بین دو حفره بینه یک تیغه یا دیواره وجود دارد که به نام سپوم  سپتوم شناخته می‌شود

بین دو حفره بینه یک تیغه یا دیواره وجود دارد که به نام سپوم  سپتوم شناخته می‌شود. در واقع این دیواره از جنس غضروف بوده و دو مجرای تنفسی بینی را از یکدیگر جدا می‌کند. یکی از ناهنجاری‌های بینی مربوط به این دیواره و سوراخ شدن آن است. سوراخ شدن تیغه بینی به دلایل مختلف رخ می‌دهد و یکی از ناهنجاری‌هایی است که می‌تواند عوارضی برای افراد به دنبال داشته باشد. به همین دلیل آشنایی با علل و علائم این عارضه و همچنین راه‌های پیشگیری و درمان آن از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. 

علل سوراخ شدن تیغه بینی

همانطور که گفته شدن سوراخ شدن تیغه بینی ممکن است به دلایل مختلف رخ دهد. به عنوان مثال در برخی از مشاغل، مواجهه با مواد شیمیایی می‌تواند منجر به بروز این عارضه شود؛ افرادی که با موادی مانند سیمان، فولمینات جیوه یا آرسنیک سروکار دارند در اثر استنشاق بخارات و گرد و غبار این مواد ممکن است دچار سوراخ سپتوم بینی شوند. علت ابتلا به این عارضه تنها به کار کردن با مواد شیمیایی محدود نشده و از عوامل زیر می‌توان به عنوان سایر علل ابتلا به این بیماری نام برد: 

عفونت: بروز عفونت در مجاری تنفسی و عدم درمان آن به مرور باعث ایجاد زخم و تحلیل رفتن سپتوم شده و می‌تواند منجر به سوراخ شدن آن شود. 

تومور: در برخی از موارد، علت سوراخ شدن تیغه بینی وجود تومور سرطانی در این ناحیه است که می‌تواند باعث تحلیل رفتن دیواره و سوراخ شدن آن شود. 

بیماری‌های خودایمنی: برخی از بیماری‌های خودایمنی با حمله به سلول‌های تیغه بینی به عنوان عامل خارجی،‌ باعث از بین رفتن و سوراخ شدن آن می‌شوند. 

ضربه به بینی: وارد شدن ضربه بینی در اثر انجام ورزش‌های سنگین و رزمی، تصادف و غیره از دیگر عللی است که می‌تواند منجر به سوراخ شدن تیغه بینی شود. 

جراحی‌های بینی: انجام جراحی‌های متعدد زیبایی بر روی بینی از دیگر عواملی است که می‌تواند منجر به تحلیل سپتوم و سوراخ شدن آن شود. 

استفاده از مواد مخدر: مصرف مواد مخدر استنشاقی مانند کوکائین به مرور زمان می‌تواند باعث از بین رفتن تیغه بینی و سوراخ شدن آن شود. 

پیرسینگ بینی: سوراخ کردن بینی با هدف استفاده از زیورآلات یا پیرسینگ از دیگر عللی است که می‌تواند منجر به سوراخ شدن تیغه بینی در افراد شود. 

علائم سوراخ شدن تیغه بینی

یکی از سوالات مهم افراد در مورد سوراخ شدن تیغه بینی این است که چطور می‌توان ابتلا به این بیماری یا عارضه را تشخیص داد؟ در پاسخ باید گفت که برخی علائم وجود دارد که در صورت مشاهده آن می‌توان به سوراخ شدن تیغه بینی مشکوک شد و برای اطمینان از ابتلا یا عدم ابتلا به آن متخصص مراجعه کرد. از مهم‌ترین علائم سوراخ شدن سپتوم بینی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

مشکلات تنفسی و گرفتگی بینی: این گرفتگی معمولا شدید بوده و می‌تواند یک یا هر دو مجرای تنفسی را درگیر کند. 

خونریزی بینی: یکی از علائم سوراخ شدن تیغه بینی خونریزی از بینی به صورت مکرر و شدید است. 

خشکی و پوسته پوسته شدن داخل بینی: خشک بودن حفره بینی و پوسته پوسته شدن داخل حفره‌ها یکی از نشانه‌های عارضه سوراخ شدن سپتوم است. 

درد و ناراحتی: احساس درد و ناراحتی در ناحیه بینی که مداوم باشد

تغییر صدا: هرگونه تغییر در تن و لحن صدا را می‌توان یکی از علائم این عارضه در نظر گرفت

آبریزش بینی عفونی: آبریزش از بینی در صورتی که شدید و مداوم باشد

در این بخش باید به یک نکته اشاره کرد که ممکن است در یک فرد هیچ کدام از علائم اشاره شده در بالا مشاهده نشود، اما سوراخ شدن تیغه بینی رخ داده باشد؛ در واقع در برخی از موارد این امکان وجود دارد که سوراخ سپتوم بدون هیچ نشانه و علامتی به وجود آید. 

روش تشخیص سوراخ شدن سپتوم بینی

همانطور که اشاره شد ممکن است سوراخ سپتوم در برخی از افراد بدون هیچ علامت و نشانه‌ای ایجاد شده به صورتی که فرد در طول زندگی خود متوجه بروز این عارضه نشود. در صورتی که سوراخ شدن تیغه بینی در طول زندگی مشکلی برای افراد ایجاد نکند، نیاز به تشخیص و درمان وجود ندارد. اما در صورتی که افراد یک یا چند علامت این عارضه را داشته باشند باید به پزشک متخصص مراجعه کرده و اقدامات لازم برای تشخیص این عارضه را انجام دهند. برای تشخیص این عارضه، مراحل زیر توسط پزشک متخصص انجام می‌شود:

معاینه فیزیکی بینی: در قدم اول متخصص گوش، حلق و بینی معاینه دقیق روی مراجعه کننده انجام داده و تا حد امکان همه نواحی خارجی و داخلی بینی را مورد بررسی قرار می‌دهد. در این جلسه پزشک سوالاتی در خصوص سوابق پزشکی مطرح کرده و اثرات مربوط به هرگونه آسیب و شکستگی در بینی را بررسی می‌کند. 

عکسبرداری و آزمایش: در صورتی که در معاینه اولیه و پس از بررسی پزشک به تشخیص قطعی نرسد، می تواند از روش‌های تصویربرداری برای تشخیص دقیق‌تر استفاده کند. در این مرحله پزشک متخصص یک سری آزمایشات و تصویربرداری مانند رینوسکوپی و آندوسکوپی بینی درخواست می‌دهد تا با استفاده از نتایج آن بتواند به تشخیص قطعی برسد. 

تشخیص حفره سپتوم بینی: پزشک متخصص بر اساس نتایج آزمایشات و تصویربرداری‌های اتجام شده و همچنین لمس سپتوم به تشخیص نهایی دست پیدا می‌کند. در این مرحله در صورت تشخیص وجود عارضه،‌ باید برنامه درمانی برای فرد در نظر گرفته شود. 

بیوپسی حفره سپتوم: معمولا پزشکان به منظور تشخیص دقیق علت و همچنین نوع سوراخ سپوم، بیوپسی انجام می‌دهند.  معمولا این کار برای موارد مشکوک انجام می‌شود تا بتوان بهترین روش درمانی را انتخاب کرد. 

درمان‌های موجود برای سوراخ تیغه بینی

پس از تشخیص عارضه، نوبت به درمان آن می‌رسد؛ در مورد روش‌های درمان سوراخ شدن تیغه بینی باید گفت که روش‌های درمانی متعددی وجود دارد و پزشک متخصص می‌تواند بر اساس تشخیص، شدت و نوع عارضه یکی از روش‌های درمانی زیر را انتخاب کند. 

درمان‌های دارویی: در این روش درمانی از داروهای آنتی‌بیوتیک و داروهای ضد التهاب به منظور از بین بردن عفونت و کاهش التهاب استفاده می‌شود که اصلی‌ترین هدف این درمان جلوگیری از پیشرفت و بدتر شدن عارضه است. 

جراحی ترمیمی: این روش درمان معمولا در موارد شدید استفاده می‌شود که در آن با استفاده از جراحی برای بستن سوراخ ایجاد شده در تیغه بینی اقدام می‌شود. 

پیوند غضروف: این روش نیز در موارد شدید و از طریق جراحی انجام می‌شود و در طی آن جراح از مقداری از غضروف ناحیه گوش یا دنده را به ناحیه مورد نظر پیوند می‌زند. 

استفاده از فلاپ‌های پوستی: در این روش از پروتزهایی در دو سمت حفره بینی استفاده می‌شود که سوراخ سپتوم را پوشانده و جریان هوای مناسب برای تنفس را در بینی ایجاد می‌کند. 

عوارض سوراخ شدن سپتوم بینی

سوراخ شدن تیغه بینی یکی از عارضه‌هایی است که می‌تواند عوارض زیادی برای عملکرد و ساختار بینی به همراه داشته باشد. اختلال در جریان طبیعی هوا در حفره بینی و خشکی شدید و مداوم مخاط بینی یکی از عوارض آن است که منجر به التهاب، تحریک و خونریزی مکرر از بینی می‌شود. همچنین عبور هوا از سوراخ ایجاد شده در سپتوم می‌‌تواند باعث ایجاد صدای صوت مانند در هنگام تنفس شود که برای فرد و اطرافیان آزاردهنده خواهد بود. 

یکی دیگر از عوارض سوراخ شدن تیغه بینی تجمع ترشحات بینی و کاهش رطوبت است که می‌تواند زمینه را برای عفونت‌های مکرر و همچنین ایجاد ترشحات بدبو مساعد کند. تغییر شکل ظاهری بینی مانند فرورفتگی پل بینی (بینی زینی شکل)  یکی دیگر از عوارضی است که در صورت پیشرفت مشکل و عدم درمان به وجود می‌آید. کاهش حس بویایی و ناراحتی مداوم در ناحیه بینی از دیگر عوارض سوراخ شدن سپتوم است. 

پیشگیری از سوراخ شدن تیغه بینی

سوراخ شدن تیغه بینی عارضه‌ای است که در صورت رعایت کردن یک سری موارد و نکات به راحتی قابل پیشگیری است. از مهم‌ترین راه‌های پیشگیری از بروز این عارضه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

جلوگیری از وارد شدن ضربه شدید به بینی مانند استفاده از تجهیزات محافظ بینی در طول انجام ورزش‌های حرفه‌ای و سنگین

استفاده صحیح از اسپری‌های ضد احتقان بینی بر اساس دستور پزشک و خودداری از استفاده مکرر و طولانی مدت

خودداری از مصرف مواد مخدر استنشاقی مانند کوکائین

استفاده از ماسک و تجهیزات حفاظتی مناسب در صورت کار کردن در محیط‌های دارای مواجهه با مواد شیمیایی مانند فلزات خاص، گرد و غبار و بخارات سمی