تغییراتی که عمدتاً ناشی از نوسانات هورمونی در دوران بارداری هستند، می‌توانند عوارضی را نیز به همراه داشته باشند

تغییراتی که عمدتاً ناشی از نوسانات هورمونی در دوران بارداری هستند، می‌توانند عوارضی را نیز به همراه داشته باشند. یکی از این عوارض که ممکن است ناخوشایند باشد، خشکی واژن در بارداری است.

این عارضه که با علائمی مانند سوزش، خارش، درد هنگام مقاربت و افزایش احتمال عفونت همراه است، عمدتاً به دلیل کاهش سطح استروژن و تغییرات پروژسترون رخ می‌دهد. عواملی مانند عفونت‌ها، استرس، مصرف برخی داروها، کم‌آبی بدن و بهداشت نامناسب نیز می‌توانند در بروز آن نقش داشته باشند.

خوشبختانه، راهکارهای موثری برای کاهش این مشکل وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به رعایت بهداشت مناسب، استفاده از مرطوب‌کننده‌های واژینال، رژیم غذایی سالم، پوشیدن لباس‌های نخی و کاهش استرس اشاره کرد.

علائم خشکی واژن در بارداری

خشکی واژن در بارداری می‌تواند با علائم زیر خود را نشان دهد:

    احساس سوزش و خارش در ناحیه واژن
   احساس ناراحتی و درد در هنگام مقاربت
    احساس خشکی و سفتی در واژن
   افزایش احتمال ابتلا به عفونت‌های واژینال
    احساس سوزش بعد از ادرار

علت خشکی واژن در بارداری

اگر بخواهیم بررسی کنیم که خشکی واژن در بارداری چگونه است، وضعیتی است که در آن رطوبت طبیعی واژن کاهش می‌یابد. این موضوع می‌تواند برای برخی از بانوان باردار ناراحت‌ کننده باشد و بر کیفیت زندگی و روابط جنسی آن‌ها تأثیر بگذارد.

این حالت به دلیل تغییرات پیچیده در بدن مادر رخ می‌دهد که در ادامه به طور مفصل به آن‌ها خواهیم پرداخت. در بخش‌های بعدی، هر یک از این عوامل را به تفصیل بررسی خواهیم کرد تا درک بهتری از چرایی بروز خشکی واژن در دوران بارداری داشته باشید.

تغییرات هورمونی

بارداری با تغییرات چشمگیر در سطح هورمون‌های مختلف بدن همراه است. این تغییرات برای حفظ بارداری و رشد جنین ضروری هستند، اما می‌توانند عوارض جانبی مختلفی نیز داشته باشند. دو هورمون اصلی که در بارداری تغییر می‌کنند، استروژن و پروژسترون هستند. در اوایل بارداری، سطح هر دو هورمون به شدت افزایش می‌یابد. 

استروژن نقش مهمی در رشد رحم و سینه‌ها و همچنین افزایش جریان خون به اندام‌های تناسلی دارد. پروژسترون نیز به حفظ دیواره رحم و جلوگیری از انقباضات زودرس رحم کمک می‌کند. به طور کلی، کاهش سطح استروژن عامل اصلی خشکی واژن در هفته اول بارداری در نظر گرفته می‌شود، اما تغییرات در سطح پروژسترون نیز می‌تواند این وضعیت را تشدید کند.

کاهش سطح پروژسترون

سطح پروژسترون در طول بارداری به طور یکنواخت بالا نمی‌ماند. پس از سه ماهه اول بارداری، جفت شروع به تولید پروژسترون می‌کند و سطح آن ممکن است کمی کاهش یابد یا نوسان داشته باشد. این کاهش نسبی پروژسترون، همراه با تغییرات دیگر هورمونی، می‌تواند منجر به کاهش رطوبت واژن و در نتیجه خشکی آن شود.

داشتن عفونت

در دوران بارداری، به دلیل تغییرات هورمونی و افزایش سطح استروژن، میزان قند در ترشحات واژن افزایش می‌یابد. این شرایط محیط مناسبی را برای رشد قارچ‌ها و باکتری‌ها فراهم می‌کند و احتمال ابتلا به عفونت‌های واژینال را افزایش می‌دهد. از طرفی، همانطور که گفته شد، عفونت‌ها خود می‌توانند باعث خشکی واژن شوند؛ بنابراین، یک چرخه معیوب ایجاد می‌شود که در آن عفونت می‌تواند خشکی واژن را تشدید کند و خشکی واژن نیز می‌تواند احتمال ابتلا به عفونت را افزایش دهد.

به دلیل اختلال روحی روانی

ارتباط تنگاتنگی بین وضعیت روحی و جسمی انسان وجود دارد. استرس، اضطراب، افسردگی و سایر اختلالات روانی می‌توانند تأثیرات گسترده‌ای بر عملکرد سیستم‌های مختلف بدن، از جمله سیستم هورمونی و عصبی، داشته باشند. این تأثیرات می‌توانند به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر رطوبت واژن اثر بگذارند.
استرس و اضطراب می‌توانند سیستم عصبی سمپاتیک را فعال کنند. فعال شدن این سیستم می‌تواند منجر به کاهش جریان خون به اندام‌های تناسلی و در نتیجه کاهش تولید مخاط و خشکی واژن شود.

مصرف داروهای خاص

مصرف برخی داروها می‌تواند به عنوان یکی از عوامل مؤثر در بروز خشکی واژن در اوایل بارداری مطرح شود. برخی داروها می‌توانند تولید مخاط در واژن را کاهش دهند که این امر منجر به خشکی واژن می‌شود. برخی داروها می‌توانند بر سطح هورمون‌های جنسی، به ویژه استروژن، تاثیر بگذارند. کاهش سطح استروژن می‌تواند منجر به خشکی واژن شود.
اگر در دوران بارداری داروی خاصی مصرف می‌کنید و با خشکی واژن مواجه شده‌اید، حتماً با پزشک خود در این مورد صحبت کنید.

کم ابی بدن

آب برای تولید مخاط و رطوبت طبیعی در سراسر بدن، از جمله واژن، ضروری است. وقتی بدن با کمبود آب مواجه می‌شود، تولید مخاط کاهش می‌یابد و این امر منجر به خشکی واژن می‌شود.

کم‌آبی بدن باعث کاهش حجم خون می‌شود. کاهش حجم خون می‌تواند جریان خون به اندام‌های مختلف از جمله اندام‌های تناسلی را کاهش دهد. کاهش جریان خون به واژن می‌تواند منجر به کاهش رطوبت و خشکی آن شود.
کم‌آبی بدن می‌تواند تعادل الکترولیت‌های بدن را بر هم بزند. این عدم تعادل می‌تواند بر عملکرد سلول‌ها و بافت‌ها، از جمله بافت واژن، تأثیر گذاشته و باعث خشکی آن شود.

بهداشت نامناسب

رعایت بهداشت در دوران بارداری اهمیت بسیار زیادی دارد. عدم رعایت بهداشت مناسب می‌تواند منجر به ایجاد عفونت، تحریک پوست و در نهایت خشکی و خارش واژن در بارداری شود. شستشوی مداوم با محصولات نامناسب یا عدم تمیز نگه داشتن ناحیه تناسلی، تعادل طبیعی PH واژن را بر هم زده و به خشکی منجر می‌شود.

مصرف برخی از محصولات بهداشتی: محصولات بهداشتی که حاوی مواد شیمیایی قوی، عطر یا رنگ هستند، می‌توانند باعث تحریک و خشکی واژن شوند. صابون‌های معطر، ژل‌های شستشوی نامناسب یا حتی دستمال‌های مرطوب معطر، از جمله مواردی هستند که باید در دوران بارداری از مصرف آن‌ها اجتناب کرد. انتخاب محصولات بدون عطر و با PH متناسب با واژن می‌تواند به پیشگیری از این مشکل کمک کند.

درمان خشکی واژن در بارداری

رعایت بهداشت مناسب: یکی از اصولی‌ترین راه‌ها برای درمان خشکی واژن، رعایت بهداشت مناسب است. استفاده از شوینده‌های ملایم، بدون عطر و با PH متعادل برای شستشوی ناحیه تناسلی توصیه می‌شود.

استفاده از مرطوب کننده: مرطوب‌کننده‌های مخصوص واژن یکی از موثرترین روش‌ها برای رفع خشکی هستند. این محصولات می‌توانند رطوبت طبیعی واژن را بهبود بخشند.

رعایت رژیم غذایی مناسب: غذاهایی که سرشار از ویتامین E و اسیدهای چرب امگا-3 هستند، مانند ماهی سالمون، گردو، تخم‌مرغ و روغن زیتون، می‌توانند به بهبود رطوبت واژن کمک کنند. همچنین نوشیدن آب کافی در طول روز برای هیدراته ماندن بدن بسیار ضروری است.

عدم پوشش لباس های جذب: برای پیشگیری از خشکی واژن، توصیه می‌شود از لباس‌های نخی و گشاد استفاده کنید که هوا به راحتی جریان پیدا کند و تحریک به حداقل برسد.

تلاش بر کاهش استرس: برای کنترل استرس می‌توانید از روش‌های آرامش‌بخش مانند یوگا، مدیتیشن و تنفس عمیق استفاده کنید. پیاده‌روی سبک در طبیعت نیز می‌تواند هم ذهن و هم بدن شما را آرام کند و تعادل هورمونی را بهبود بخشد.