پولیپ بینی یکی از شایع‌ترین بیماری در کودکان محسوب می‌شود که در اثر آن، مجرای بینی مسدود شده و باعث اختلال در تنفس می‌شود

پولیپ بینی یکی از شایع‌ترین بیماری در کودکان محسوب می‌شود که در اثر آن، مجرای بینی مسدود شده و باعث اختلال در تنفس می‌شود. این عارضه علاوه بر تنفس، روی بویایی نیز موثر است. پولیپ بینی در کودکان با علائم مختلفی ظاهر خواهد شد. شناسایی این علائم و انجام اقدامات موثر می‌تواند به کاهش عوارض در بزرگسالی کمک کند. مطالب زیر برای پاسخگویی به پرسش‌های مطرح شده در این مورد ارائه شده است.

علل پولیپ بینی در کودکان

آلرژی‌ها و حساسیت‌ها : تحریک مکرر بینی با مواد آلرژی‌زا و عفونی، گرده گیاهان و قارچ باعث ایجاد پولیپ بینی در کودک می‌شود.

عفونت‌های سینوسی مزمن : عفونت‌های ویروسی و باکتریایی به صورت مکرر باعث بروز این عارضه خواهد شد که در اثر آن مخاط سینوس به طور کامل تخلیه نشده و عف‍ونت‌های بیشتر را به دنبال دارد. ‌

اختلالات سیستم ایمنی : اختلال در سیستم ایمنی و بروز بیماری‌های التهابی همراه با افزایش التهاب در مجاری تنفسی، باعث تشکیل پولیپ می‌شود.

عوامل ژنتیکی : در برخی موارد پولیپ بینی به صورت ژنتیکی و موروثی در خانواده‌ها منتقل می‌شود. 

آسم : کودکانی که دارای علائم آسم بوده و به التهاب مزمن ریه دچار می‌شوند، بیشتر در معرض پولیپ بینی قرار دارند.

بیماری‌های التهابی مزمن : کودکانی که در معرض التهاب مزمن در مجاری بینی قرار دارند، بیشتر دچار عفونت‌های تنفسی شده و اغلب دچار پولیپ بینی هستند.

علائم و نشانه‌های پولیپ بینی در کودکان

مشکل در تنفس از راه بینی : مهم‌ترین نشانه وجود پولیپ در بینی، انسداد راه تنفسی، تغییر صدای کودک و تنفس دهانی است.

خرخر کردن : احتقان بینی به دلیل وجود پولیپ ایجاد شده و باعث اختلال در مسیر هوایی و خرخر کردن می‌شود.

از دست دادن حس بویایی : کودک نسبت به عدم بویایی یا درک درست مزه غذا‌ها شکایت دارد.

عفونت‌های مکرر سینوسی : پولیپ از تخلیه کامل سینوس جلوگیری کرده و باعث ایجاد عفونت در سینوس می‌شود.

صورت خواب آلود : وجود پولیپ در بینی دردی ندارد. اما باعث ایجاد فشار در صورت و پیشانی شده و صورت خواب آلود را ایجاد می‌کند.

خروپف : پولیپ بینی در کودکان با انسداد راه هوایی، باعث خرو پف در شب می‌شود.

راه‌های تشخیص پولیپ بینی کودکان

معاینه فیزیکی : پزشک از طریق معاینه با کمک اتوسکوپ می‌تواند وجود پولیپ را تشخیص دهد. این ابزار اغلب برای معاینه گوش استفاده می‌شود. اما می‌توان از آن برای تشخیص پولیپ بینی نیز کمک گرفت.

آندوسکوپی : برای تشخیص پولیپ در بینی کودکان از روش آندوسکوپی نیز استفاده می‌شود. در این روش، یک لوله دراز و انعطاف‌پذیر وارد بینی کودک شده، بینی و سینوس‌ها را از نظر وجود پولیپ بررسی می‌کند.

روش تصویربرداری : سی تی اسکن یا MRI از روش‌های تصویربرداری برای تشخیص پولیپ بینی هستند.

انجام آزمایش : تست آلرژی یا آزمایش خون می‌تواند به تشخیص پولیپ یا سایر بیماری‌ ها با علائم مشابه کمک کند.

انواع پولیپ بینی در کودکان

پولیپ‌های آلرژیک : این نوع پولیپ اغلب در کودکان دارای آلرژی‌های تنفسی تشکیل می‌شود. واکنش‌های التهابی و تماس با آلرژن‌ها علت اصلی تشکیل این نوع پولیپ هستند.

پولیپ‌های عفونی : این نوع پولیپ‌های نرم اغلب به صورت توده‌های کوچک در پوشش بینی یا سینوس ایجاد شده و علت ایجاد آن نیز عفونت، التهابات مزمن و یا آسم است.

پولیپ‌های مرتبط با بیماری‌های زمینه‌ ای : برخی بیماری‌های زمینه‌ای مانند ابتلا به فیبروز کیستی باعث ابتلای کودک به پولیپ بینی می‌شود. علت آن نیز ایجاد موکوس غلیظ‌ تر در اثر وجود بیماری، ایجاد التهاب و در نتیجه پولیپ بینی است.

پولیپ‌های ناشی از مصرف دارو : در برخی موارد، مصرف دارو می‌تواند به ایجاد پولیپ در بینی منجر شود.

عوارض و خطرات پولیپ بینی در کودک

در صورتی که پولیپ بینی در کودکان بزرگ یا متعدد باشد، ممکن است به انسداد راه هوایی منجر شود. بدین ترتیب تخلیه ترشحات بینی و سینوس مشکل خواهد شد. این موضوع می‌تواند در آینده عوارض دیگری را به دنبال داشته باشد. از جمله عوارض و خطرات پولیپ بینی در کودک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• بروز عفونت‌ های مزمن و مکرر در سینوس

• ایجاد آپنه انسدادی خواب

• ایجاد دو بینی

• افزایش فاصله بین دو چشم و ایجاد تغییرات در ساختار صورت

روش‌های درمان پولیپ بینی در کودکان

دارو درمانی : اولین قدم برای درمان پولیپ بینی در کودک استفاده از دارو است. در صورتی که پولیپ ایجاد شده کوچک باشد می‌توان با استفاده از اسپری‌های کورتیکواستروئیدی به کاهش التهاب، تورم بینی و اندازه پولیپ بینی کمک کرد. حتی در برخی موارد امکان از بین بردن پولیپ نیز وجود دارد. پزشک برای کاهش علائم آلرژی به طور همزمان از دارو‌های آنتی هیستامین و ضد احتقان نیز استفاده می‌کند. در صورت وجود عفونت نیز باید از آنتی بیوتیک‌ها کمک گرفت.

پولیپکتومی : این روش به عنوان عمل جراحی پولیپ بینی شناخته شده و تحت شرایط بی‌حسی یا بیهوشی انجام می‌شود. پزشک متخصص گوش حلق و بینی برای از بین بردن پولیپ بینی در این روش یک دستگاه مکش را داخل بینی کودک قرار داده و از این طریق پولیپ ایجاد شده را از آن جدا می‌کند.

سینوسکتومی : در این روش از ابزار‌های دیگری مانند آندوسکوپ برای شناسایی و برداشتن پولیپ استفاده می‌شود. در واقع جراح از آندوسکوپ برای شناسایی و میکرود بریدر و یا یک تیغه کوچک برای برداشتن پولیپ‌ها و نمونه‌برداری استفاده می‌کند. زمانی که ابعاد پولیپ بینی در کودکان بسیار بزرگ باشد و نتوان آن‌ها را از طریق مکش خارج کرد به روش آندوسکوپی سینوسی نیاز خواهد بود.

شستشوی بینی : شستشوی بینی با محلول سرم نمکی باعث کاهش باکتری‌ها و بازسازی راه‌های بینی شده و به بهبود تنفس کمک می‌کند. برای این کار می‌توان از اسپری بینی سالین استریل نیز استفاده کرد.

آروماتراپی : مرطوب نگه داشتن هوا با از بین بردن خشکی راه‌های بینی به افزایش مخاط در بینی و سینوس‌های کودک کمک می‌کند. استفاده از روغن‌های گیاهی در دستگاه بخور می‌تواند رطوبت هوا را به نحو موثرتری افزایش دهد.

راهکار‌های پیشگیری از پولیپ بینی کودکان

• پرهیز از قرارگیری در مقابل آلرژن‌ها از جمله دود سیگار، آلودگی‌های محیطی، مواد شیمیایی و غیره.

• با افزایش عفونت بینی درمان آن در اسرع وقت انجام شود.

• دارو‌های ضد آلژیک تجویز شده به طور منظم مصرف و دوره درمان تا آخر ادامه پیدا کند.

• استفاده از تغذیه سالم با افزایش سیستم ایمنی بدن، ریسک ابتلا به پولیپ بینی را کاهش می‌دهد.

• رعایت بهداشت در منزل برای پیشگیری از پولیپ بینی در کودک موثر است.