بوتاکس میگرن

اگر دچار میگرن‌های مزمن هستید و درمان‌های معمول مانند داروهای خوراکی یا تغییر سبک زندگی برایتان کارساز نبوده‌اند، شاید زمان آن رسیده باشد که با تزریق بوتاکس میگرن (OnabotulinumtoxinA) آشنا شوید. این روش درمانی، که توسط سازمان‌های معتبر علمی برای پیشگیری از سردردهای میگرنی مزمن در بزرگسالان تأیید شده است، می‌تواند به کاهش تعداد و شدت حملات میگرن کمک کند.

در این مقاله تلاش کرده‌ایم با بیانی روشن و قابل درک توضیح دهیم بوتاکس میگرن چگونه عمل می‌کند، چه کسانی گزینه مناسبی برای آن هستند و روند درمان به چه شکل انجام می‌شود.

بوتاکس میگرن چیست؟ 

بوتاکس میگرن روشی تخصصی برای پیشگیری از حملات میگرن مزمن در بزرگسالان است. در این روش، سم بوتولینوم نوع A در نقاط خاصی از سر و گردن تزریق می‌شود تا سیگنال‌های عصبی و انقباض‌های عضلانی مؤثر در شروع میگرن را مهار کند. 

در ابتدا، بوتاکس بیشتر برای اهداف زیبایی، مانند بوتاکس پیشانی به منظور رفع چروک‌های صورت به کار می‌رفت. با این حال، مطالعات بالینی نشان دادند که این ماده می‌تواند تعداد و شدت حملات میگرن را نیز کاهش دهد و بر همین اساس، سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) در سال ۲۰۱۰ استفاده از بوتاکس برای درمان میگرن مزمن را رسماً تأیید کرد.

کاندید مناسب برای تزریق بوتاکس میگرن

افرادی که شرایط زیر را دارند، معمولا کاندید مناسبی برای درمان هستند:

• بزرگسالان بالای ۱۸ سال
• افراد مبتلا به میگرن مزمن (حداقل ۱۵ روز سردرد در ماه و ۸ روز با علائم میگرن)
• افرادی که سایر درمان‌های پیشگیرانه را امتحان کرده‌اند و پاسخ مناسبی نگرفته‌اند
• افرادی که بیماری شدید محدودکننده تزریق بوتاکس ندارند
• افرادی که می‌توانند درمان را با چند دوره تزریق دنبال کنند

چه افرادی نباید بوتاکس میگرن دریافت کنند؟

تزریق بوتاکس برای میگرن در بیشتر افراد ایمن است، اما برخی گروه‌ها باید از این درمان خودداری کنند تا خطر عوارض جانبی کاهش یابد:

• زنان باردار و مادران شیرده
• افرادی با حساسیت به پروتئین‌های شیر گاو
• افرادی با سابقه بیماری‌های عصبی یا عضلانی شدید

نحوه تزریق بوتاکس برای میگرن 

بوتاکس میگرن بر اساس پروتکل PREEMPT با تزریق ۱۵۵ واحد سم بوتولینوم نوع A در  ۳۱ نقطه از سر، صورت، گردن و شانه‌ها انجام می‌شود و معمولاً هر ۱۲ هفته تکرار می‌گردد. تزریق با سوزن‌های ظریف به عضلات زیر پوست صورت می‌گیرد و نقاط ماشه‌ای نیز برای افزایش اثربخشی هدف قرار می‌گیرند. هر جلسه شامل ۳۰ تا ۴۰ تزریق است و اثر درمانی معمولاً ۲ تا ۴ هفته پس از آن ظاهر می‌شود؛ در صورت نیاز، درمان با فواصل ۳ تا ۴ ماه ادامه می‌یابد.

نقاط تزریق بوتاکس میگرن 

در این روش، بوتاکس در نقاط مشخصی از سر و گردن تزریق می‌شود تا عضلات منقبض آرام شوند و مسیرهای درد مسدود گردند. این نقاط شامل:

• بین شانه و گردن در سمت راست و چپ.
• پشت گردن، در پایه جمجمه در هر دو سمت راست و چپ.
• پشت سر، پشت هر گوش.
• وسط پیشانی، بالای هر چشم.
• قسمت پایین پیشانی، درست بالای بینی.
• قسمت پایین پیشانی، نزدیک لبه داخلی هر ابرو.
• گیجگاه، بالای گوش.

یکی از نواحی کلیدی برای تزریق، شقیقه‌هاست. در این ناحیه، بوتاکس عملکردی مشابه لیفت شقیقه با بوتاکس دارد: عضلات را شل می‌کند، تنش محرک میگرن را کاهش می‌دهد و به‌طور همزمان فرم شقیقه را بهبود می‌بخشد.

عملکرد و تاثیر بوتاکس بر میگرن 

بوتاکس میگرن یک درمان پیشگیرانه است که تعداد و شدت حملات میگرن مزمن را کاهش می‌دهد. پژوهش‌ها نشان می‌دهند این روش از چندین مکانیسم کلیدی عمل می‌کند:

• مهار آزادسازی انتقال‌دهنده‌های درد
  در شروع حمله میگرن، اعصاب محیطی موادی مانند CGRP، گلوتامات و Substance P ترشح می‌کنند که سیگنال درد را به مغز می‌رسانند. بوتاکس با جلوگیری از آزادسازی این مواد، شدت درد را به‌طور قابل‌توجهی کم می‌کند.
• کاهش حساسیت اعصاب حسی
  اعصاب حسی در افراد مبتلا به میگرن اغلب بیش از حد واکنش‌پذیرند. بوتاکس این حساسیت را کاهش می‌دهد و احتمال تحریک حمله توسط عوامل محیطی را پایین می‌آورد.
• کاهش تنش و انقباض عضلانی
  سفتی عضلات سر و گردن یکی از محرک‌های شایع میگرن است. بوتاکس با شل کردن این عضلات، فشار وارد بر اعصاب را کاهش می‌دهد.
• تنظیم شبکه‌های عصبی درد در مغز
  بوتاکس فعالیت الکتریکی مسیرهای درد را تعدیل می‌کند و پاسخ مغز به سیگنال‌های دردناک را ملایم‌تر می‌سازد.

به طور کلی، بوتاکس با مداخله در مراحل اولیه مسیرهای عصبی و عضلانی، از فعال شدن زنجیره درد میگرن جلوگیری می‌کند. حتی تزریق بوتاکس خط اخم می‌تواند به‌طور غیرمستقیم با کاهش تنش عضلات پیشانی، برخی حملات میگرنی را تسکین دهد، هرچند هدف اصلی آن زیبایی است و هرگونه کاربرد درمانی باید تحت نظر پزشک متخصص انجام شود.

فواید و مزایای بوتاکس میگرن 

بوتاکس میگرن یک روش پیشگیرانه موثر برای کاهش تعداد و شدت حملات سردرد مزمن است و فواید آن شامل موارد زیر می‌شود:

• کاهش قابل‌توجه دفعات و شدت حملات میگرنی

• بهبود کیفیت خواب و عملکرد روزانه

• کاهش نیاز به مصرف داروهای حاد

• روش غیرجراحی و کم‌تهاجمی

• ایمن و دارای تأییدیه جهانی برای میگرن مزمن

معایب بوتاکس میگرن

• نیاز به تکرار جلسات هر ۳ ماه
• عدم تأثیر در میگرن‌های اپیزودیک
• هزینه نسبتاً بالا و پوشش محدود بیمه‌ای
• پاسخ متفاوت در افراد مختلف

مراقبت‌های قبل از تزریق بوتاکس

• خودداری از محصولات لایه‌بردار و ضدپیری ۳ روز قبل

• پرهیز از الکل و کافئین ۲۴ ساعت قبل

• خودداری از اپیلاسیون یا اصلاح ناحیه تزریق و محدود کردن کافئین یک روز قبل

• مصرف وعده سبک و در صورت نیاز استامینوفن روز تزریق

• نوشیدن آب کافی و استفاده از مرطوب‌کننده چند روز قبل

مراقبت بعد از بوتاکس میگرن 

پس از تزریق بوتاکس میگرن، بیشتر بیماران می‌توانند بلافاصله به فعالیت‌های روزمره خود بازگردند. این روش برخلاف جراحی، به دوره نقاهت نیاز ندارد و عوارض جانبی معمولاً خفیف و موقتی هستند. با این حال، رعایت چند نکته ساده می‌تواند به بهبود نتایج درمان کمک کند:

• پرهیز از فعالیت شدید بدنی تا حداقل ۴ ساعت پس از تزریق.
• عدم دراز کشیدن به پشت در همان مدت‌زمان.
• خودداری از مالش یا ماساژ محل تزریق برای جلوگیری از پخش بوتاکس.
• در صورت احساس درد یا تورم، استفاده از کمپرس سرد به مدت کوتاه.
• رعایت دقیق توصیه‌های پزشک درباره مصرف دارو یا محدودیت‌های موقت.

به طور کلی، بیشتر افراد پس از تزریق بوتاکس برای درمان میگرن، بدون مشکل خاصی به فعالیت‌های روزمره بازمی‌گردند و نتایج درمانی مطلوبی را تجربه می‌کنند.

عوارض بوتاکس میگرن 

مانند هر روش درمانی تزریقی، استفاده از بوتاکس برای میگرن نیز ممکن است در برخی افراد با عوارض جانبی یا خطرات ناخواسته‌ای همراه باشد. در ادامه، به پرسش عوارض بوتاکس میگرن چیست پاسخ داده شده و مهم‌ترین این موارد ارائه شده است:

عوارض شایع و موقت در بوتاکس میگرن:

این عوارض معمولاً خفیف هستند و بعد از مدت کوتاهی برطرف می‌شوند:

• کبودی، درد یا تورم در محل تزریق
• سردرد، علائم شبیه آنفولانزا، خشکی یا آبریزش چشم
• افتادگی موقت پلک، ابرو یا کنار دهان

عوارض نادر و جدی در تزریق بوتاکس میگرن (نیاز به اقدام فوری)

در موارد بسیار نادر، سرایت سم به بدن ممکن است باعث مشکلات زیر شود که نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارد:

• مشکلات بینایی
• ضعف عضلانی شدید
• مشکلات در صحبت کردن یا بلعیدن
• ناتوانی در کنترل مثانه
• دشواری در تنفس

به طور خلاصه در پاسخ به این سؤال که «آیا بوتاکس برای میگرن ضرر دارد؟» باید گفت: این درمان ایمن و تأییدشده توسط FDA است، اما فقط باید زیر نظر پزشک متخصص انجام شود. در صورت بروز هرگونه عارضه غیرمعمول، فوراً پزشک خود را مطلع کنید.

سردرد بعد از بوتاکس 

سردرد پس از تزریق بوتاکس می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود:

• اسپاسم عضلانی: وقتی بوتاکس به عضله تزریق می‌شود، ابتدا عضله ممکن است دچار تنش و اسپاسم شود و سپس آرام و فلج می‌شود. این اسپاسم می‌تواند باعث سردرد شود.
• آسیب به رگ خونی: اگر در طول تزریق، رگ خونی آسیب ببیند و هماتوم (جمع شدن خون) ایجاد شود، ممکن است سردرد همراه با توده حساس و کبودی روی پوست ظاهر شود.
• تماس با استخوان یا استرس: برخورد تصادفی سوزن به استخوان جمجمه یا استرس و اضطراب ناشی از تزریق نیز می‌تواند در ایجاد سردرد نقش داشته باشد.

خوشبختانه، سردرد پس از تزریق بوتاکس معمولاً خفیف است و در ۱ تا ۳ روز خودبه‌خود برطرف می‌شود. گزارش‌های سردرد شدید یا طولانی‌مدت بسیار نادر هستند و اغلب به تکنیک نامناسب تزریق یا استفاده از محصول غیراستاندارد مربوط می‌شوند.

آیا درد در محل تزریق بوتاکس احساس می‌شود؟

بیشتر بیماران حین تزریق بوتاکس تنها احساس خفیف درد یا سوزش دارند که گذرا و قابل‌تحمل است. برای کاهش ناراحتی، پزشک ممکن است از کمپرس سرد، داروی بی‌حسی موضعی، سوزن‌های نازک‌تر یا فشار ملایم پس از تزریق استفاده کند. پیش از درمان مشورت با پزشک درباره تجربه‌های قبلی از درد کمک می‌کند تا تزریق راحت‌تر انجام شود. در مجموع، تزریق بوتاکس معمولاً بدون درد قابل توجه و با تحمل خوب بیماران انجام می‌شود.

بهترین نوع بوتاکس برای میگرن 

بوتاکس زئومین، محصول آلمانی حاوی سم بوتولینوم نوع A خالص و بدون افزودنی، یکی از مؤثرترین گزینه‌ها برای کنترل میگرن مزمن است.

تزریق در عضلات پیشانی، سر و شانه‌ها باعث شل شدن عضلات و کاهش تحریک عصبی می‌شود. اثر درمانی معمولاً ۱۰ روز پس از تزریق آغاز شده و با تکرار هر ۳ تا ۶ ماه، تعداد حملات، شدت درد و هزینه‌های درمان را به‌طور قابل‌توجهی کاهش می‌دهد و کیفیت زندگی را بهبود می‌بخشد.

قیمت بوتاکس برای میگرن 

عوامل مختلفی وجود دارند که می‌توانند بر هزینه تزریق بوتاکس برای میگرن تأثیر بگذارند. برخی از این عوامل عبارتند از:

• محل زندگی و مکان کلینیک یا مرکز درمانی.
• تخصص و تجربه پزشک.
• تعداد و میزان دوز بوتاکس مصرفی برای هر جلسه تزریق براساس نیاز و شدت سردرد میگرن.
• تعداد جلسات مورد نیاز.
• مارک و نوع بوتاکس.

برای فردی که روزانه بیش از سه بار سردرد دارد و مقدار بیشتری بوتاکس نیاز دارد، هزینه ممکن است بین ۳ تا ۵ میلیون تومان باشد. اما برای کسانی که روزانه یک الی دو بار سردرد دارند و نیاز به مقدار کمتری دارند، هزینه ممکن است بین ۲ تا ۳ میلیون تومان باشد.
 

پوشش بیمه برای درمان میگرن با بوتاکس ممکن است بسته به نوع بیمه و شرایط قرارداد متفاوت باشد. برخی از شرکت‌های بیمه، هزینه تزریق بوتاکس برای درمان میگرن را به‌طور کامل یا جزئی پوشش می‌دهند، در حالی‌که برخی دیگر این مورد را در تعهدات خود قرار نداده‌اند. به همین دلیل، توصیه می‌شود پیش از انجام درمان، جزئیات پوشش بیمه درمانی خود را بررسی کرده و در صورت نیاز با شرکت بیمه تماس بگیرید تا از میزان پوشش هزینه‌ها اطمینان حاصل کنید.