پزشک زیبایی مشورت کنید تا اطمینان حاصل شود که این روش برای شما مناسب و ایمن برای است. همچنین، در نظر داشته باشید که تزریقات ژل ممکن است باعث تورم موقت، درد، یا ایجاد مسائل دیگر شود که با گذشت زمان کاهش می‌ یابد.

 

طریقه عمل لب شکری

 

ترمیم شکاف لب

شکاف لب معمولا بین 3 تا 6 ماهگی ترمیم می شود. در طی چند ماه اول، کودک شما از نظر افزایش وزن و تغذیه مناسب و اطمینان از اینکه مشکلی در رابطه با تنفس هنگام غذا خوردن وجود ندارد، تحت نظر است.
تکنیک های مختلفی برای ترمیم شکاف لب وجود دارد. رایج ترین نوع ترمیم  rotation advancement repair است.

 

در این روش جراح پلاستیک یک برش در هر طرف شکاف از لب تا سوراخ بینی ایجاد می کند. سپس دو طرف لب را به هم بخیه می زنند و در صورت نیاز لب را می بندند. علاوه بر بستن لب، در ترمیم شکاف لب، ماهیچه لب بالایی را مجدداً تنظیم می کند تا عملکرد طبیعی لب را فراهم کند و مکیدن را تسهیل کند. در برخی موارد، عمل دوم مورد نیاز است. به عنوان مثال، بیماران مبتلا به شکاف لب دو طرفه ممکن است برای درمان به دو عمل جراحی، با فاصله حدود یک ماه، نیاز داشته باشند. بعد از جراحی شکاف لب کودک شما ممکن است تحریک پذیر باشد و درد خفیفی را احساس کند. همچنین تورم، کبودی و خون در اطراف محل بخیه طبیعی است. بخیه ها در عرض پنج تا هفت روز حل می شوند یا برداشته می شوند. جای زخم ها به تدریج محو می شوند اما به طور کامل ناپدید نمی شوند.

تا بهبودی کامل برای تغذیه پس از انجام عمل جراحی یک کاتتر داخل وریدی (IV) برای دادن مایعات به کودک وصل می شود که زمان جدا کردن آن هم بسته به نظر پزشک معالج دارد.

 

ترمیم شکاف کام

هدف از جراحی شکاف کام این است که سقف دهان را ترمیم شود تا کودک شما بتواند به طور طبیعی غذا بخورد و صحبت کند. ترمیم شکاف کام جراحی پیچیده تری است و زمانی بهترین نتیجه را دارد که کودک کمی بزرگتر باشد و بهتر بتواند جراحی را تحمل کند، اما این جراحی باید پس از شروع صحبت کودک شما باشد. ترمیم جراحی کام معمولاً در حدود یک سالگی و پس از ترمیم موفقیت آمیز شکاف لب در صورت نیاز انجام می شود. 

تکنیک های مختلفی وجود دارد که ممکن است برای ترمیم شکاف کام استفاده شود، مانند Z-plasty  یا V-Y-pushback این روش ها کام را در سه لایه می بندند: لایه های داخلی که پوشش بینی را تشکیل می دهند. لایه های میانی، متشکل از ماهیچه های پشت کام؛ و لایه نهایی که شامل مخاط دهان است.
در جراحی ترمیم کام این لایه‌ها بسته می شوند و در عین حال ماهیچه ‌های کام را مجدداً تنظیم می‌کند این امر ماهیچه ها را در وضعیت طبیعی قرار می دهد که عملکرد کام را در حین گفتار، غذا خوردن و بلع به حالت طبیعی برمی گرداند.

ترمیم شکاف کام با جراحی، حفره های دهان و بینی را جدا می کند. این ترمیم همچنین به حفظ رشد صورت و رشد مناسب دندان کودک شما کمک می کند.
بعد از جراحی شکاف کام کودک شما نسبت به ترمیم شکاف لب بیشتر احساس ناراحتی و درد دارد و ممکن است گرفتگی بینی داشته باشد که این مشکل با دارو برطرف می شود.
کودک شما ممکن است یک تا سه روز در بیمارستان بماند و برای جلوگیری از عفونت به او آنتی بیوتیک داده شود.

پس از عمل ممکن است تخلیه خون از بینی و دهان و همچنین وجود تورم، کبودی و خون موقت در محل جراحی طبیعی باشد.
از یک کاتتر داخل وریدی (IV) برای کمک به دادن مایعات به کودک شما تا زمانی که به حالت طبیعی برمی گردد استفاده می شود.

 

مراقبت بعد از عمل شکاف لب

مراقبت پس از عمل جراحی برای هر عملی جز روند درمان محسوب می شود و این عمل هم از این قضیه مستثنی نیست مراقبت‌ های مهم پس از این عمل جراحی عبارتند از: 

 

• مدت زمان استراحت:

پس از انجام عمل جراحی بیمار باید به میزان کافی استراحت داشته باشد.

 

• تجویز داروها:

ممکن است پزشک برای پس از عمل شما داروهای ضد التهاب و مسکن را تجویز کند که ضروری است طبق دستورات پزشک داروها را مصرف کنید. 

 

• استفاده از کمپرس گرم و سرد:

استفاده از یخ در 24 ساعت اول برای کاهش ورم و سپس از گرما برای تسکین درد مفید است و ممکن است توصیه شود. 

 

• تغذیه مناسب:

مطابق توصیه پزشک، غذاهای نرم و مایعات را مصرف کنید تا زخم‌ شما بهتر بهبود یابند و اگر این عمل جراحی برای کودکان شیرخوار انجام شود پس از انجام عمل تا بازگشت بهبودی کامل از کاتتر برای تغذیه آن ها استفاده می شود.

 

• گزارش دادن از علائم غیر طبیعی:

در صورتی که هر گونه علائم غیرطبیعی یا تغییرات غیرمعمول را احساس می کنید، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.

 

عوارض جراحی لب شکری

پس از انجام عمل جراحی لب شکری ممکن است در منطقه جراحی و یا سایر نقاط صورت تورم ایجاد شود که با گذر زمان بهبود می‌یابد. درد موقت و تحریک در محل جراحی طبیعی است، اما با مصرف داروهای تجویز شده تسکین پیدا می‌کند. همچنین مقدار کمی خونریزی  بعد از جراحی ممکن است رخ دهد اما اگر خونریزی زیاد باشد یا به مدت طولانی ادامه داشته باشد، به پزشک خود اطلاع دهید. تنها در برخی از موارد، ممکن است حس لب یا حتی حرکت آن تا حدی تغییر کند که این مورد هم چند روز پس از انجام عمل جراحی باید برطرف شود.

در نهایت تنها علائمی مانند تورم شدید، درد شدید، گرما و قرمزی نشانه ‌های عفونت هستند مه در صورت بروز این علائم باید به پزشک مراجعه کنید.
 توجه داشته باشید که هر فرد به صورت متفاوتی به جراحی لب شکری واکنش نشان می‌دهد. مهم است که در دوره بعد از جراحی به توصیه‌های پزشک خود دقت کنید و هرگونه نگرانی یا علامت غیرطبیعی  را به او اطلاع دهید.

 

هزینه جراحی لب شکری

هزینه عمل لب شکری ممکن است بسیار متغیر باشد و نسبت به پزشک معالج و محل انجام عمل متفاوت باشد. در هزینه عمل جراحی لب شکری عواملی مانند بیمارستان انجام عمل جراحی، تجهیزات استفاده شده در جراحی، تخصص پزشک، و همچنین مراقبت‌ های پس از جراحی تأثیر گذارند. 

به دلیل وجود شرایط متفاوت جراحی برای هر فرد حتما برای اطلاعات مربوط به هزینه، بهتر است با پزشک خود یا مراکز جراحی مختصص تماس بگیرید و اطلاعات را از منابع معتبر و مطمئن بدست آورید همچنین هزینه جراحی پلاستیک لب شکری در بزرگسالی نیز از مواردی است که با توجه به روشی که برای درمان و بهبود استفاده می ‌شود، برای هر فرد متفاوت خواهد بود.