دندان عقل می‌تواند برای افرادی که می‌خواهند ارتودنسی انجام دهند مشکل ساز باشد

دندان عقل می‌تواند برای افرادی که می‌خواهند ارتودنسی انجام دهند مشکل ساز باشد. این دندان وقتی که می‌خواهد از لثه بیرون بیاید به دندان‌های دیگر فشار وارد می‌کند. به همین دلیل ممکن است باعث خراب شدن نتیجه ارتودنسی شود. دندان‌هایی که به کمک بریس‌ها صاف شده‌اند ممکن است تحت تاثیر فشار دندان عقل دوباره کج شوند.

دندان عقل و ارتودنسی چالشی است که باید به کمک متخصصان دندانپزشکی آن را حل کنید. ارتودنتیست بعد از معاینه به شما می‌گوید که آیا نیاز به کشیدن دندان عقل قبل از ارتودنسی دارید یا خیر. اگر هم می‌خواهید اطلاعت بیشتری در این باره به دست بیاورید در ادامه با ما همراه باشید. در این مطلب به دلایل کشیدن دندان عقل قبل از ارتودنسی و مزایا و معایب انجام این کار می‌پردازیم.

دلایل کشیدن دندان عقل قبل از ارتودنسی

دندان عقل نهفته: برخی از دندان‌های عقل نهفته هستند و بیرون نیامده‌اند. به همین دلیل باید قبل از ارتودنسی آنها را جراحی و خارج کرد. اگر این دندان عقل را نکشید ممکن است بعد از ارتودنسی برای شما مشکلاتی مانند فشار به دندان‌ها یا درد ایجاد کنند.

فشار آوردن به دهان، دندان و لثه‌ها: اگر فک فرد کوچک باشد، ممکن است دندان عقل برای اون مشکل ایجاد کند. وجود دندان عقل در دهان با فک کوچک باعث مشکلات زیادی می‌شود. وارد شدن فشار به لثه‌ها، سیم‌ها و براکت‌ها به ویژه در هنگام غذا خوردن یکی از این مشکلات است. گاز گرفتن قسمت داخلی لپ در هنگام غذا خوردن و... هم می‌تواند فرد را در هنگام ارتودنسی اذیت کند.

افزایش خطر عفونت دهان: اگر دندان عقل به لثه‌ها فشار وارد کند منجر به عفونت می‌شود. ورود سیم ارتودنسی به داخل لپ یا لثه‌ها، زخم شدن لثه‌ها و... در نهایت می‌توانند منجر به عفونت دهان شوند. بیشتر اوقات دندان عقل و ارتودنسی با هم ناسازگار هستند و قبل از ارتودنسی باید دندان عقل را بکشید.

کاهش فضا داخل دهان: دندان عقل فضای داخل دهان را کاهش می‌دهد. به همین دلیل ممکن است به دندان‌های دیگر فشار وارد کند و جلوی صاف شدن دندان‌ها را بگیرد.

پوسیدگی دندان‌ها: دندان عقلی که کمی از لثه خارج شده و دیگر بیرون نمی‌آید باعث گیر کردن غذا می‌شود. همین موضوع خطر پوسیدگی دندان‌ها به ویژه دندان‌های آسیاب را افزایش می‌دهد.

موارد ضرورت کشیدن دندان عقل قبل از ارتودنسی

کوچک بودن فک: در صورتی که دندانپزشک تشخیص دهد فک شما از حالت معمولی کوچک‌تر است، باید دندان عقل را بکشید. اگر این دندان عقل بعد از ارتودنسی خارج شود، به دندان‌های دیگر فشار وارد می‌کند. در نتیجه این فشار باعث کج و نامرتب شدن دوباره دندان‌ها خواهد شد.

پوسیدگی دندان عقل: اگر دندان عقل شما در آمده، اما پوسیده است، باید حتما آن را درمان کنید. اگر پوسیدگی شدید است بهتر است دندان عقل را بکشید تا در طول درمان ارتودنسی برای شما مشکل ساز نشود.

وجود عفونت یا کیست در نزدیکی دندان عقل: اگر در نزدیکی دندان عقل عفونت یا کیست وجود دارد، باید حتما دندان عقل را بکشید. همچنین باید عفونت یا کیست را برطرف کنید و سپس ارتودنسی انجام دهید.

درد دندان عقل: اگر دندان عقل شما بیرون آمده و درد می‌کند، اما هیچ دلیلی برای درد آن وجود ندارد، باید آن را بکشید. این درد ممکن است در طول ارتودنسی شما را ناراحت کند.

انواع دندان عقل و بررسی ضرورت کشیدن آنها قبل از ارتودنسی

دندان‌های عقل با توجه به محل قرارگیری و نحوه رشدشان به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. در ادامه انواع دندان عقل و ضرورت کشیدن آنها هنگام ارتودنسی را برای شما توضیح می‌دهیم:

دندان عقل بالا

دندان‌های عقل بالایی دندان‌هایی هستند که در فک بالا قرار دارند. این نوع دندان ممکن است کامل رشد کند، نهفته باشد یا اینکه کلا به صورت کج قرار گرفته باشد. دندان‌های نهفته دندان‌هایی هستند که نمی‌توانند از لثه خارج شوند یا اینکه فقط قسمت کوچکی از آنها از لثه خارج می‌شود. دندان‌های کج هم دندان‌هایی هستند که به صورت زاویه دار یا کاملا افقی داخل لثه قرار گرفته‌اند. این دندان‌ها اگر به طور کامل از لثه خارج شده باشند، زمان ارتودنسی مشکلی ایجاد نمی‌کنند. مشکل دندان عقل و ارتودنسی زمانی است که این دندان نهفته یا کج باشد که باید آن را جراحی و خارج کنید.

دندان عقل پایین

دندان‌های عقل پایین در فک پایین قرار دارند. این دندان‌ها هم ممکن است به طور کامل رشد کنند. همچنین ممکن است نهفته باشند یا اینکه کج شوند.

دندان عقل پایین هم با دندان عقل بالا هیچ تفاوتی ندارد. اگر این دندان کاملا از لثه بیرون آمده باشد مشکلی ندارد. اگر دندان عقل پایین نهفته یا کج باشد باید آن را خارج کنید.

البته نکته مهمی که وجود دارد این است که اگر می‌خواهید فقط یک فک را ارتودنسی کنید، باید فقط دندان عقل همان فک را بررسی کرد. اگر نیاز به کشیدن باشد متخصص این کار را انجام می‌دهد. اگر هم نیازی به کشیدن دندان عقل نباشد می‌توانید آن را حفظ کنید.

مزایای کشیدن دندان عقل برای ارتودنسی

پیشگیری از عوارض حین درمان ارتودنسی: در برخی شرایط، دندان عقل نهفته یا کج می‌تواند موفقیت درمان ارتودنسی را تهدید کند. ارتودنتیست‌ها خطر عوارضی مانند درد، تورم و ناراحتی که ممکن است در طول ارتودنسی ایجاد شود را با کشیدن دندان عقل کاهش می‌دهند.

جلوگیری از شلوغی در دهان: در طول ارتودنسی دندان‌ها جابه‌جا می‌شوند تا بتوانند بهترین مکان را برای خود پیدا کنند. دندان‌ها در این زمان مرتب‌تر و صاف می‌شوند. هرچه فضا در دهان بیشتر باشد، دندان‌ها راحت‌تر حرکت می‌کنند. کشیدن دندان عقل فضای داخل دهان را افزایش می‌دهد.

کاهش خطر عفونت: دندان عقل به دلیل ارتباط با عفونت و التهاب (پریکورونیت) همیشه بد نام شده است. وقتی قبل از ارتودنسی این دندان‌ها را خارج می‌کنید، خطر عفونت کاهش پیدا می‌کند و می‌توانید ارتودنسی را در محیطی سالم‌تر انجام دهید.

معایب کشیدن دندان عقل برای ارتودنسی

خشک شدن جای خالی دندان عقل: بعد از کشیدن دندان عقل لخته خون در حفره خالی دندان تشکیل می‌شود. اگر لخته از جای خود بیرون بیاید یا اینکه اصلا تشکیل نشود حفره خالی می‌ماند. این موضوع در نهایت منجر به درد شدید خواهد شد. این موضوع یکی از چالش‌های دندان عقل و ارتودنسی است که ممکن است بعد از کشیدن دندان ایجاد شود.

خطر عفونت: جراحی دندان عقل هم مانند هر جراحی دیگر با خطر عفونت همراه است. به همین دلیل بعد از کشیدن دندان عقل حتما باید بهداشت دهان و دندان خود را رعایت کنید.

آسیب عصبی: این اتفاق نادر است، اما این احتمال وجود دارد که اعصاب نزدیک دندان عقل به طور موقت یا دائم در طول کشیدن این دندان آسیب ببینند.

دوره نقاهت طولانی: برخی از افراد بعد از کشیدن دندان عقل دوره نقاهت طولانی‌تری را طی می‌کنند. این موضوع به جنس دندان، محکم بودن ریشه، سطح جراحی و... بستگی دارد.

مراقبتهای لازم بعد از کشیدن دندان عقل برای ارتودنسی

استفاده از گاز استریل: بعد از جراحی حدود ۳۰ دقیقه گاز را روی محل جراحی نگه دارید. این کار به توقف خونریزی کمک می‌کند. شاید لازم باشد گاز خونی را با یک گاز تمیز تعویض کنید. بعد از اینکه خونریزی کامل قطع شد می‌توانید گاز را بردارید. البته کمی ترشح از محل جراحی طبیعی است.

استراحت: تا جایی که امکان دارد استراحت کنید. شما باید حداقل سه الی پنج روز در خانه بمانید تا محل جراحی بهبود پیدا کند.

استفاده از کیسه یخ: می‌توانید برای کاهش تورم از کیسه یخ استفاده کنید. کیسه یخ را در یک حوله تمیز بپیچید و روی صورت خود قرار دهید. بگذارید ۲۰ دقیقه بماند و سپس ۲۰ دقیقه بعد مجددا این کار را تکرار کنید. چند بار در روز این عمل را انجام دهید.

تمیز نگه‌داشتن محل جراحی: محل کشیدن دندان عقل را تمیز نگه دارید. شما می‌توانید از دهان‌شویه آنتی باکتریال بدون الکل برای ضدعفونی کردن ناحیه استفاده کنید. البته دندانپزشک خودش در صورت لزوم برای شما دهان‌شویه تجویز می‌کند.

رعایت بهداشت دهان و دندان: سایر دندان‌ها را هر روز مسواک بزنید و از نخ دندان هم استفاده کنید. شما نباید روی محل جراحی مسواک بزنید، اما باید دندان‌های دیگر را برای جلوگیری از عفونت مسواک بزنید.

مصرف داروها طبق دستور: جراح بعد از کشیدن دندان عقل برای شما دارو تجویز می‌کند. حتما این داروها را طبق دستور پزشک مصرف کنید.

ورزش نکردن: تا ۴۸ الی ۷۲ ساعت بعد از جراحی نباید ورزش کنید، چون ضربان قلب و خونریزی افزایش پیدا می‌کند.

استفاده نکردن از نی: برای نوشیدن مایعات از نی استفاده نکنید. این کار باعث افزایش خونریزی می‌شود. همچنین ممکن است لخته‌های خون در محل جراحی را از بین ببرد و باعث خشکی و درد در ناحیه شود.

نخوردن غذاهای سفت و جویدنی: بعد از کشیدن دندان عقل از غذاهای سفت و جویدنی استفاده نکنید. این غذاها به لثه‌ها آسیب می‌رسانند و باعث درد می‌شوند. بهتر است تا چند روز بعد از جراحی از غذاهای نرم و آبکی استفاده کنید.

مصرف نکردن نوشیدنی‌های گازدار و الکلی: این نوشیدنی‌ها می‌توانند لخته‌های خون را از بین ببرند و باعث خشکی جای دندان شوند. حداقل به مدت پنج روز از مصرف این نوشیدنی‌ها خودداری کنید.

جایگزین‌های کشیدن دندان عقل

اگر دندان عقل نهفته باشد یا اینکه به صورت افقی زیر لثه قرار گرفته باشید، چاره‌ای جز خارج کردن آن ندارید. اگر دندان عقل کاملا بیرون آمده و مانند دندان‌های دیگر رشد کرده، به جای کشیدن آن می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

• بررسی و چکاپ منظم برای جلوگیری از پوسیدگی

• مسواک زدن و نخ دندان کشیدن مرتب

• کرونکتومی (برداشتن تاج دندان عقل)

• تراشیدن دندان به منظور نازک‌تر کردن آن برای انجام ارتودنسی راحت‌تر

کشیدن دندان عقل بعد از ارتودنسی

برخی از متخصصان ارتودنسی پیشنهاد می‌کنند که دندان عقل را بعد از ارتودنسی خارج کنید. این کار به دلایل زیر مزیت دارد:

کمک به روند ارتودنسی: برخی از دندان‌های عقل در روند ارتودنسی مشکلی ایجاد نمی‌کنند. به همین دلیل ارتودنتیست آنها را نگه می‌دارد و حتی در طول درمان از آنها استفاده می‌کند. می‌توان پایه‌های نگهدارنده ارتودنسی را به این دندان‌ها وصل کرد. حتی می‌توان بریس‌ها را روی آنها قرار داد تا بتوانند دندان‌های دیگر را به سمت ردیف شدن و صاف شدن هدایت کنند.

پیشگیری از آسیب دیدن براکت‌ها: اگر بخواهید دندان عقل را در حالی که ارتودنسی دارید بکشید ممکن است به بریس‌ها و براکت‌ها آسیب وارد شود. به همین دلیل بیشتر ارتودنتیست‌ها این کار را به بعد از درمان ارتودنسی موکول می‌کنند.

دندان عقل و ارتودنسی؛ چالشی برای متقاضیان

افرادی که به دنبال درمان ارتودنسی هستند معمولا با دندان عقل چالش دارند. این دندان‌ها معمولا در سنین نوجوانی تا جوانی شروع به بیرون زدن از لثه‌ها می‌کنند. به همین دلیل می‌توانند بر روی روند درمان ارتودنسی تاثیرگذار باشند. اگر شما هم می‌خواهید ارتودنسی انجام دهید، اما دندان عقل دارید که بیرون آمده یا نهفته است، باید اول برای آن فکری بکنید.

ارتودنتیست قبل از انجام هر کاری برای شما عکس رادیوگرافی تجویز می‌کند تا وضعیت فک و دندان‌ها را بررسی کند. دندان‌های عقل هم در این عکس کاملا مشخص هستند. اگر دندان مولر سوم بیرون آمده باشد که کاملا دیده می‌شود. اگر هم این دندان نهفته باشد یا به صورت افقی قرار گرفته باشد در عکس مشخص می‌شود. دندان مولر سوم همان دندان عقل است که قبل از ارتودنسی باید تکلیف آن را مشخص کنید.

اکثر دندانپزشکان این دندان را قبل از ارتودنسی خارج می‌کنند. البته این موضوع به سن و وضعیت فک فرد هم بستگی دارد. به همین دلیل هم قبل از ارتودنسی باید حتما با دندانپزشک متخصص مشورت کنید و درباره دندان عقل تصمیم بگیرید.