ارتودنسی و کشیدن دندان

کشیدن دندان برای
کشیدن دندان برای ارتودنسی در بسیاری از موارد ضروری نیست، اما گاهی باید برخی از دندان‌ها را بکشید تا فضایی در فک ایجاد شود و بیرون‌زدگی یا شلوغی دندان کاهش یابد. با این حال، اگر واقعاً باید دندان دائمی خود را بکشید، ترس از این کار نباید باعث شود از درمان ارتودنسی صرف نظر کنید، زیرا فضای خالی دندان کشیده شده با ارتودنسی کاملاً بسته می‌شود و صورت شما به رشد طبیعی و هماهنگی مناسب می‌رسد.
کشیدن دندان برای ارتودنسی عوارض و مراقبت‌هایی دارد که با دانستن آنها این درمان را ساده‌تر می‌کنید و دچار درد و مشکلات پس از کشیدن نمی‌شوید. فراموش نکنید بزرگترین مزیت کشیدن دندان قبل از ارتودنسی، کوتاه کردن مدت‌زمان درمان ارتودنسی شما است. 

 

 

دلایل نیاز به کشیدن دندان در ارتودنسی

ازدحام دندان‌ها: در موارد ازدحام دندان، اغلب فضا در خط قوس فک کم است که باعث می‌شود برخی از دندان‌ها روی یکدیگر بیفتند. اگر این کمبود فضا خفیف باشد، می‌توانیم دندان‌ها را با کاهش بین پروگزیمال (IPR) یا تراشیدن آن بدون کشیدن اصلاح کنیم. اما، زمانی که شلوغی شدید باشد، نمی‌توانیم همه دندان‌ها را در فک نگه داریم و کشیدن دندان ضروری است.

ناهنجاری‌های فکی: در مواردی که اندازه فک شما متناسب با اندازه دندان شما نیست، کشیدن دندان می‌تواند به ایجاد هماهنگی و تعادل در طول درمان ارتودنسی کمک کند.

ایجاد تعادل در بایت: کشیدن دندان در قوس بالایی و پایینی به درمان ارتودنسی اجازه می‌دهد تا دندان‌های بالایی را به عقب برگرداند. این کار باعث می‌شود که دندان‌ها در موقعیتی درست قرار بگیرند. هدف از این درمان اصلاح اوربایت و آندربایت است. 

کاهش فشار روی دندان‌ها: پس از آنکه ارتودنسی انجام شد، دندان‌ها با فشار کنار یکدیگر قرار می‌گیرند و ممکن است در درازمدت باعث کج شدن و تغییر مکان یکدیگر شوند. برای جلوگیری از این اتفاق و کاهش فشار روی دندان‌ها، بهتر است دندان اضافی را بکشید.

بهبود زیبایی لبخند: در مواردی که دندان‌های جلویی به طور قابل‌توجهی بیرون زده‌اند یا روی هم افتاده‌اند، کشیدن دندان ممکن است بخشی از برنامه درمانی باشد تا به طور مؤثر به زیبایی لبخند شما کمک کند.

دندان‌های اضافی: دندان‌های اضافی دندان‌هایی هستند که علاوه بر تعداد دندان‌های معمولی در دهان وجود دارند. این دندان‌ها می‌توانند باعث نهفتگی شوند، به این معنی که سایر دندان‌های معمولی نمی‌توانند رویش پیدا کنند. این امر می‌تواند در هر ناحیه از دهان بیمار ظاهر شود و بسته به بیمار می‌تواند تک یا چندتایی باشد. تنها راه درمان این مشکل کشیدن دندان است.

دندان‌های آسیب‌دیده یا پوسیده: در برخی شرایط، شاهد رشد باکتری و تجمع پلاک، پوسیدگی یا آسیب ناشی از شلوغی دندان‌ها در گذشته هستیم که تنها راه درمان آن کشیدن دندان قبل از دریافت درمان ارتودنسی است. اگر پوسیدگی بیش از حد طولانی‌مدت باشد، بهتر است دندان را بیرون بیاورید و فضای خالی را با یک دندان سالم پر کنید که با بریس یا اینویزیلاین در جای خود قرار داده شده است.

دندان‌های نهفته: در برخی مواقع شاهد وجود دندان نهفته در بالا، پشت یا کنار دندان اصلی هستیم که باعث می‌شوند به دندان اصلی فشار وارد شده و کج شود. برای برداشتن این فشار از روی دندان اصلی و سالم، باید دندان نهفته کشیده شود.

 

 

دندان‌هایی که معمولاً در ارتودنسی کشیده می‌شوند

دندان‌های پیش آسیاب: دندان‌های چهارم و پنجم که از جلوی دهان شمارش می‌شوند و پرمولر نام دارند، بیشترین احتمال را دارند که برای ارتودنسی کشیده شوند. در برخی شرایط ممکن است به‌جای دندان‌های پرمولر یا علاوه‌برآن، یک دندان مولر پشتی نیز کشیده شود.

دندان‌های عقل: قوس دندانی برخی از بیماران فضای کافی برای رویش دندان عقل آنها را ندارد یا به دلیل فضای کم، دندان‌ها به‌صورت کج رویش می‌کنند. این شرایط می‌تواند برای دندان‌های اطراف مضر باشد یا مشکلاتی را در بایت بیمار ایجاد کند. در برخی موارد، کشیدن دندان عقل ممکن است برای تسهیل بریس توصیه شود. بسته به برنامه درمانی بیمار، کشیدن دندان عقل می‌تواند قبل، حین یا بعد از درمان ارتودنسی انجام شود.

دندان‌های اضافی: کسانی که بیش از 32 دندان اصلی دارند، دچار به هم ریختگی در قوس دندانی خود می‌شوند. این دندان‌ها می‌توانند از پایین یا بالای دندان اصلی ظاهر شوند و یا نهفته باشند و متخصص آنها را پیدا خواهد کرد.

دندان‌های شیری که به‌موقع نیفتاده‌اند: بر طبق تجربه‌ام برخی از بیماران در سنین مختلف احتمالاً چند دندان شیری دارند و برای داشتن بهترین درمان ارتودنسی لازم است آنها کشیده شوند. دندان شیری می‌افتد و جای آن را دندان اصلی می‌گیرد. این فرایند می‌تواند نظم دندان‌ها را به هم بریزد.

دندان‌هایی که آسیب جدی دیده‌اند: دندان‌های دچار پوسیدگی، خرابی، آبسه کرده و یا پر شده و روکش شده دندان‌هایی هستند که به‌راحتی می‌نیم برای ارتودنسی آنها را بکشیم. البته تنها در صورتی این دندان‌ها کشیده می‌شوند که فک فضای کافی برای حرکت دادن دندان‌های سالم و اصلاح آنها نداشته باشد.

 

 

دندان‌هایی که نباید برای ارتودنسی کشیده شوند

سه دندان جلویی از هر سمت: سه دندان جلویی علاوه‌بر کاربرد بزرگی که در بایت دارند، تأثیر بسزایی بر زیبایی صورت و لبخند فرد می‌گذارند و نباید برای ارتودنسی کشیده شوند.

دندان‌های نیش: دندان نیش وظیفه مهمی را برای بایت سالم، جویدن غذا و حرکات فک ایفا می‌کند و به همین دلیل کشیدن آن رایج نیست. چنانچه در محل آن شلوغی دندان وجود داشته باشد، متخصص تصمیم می‌گیرد دندان آسیاب کوچک را به جای آن بکشد. 

 

 

مزایای کشیدن دندان قبل از ارتودنسی

ایجاد فضا در قوس دندانی: مزیت اصلی کشیدن دندان برای ارتودنسی این است که فضای بیشتری برای کار ارتودنتیست و فضای بیشتری برای جابه‌جایی دندان‌ها بوجود می‌آورد.

عدم نیاز به براکت پیچیده: حذف برخی از دندان‌ها باعث می‌شود  نیاز به استراتژی‌های پیچیده ساختن براکت نداشته باشید. همچنین آزادی بیشتری برای انتخاب بریس خواهید داشت.

کاهش زمان درمان: همچنین اگر ابتدا از شر برخی دندان‌هایی که در محل و شرایط درستی نیستند خلاص شوید، ممکن است زمان درمان کمتری را تجربه کنید. 

عدم برگشت درمان: چنانچه دندان اضافی و خرابی بعد از ارتودنسی در دهان شما وجود نداشته باشد، درمان ارتودنسی شما دائمی خواهد شد، زیرا دیگر فشار اضافی بر روی دندان‌های سالم نخواهد بود.

 

 

معایب کشیدن دندان برای ارتودنسی

حمایت کمتر از لب بالایی: پس از کشیدن دندان سایر دندان‌ها در دهان به عقب کشیده می‌شوند و نیم‌رخ چهره کمتر جذاب می‌شود.

فضای کمتری برای زبان: وقتی قوس‌های دندانی بعد از کشیدن دندان کوچک‌تر شوند، زبان را وادار می‌کنند تا حالتی به عقب بگیرد که منجر به انسداد گلو (راه هوایی)، خروپف یا آپنه خواب و افزایش خطر تنفس دهانی می‌شود. با مصرف کم اکسیژن و کمبود خواب مزمن، خطر ابتلا به فشار خون بالا، بیماری قلبی و دیابت بیشتر خواهد شد.

درد مزمن و مشکلات عملکردی فک: در قوس‌های جمع‌شده، زبان می‌تواند به بالای دندان‌های پایین فشار آورد. این حالت می‌تواند مشکلات مربوط به جویدن را ایجاد کرده و بدتر کند که می‌تواند منجر به میگرن، سردرد، گردن درد، مشکلات گوش، مشکلات در مفاصل فک، محدودیت باز شدن دهان، مشکلات سینوسی، مشکلات وضعیت بدن و غیره شود.

 

 

مراقبت‌های بعد از کشیدن دندان در ارتودنسی

خیلی آرام گاز استریلی که پزشک روی ناحیه جراحی گذاشته را فشار دهید. اگر گاز شروع به خشک‌شدن کرد، آن را با آب مرطوب کنید. سعی کنید فشار را در فواصل 45-60 دقیقه ثابت نگه دارید، تا زمانی که خونریزی کاهش پیدا کند این کار را تکرار کنید. در صورت نیاز گاز را عوض کنید.

سر خود را بالا نگه دارید و سعی کنید تاحدامکان سطح فعالیت خود را کاهش دهید. 

تا 48 ساعت پس از جراحی، هر 2-1 ساعت دهان خود را با آب نمک گرم بشویید. از مصرف هر گونه دهانشویه حاوی الکل خودداری کنید، زیرا باعث تحریک زخم می‌شود.

با مسواک‌زدن نواحی اطراف محل جراحی دهان خود را تمیز نگه دارید، اما از نخ دندان اجتناب کنید. از دست زدن به ناحیه زخمی به هر شکلی باید جلوگیری کنید.

از کیسه‌های یخ برای کنترل تورم استفاده کنید و آن‌ها را روی نواحی صورت نزدیک دندانی که کشیده شده قرار دهید.

تمام داروهای تجویز شده را بر اساس دستور متخصص مصرف کنید. در صورت بروز هرگونه خارش یا تورم، فوراً با مطب تماس بگیرید یا به نزدیک‌ترین اورژانس مراجعه کنید.

سعی کنید از غذاهای نرم‌تر، ترجیحاً پر پروتئین استفاده کنید.

با نوشیدن مایعات فراوان بدن خود را هیدراته نگه دارید، اما تا 5 تا 7 روز آینده از نی برای نوشیدن استفاده نمایید.

اگر سیگار یا قلیان می‌کشید، تا 3 تا 4 روز آینده از کشیدن آن خودداری کنید؛ زیرا سیگار احتمال ابتلا به حفره خشک و همچنین عفونت را افزایش می‌دهد.

پس از کشیدن دندان، بهبودی مدتی طول خواهد کشید. در عرض 3 تا 14 روز، بخیه‌های شما باید بیفتند یا حل شوند. اگر بخیه‌های غیر قابل جذب داشته باشید، پزشک یک قرار ملاقات بعدی برای برداشتن بخیه‌ها برای شما تعیین می‌کند. 

 

 

عوارض جانبی کشیدن دندان در ارتودنسی

خونریزی

خونریزی بعد از کشیدن دندان کاملاً طبیعی است. بزاق رنگی مایل به صورتی و تراوش خفیف در 36 ساعت اول بعد از کشیدن نسبتاً رایج است. اگر خونریزی بیش از حد شد، آن را با استفاده از پدهای گاز مرطوب و گاز گرفتن کنترل کنید تا فشار روی آن ناحیه حفظ شود.

سکسترا استخوان (تکه‌های دندان مرده) 

برخی از بیماران دارای قطعات کوچک دندان تیز هستند که نمی‌توان آنها را به طور کامل در طول جراحی برداشت. در طول دوره نقاهت، این قطعات استخوان مرده یا توده استخوانی، به‌آرامی از طریق لثه‌ها التیام می‌یابند و محو می‌شوند.

حفره خشک

در روزهای بعد از کشیدن دندان، درد باید به‌تدریج کاهش یابد. به ندرت، بیماران گزارش می‌دهند که درد به یک درد غیرقابل‌تحمل ضربان‌دار افزایش یافته که به سمت گوش بالا می‌رود. اغلب این مورد به دلیل خشک شدن حفره خالی دندان بوجود می‌آید. حفره خشک زمانی رخ می‌دهد که لخته خون تحریک شده و قبل از بهبود کامل از بین می‌رود. سپس غذا می‌تواند وارد حفره شده و باعث درد شود.

سبکی سر

ازآنجایی‌که ممکن است قبل از جراحی ناشتا باشید، سطح قند خون شما ممکن است کمتر از حد طبیعی شود. بهتر است بلافاصله غذا یا نوشیدنی شیرینی میل کنید تا سطح قندخون شما متعادل شود.

بی‌حسی

بسیاری از بیماران گزارش می‌دهند که ساعت‌ها پس از کشیدن دندان خود احساس بی‌حسی می‌کنند. این بی‌حسی طولانی‌مدت در اطراف دهان طبیعی است و می‌تواند 10 تا 12 ساعت پس از جراحی ادامه یابد.

تورم 

تورم در محل کشیدن دندان برای ارتودنسی باید تقریباً به طور کامل ظرف 10 روز پس از جراحی کاهش یابد. اگر این تورم از بین نرفت، باید به متخصص مراجعه کنید تا محل کشیدن را معاینه نماید.

تریسموس (مشکل باز و بسته کردن دهان) 

اگر دچار درد فک و مشکل در جویدن یا بلع شدید، نگران نباشید. گاهی اوقات ماهیچه‌های جونده و مفاصل فک بیماران 3-5 روز پس از جراحی درد می‌کنند. این درد همچنین می‌تواند باز و بسته کردن دهان را دشوار کند.

 

 

جایگزین‌های کشیدن دندان در ارتودنسی

بسته به شرایط خاص و نیاز بیمار، چندین جایگزین برای کشیدن دندان وجود دارد. برخی از جایگزین‌های رایج عبارتند از:

پرکردن دندان: برای حفره‌های کوچک، دندانپزشک می‌تواند ناحیه آسیب‌دیده دندان را با مواد دندانی، مانند رزین کامپوزیت پر کند تا استحکام و شکل آن را بازیابی نماید.

درمان ریشه: زمانی که پالپ داخل دندان عفونی می‌شود، می‌توان برای برداشتن بافت عفونی و حفظ دندان طبیعی، عمل کانال ریشه یا عصب‌کشی را انجام داد.

روکش: روکش دندان یک کلاه سفارشی است که روی دندان آسیب‌دیده قرار می‌گیرد تا استحکام، شکل و ظاهر آن را بازیابی کند.

بریج: بریج دندانی وسیله‌ای مصنوعی است که با استفاده از دندان‌های مجاور به‌عنوان تکیه‌گاه، شکاف دندان ازدست‌رفته را پر می‌کند.

ایمپلنت‌های دندانی: ایمپلنت دندانی یک ریشه دندان ‌مصنوعی است که با جراحی در محل حفره قرار می‌گیرد و پایه‌ای دائمی برای دندان جایگزین ایجاد می‌کند.

مهم است که با دندانپزشک خود مشورت کنید تا بهترین گزینه را برای نیازها و شرایط فردی شما تعیین نماید و لبخند زیبا را به شما هدیه دهد.