یکی از انواع ارتودنسی هایی که از قدیم برای اصلاح فرم و شکل دندان ها استفاده می‌شود، ارتودنسی فلزی است

یکی از انواع ارتودنسی هایی که از قدیم برای اصلاح فرم و شکل دندان ها استفاده می‌شود، ارتودنسی فلزی است. این نوع ارتودنسی در کودکان، نوجوانان و حتی بزرگسالان استفاده می‌شود. در این نوع ارتودنسی، از براکت های فلزی استفاده شده که در سطح بیرونی دندان قرار می‌گیرند. این نوع ارتودنسی، از اولین ابزار هایی بود که برای اصلاح کجی دندان معرفی و استفاده شد. به دلیل اینکه این ارتودنسی در مدت طولانی در دهان استفاده می‌شود، از استیل ضد زنگ ساخته شده است.

در این مقاله به بررسی ارتودنسی فلزی، انواع و هزینه‌های مربوط به آن خواهیم پرداخت. همچنین به مزایا و معایب صاف کردن دندان‌ها با استفاده از ارتودنسی فلزی نیز می پردازیم.

موارد استفاده از ارتودنسی فلزی

شلوغی دندان ها: در صورتی که برای تمامی دندان ها فضای کافی وجود نداشته باشد، ارتودنسی فلزی می تواند با منظم کردن دندان ها آنها را در جای مناسبی قرار داده و کجی را برطرف کند.

فاصله بین دندان ها: در صورتی که بین دندان های شما فاصله افتاده، ممکن است دچار مشکلاتی در صحبت کردن یا غذا خوردن شده باشید. ارتودنسی فلزی موقعیت دندان ها و فک را اصلاح کرده و این مشکل را برطرف می کند.

دیپ بایت: اگر دندان های فک بالا بیش از حد روی دندان های پایین قرار گرفته باشند، دیپ بایت رخ داده که ارتودنسی فلزی می تواند این مشکل را برطرف کند.

کراس بایت: کراس بایت زمانی اتفاق می افتد که بخشی از دندان های بالایی درون دندان های فک پایین قرار بگیرند. در نتیجه ناهنجاری به وجود می آید که ارتودنسی فلزی با تغییر موقعیت دندان ها آن را اصلاح می کند.

اپن بایت: در اپن بایت هنگامی که فک بسته می‌شود، دندان های جلویی هر دو فک بالا و پایین به درستی روی هم قرار نمی‌گیرند. این مشکل در صحبت کردن یا غذا خوردن و زیبایی مسئله ایجاد می کند که با ارتودنسی فلزی قابل حل است.

چرخش دندان ها: در صورتی که دندان ها فضای کافی نداشته باشند به اصطلاح می چرخند و در یک ردیف منظم قرار نمی گیرند که ارتودنسی فلزی آن را برطرف می کند.

اصلاح ناهنجاری های فکی: برخی مشکلات مربوط به فک پایین یا بالا که در زیبایی، صحبت یا غذا خوردن مسئله ایجاد می کنند، با ارتودنسی فلزی قابل حل هستند.

صاف و یکدست شدن دندان ها: با انجام ارتودنسی فلزی، می توانید انتظار برطرف شدن مشکلات کجی و مرتبی را داشته و دندان هایی صاف و یکدست را داشته باشید. 

 
ارتودنسی فلزی برای چه کسانی مناسب نیست؟

در صورتی که نمی‌خواهید ارتودنسی در ظاهر دندان هایتان مشخص باشد و تمایل به ارتودنسی نامرئی دارید.

در صورتی که به بهداشت دهان و دندان خود اهمیتی نمی‌دهید. (به این دلیل که تمیز کردن ارتودنسی فلزی به مدت زمان بیشتر و دقت بالاتری نیاز دارد)

ارتودنسی در مجموع یک فرایند زمانبر است، بنابراین در صورتی که می‌خواهید بسیار کوتاه مشکلات دندان شما حل شوند این روش مناسب شما نیست.

در مواردی که دچار بیماری های لثه یا سایر بیماری های دهان و دندان هستید شاید این روش مناسب شما نباشد. پس باید با پزشک مشورت کنید.

در صورتی که پوسیدگی زیادی در دندان هایتان دارید (شاید لازم باشد که قبل از ارتودنسی ترمیم دندان ها انجام شود).

اگر که ریشه دندان شما تحلیل رفته است.

انواع ارتودنسی فلزی

دو نوع اصلی از بریس‌های فلزی وجود دارند: سنتی و خود تنظیم (Self-ligating). در این قسمت هر دو نوع را به‌طور دقیق بررسی می‌کنیم.

ارتودنسی فلزی سنتی

بریس‌های فلزی سنتی رایج‌ترین نوع ارتودنسی فلزی هستند و از سه بخش اصلی تشکیل شده‌اند:

1. براکت‌های فلزی که روی دندان‌ها قرار می‌گیرند.

2. کش‌های الاستیک (لیگاتورها).

3. سیم قوس‌دار که از میان براکت‌ها عبور می‌کند.

کش‌های الاستیک در بریس‌های فلزی سنتی وظیفه دارند سیم را به براکت‌ها متصل کنند و فشار لازم را برای حرکت دندان‌ها به موقعیت دلخواه اعمال کنند.

ارتودنسی فلزی خود تنظیم (خود قفل شونده)

بریس‌های فلزی خود تنظیم نوع مدرن‌تری از بریس‌های فلزی سنتی هستند. برخلاف ارتودنسی فلزی سنتی، بریس‌های خودتنظیم نیازی به کش‌های الاستیک برای نگه داشتن سیم ندارند. در عوض، این بریس‌ها دارای براکت‌هایی با مکانیزم قفل‌کننده هستند که سیم را در جای خود نگه می‌دارد.

این ویژگی باعث کاهش اصطکاک و حرکت کارآمدتر دندان‌ها می‌شود. بریس‌های خودتنظیم معمولاً از جنس فلز هستند، اما می‌توانند از مواد سرامیکی یا پلاستیکی نیز ساخته شوند تا ظاهر زیباتری داشته باشند.

 
جنس فلز به کار رفته در ارتودنسی فلزی

ارتودنسی فلزی عمدتاً از استیل ضد زنگ با کیفیت بالا ساخته می‌شود. این ماده به شدت در برابر خوردگی مقاوم بوده و همچنین دوام و ایمنی بالایی دارد. استیل ضدزنگ قادر است یکپارچگی ساختاری خود را در طول زمان حفظ کند و در برابر نیروهای جویدن و تنظیمات ارتودنسی مقاومت کند. علاوه بر این، سطح صاف آن به بهبود بهداشت دهان کمک می‌کند و خطر تجمع پلاک و پوسیدگی دندان را کاهش می‌دهد.
 

نحوه عملکرد ارتودنسی فلزی

ارتودنسی فلزی با استفاده از اصول بیومکانیکی، فشار کنترل‌ شده‌ای را به دندان‌ ها وارد می‌ کند. این فرآیند باعث بازسازی بافت استخوانی اطراف دندان‌ ها می‌شود و به تدریج دندان‌ ها را به موقعیت دلخواه حرکت می‌ دهد. در حین حرکت دندان‌ ها، سیم، فشار وارد کرده و دندان ها را هدایت می‌کند تا تراز شوند.

حرکت دندان‌ها به صورت تدریجی و کنترل‌شده انجام می‌شود تا از ناراحتی زیاد یا آسیب به دندان‌ها جلوگیری شود. در طول درمان، بیماران باید به طور منظم به ارتودنتیست مراجعه کنند تا سیم تنظیم شود و از پیشرفت درمان طبق برنامه اطمینان حاصل شود. گاهی اوقات، درمان ارتودنسی با بریس‌های فلزی نیاز به استفاده از کش‌های بین‌فکی دارد تا برخی مشکلات بایت اصلاح شوند.
 

بهترین سن برای نصب ارتودنسی فلزی چه سنی است؟

بهترین زمان برای استفاده از ارتودنسی فلزی معمولاً بین سنین ۹ تا ۱۴ سالگی است. در این دوره، فک‌ها و استخوان‌های صورت انعطاف‌پذیرتر هستند زیرا هنوز در حال رشد و توسعه‌اند. بریس‌های بزرگسالان نیز به همان اندازه مؤثر هستند، اما ممکن است کمی بیشتر طول بکشد تا به نتایج دلخواه برسید.
 

مراحل نصب ارتودنسی فلزی

تکنیک و مراحل نصب ارتودنسی فلزی مشابه سایر انواع ارتودنسی مانند بریس‌های سرامیکی یا یاقوتی است. به طور کلی مراحل آن شامل موارد زیر هستند:

1.  آماده‌سازی: اولین مرحله، تمیز کردن و خشک کردن سطح دندان است که توسط ارتودنتیست انجام می‌شود.

2. اعمال چسب: یک چسب یا ماده مخصوص به سطح دندان‌ها که بریس‌های فلزی روی آن‌ها قرار می‌گیرند، اعمال می‌شود.

3. قرار دادن براکت‌ها: براکت‌های فلزی به صورت جداگانه به هر دندانی که قبلاً چسب روی آن زده شده، متصل می‌شوند. هر براکت روی سطح جلویی هر دندان قرار می‌گیرد.

4. قرار دادن سیم: پس از نصب براکت‌ها، سیم از میان آن‌ها عبور داده می‌شود و با استفاده از لیگاتورها یا کش‌های الاستیک در بریس‌های فلزی سنتی محکم می‌شود.

5. تنظیم اولیه: پس از نصب بریس‌های فلزی و محکم شدن آن‌ها، ارتودنتیست تنظیمات اولیه را انجام می‌دهد تا اطمینان حاصل کند که سیم فشار کافی را در جهت مورد نظر اعمال می‌کند.

6. ارائه دستورالعمل‌ ها به بیمار: ارتودنتیست دستورالعمل‌ های دقیقی درباره مراقبت از بریس‌ها و دندان‌ها در طول درمان به بیمار ارائه می‌دهد.

 
مزایای ارتودنسی فلزی

ارتودنسی های فلزی چندین مزیت دارند که آن‌ها را برای سال های مختلف به رایج‌ترین روش درمان ارتودنسی تبدیل کرده است. از جمله مزایای آن شامل موارد زیر هستند:

کارایی: بریس‌های فلزی سنتی طیف گسترده‌ای از مشکلات دندانی از شلوغی یا فاصله‌های کوچک بین دندان‌ها گرفته تا ناهنجاری‌های شدید بایت را به طور مؤثری اصلاح می کنند.

دوام: یکی از مزایای ارتودنسی فلزی، دوام بالای آن‌هاست. این بریس‌ها بسیار مقاوم هستند و می‌توانند در برابر نیروهای جویدن و فشارهای وارد شده در طول درمان بدون آسیب قابل‌توجهی مقاومت کنند.

دسترسی گسترده: ارتودنسی فلزی سنتی به دلیل استفاده گسترده در سال‌های اخیر، در اکثر کلینیک‌های ارتودنسی ارائه می‌شوند.

انعطاف‌پذیری: ارتودنسی با بریس‌های فلزی برای درمان انواع مشکلات دندانی و بایت مناسب هستند. ارتودنتیست‌ها می‌توانند درمان را متناسب با نیازهای خاص هر بیمار تنظیم کنند، همان‌طور که با ارتودنسی نامرئی (اینویزیلاین) امکان‌پذیر است.

 
معایب و عوارض استفاده از  ارتودنسی فلزی

ظاهر آزار دهنده: یکی از معایب اصلی ارتودنسی فلزی که اکثر بیماران را نگران می‌کند، تأثیر آن‌ها بر زیبایی دندان‌هاست. امروزه گزینه‌های مؤثرتر و بسیار نامحسوس‌تر مانند ارتودنسی نامرئی وجود دارد.

ناراحتی اولیه: در ابتدای نصب بریس‌های فلزی، تجربه ناراحتی امری رایج است. با حرکت دندان‌ها و فشار ناشی از براکت‌ها و سیم، ممکن است درد و زخم‌هایی در دهان ایجاد شود.

مراقبت‌های خاص: بریس‌های فلزی نیاز به مراقبت و نگهداری مناسب دارند. بیماران باید نحوه تمیز کردن دقیق اطراف براکت‌ها را یاد بگیرند تا از تجمع پلاک و پوسیدگی دندان جلوگیری کنند.

محدودیت‌های غذایی: یکی دیگر از معایب بریس‌های فلزی این است که باید از مصرف برخی غذاها مانند خوراکی‌های سخت یا چسبنده که ممکن است به براکت‌ها آسیب برسانند، خودداری کرد. غذاهایی مانند آب‌نبات‌های سخت، آجیل و آدامس باید کنار گذاشته شوند.

مراجعات منظم به کلینیک: بیماران باید برای تنظیم بریس‌ها و اطمینان از پیشرفت درمان طبق برنامه، به طور منظم به ارتودنتیست مراجعه کنند.

  
مراقبت های بعد از نصب ارتودنسی فلزی

مراقبت صحیح از ارتودنسی فلزی برای حفظ سلامت دهان و دندان در طول درمان ارتودنسی ضروری است. در این قسمت مهم ترین نکاتی که برای مراقبت از بریس‌های فلزی و دندان‌ها باید بدانید را بیان می‌کنیم:

رعایت بهداشت دهان و دندان: باید پس از هر وعده غذایی دندان‌های خود را با مسواک نرم و خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بزنید. همچنین، استفاده از نخ دندان و دهانشویه می‌ تواند به جلوگیری از تجمع پلاک و پوسیدگی دندان کمک کند.

پرهیز از غذاهای مضر: یکی از معایب بریس‌های فلزی این است که باید از خوردن بعضی غذا ها که ممکن است به براکت‌ها یا سیم آسیب برسانند، اجتناب کنید. در مقایسه با الاینرهای نامرئی که قابل جابجایی داشته و محدودیتی در رژیم غذایی ایجاد نمی‌کنند، در ارتودنسی فلزی این مورد نوعی ضعف محسوب می‌شود.

مراجعه منظم به مطب دندانپزشک: باید برای تنظیمات دوره‌ای، تعویض کش‌ها و نظارت بر پیشرفت درمان، به طور منظم به ارتودنتیست مراجعه کنید.

محافظت از ارتودنسی در ورزش: اگر ورزش‌های تماسی یا فعالیت‌هایی انجام می‌دهد که ممکن است ارتودنسی فلزی را در معرض خطر قرار دهد، استفاده از محافظ دهان برای جلوگیری از آسیب توصیه می‌شود.

پرهیز از عادات جویدن نامناسب: باید از عادات بد جویدن، مانند جویدن ناخن یا باز کردن اشیاء با دندان، خودداری کنید تا به براکت‌ها و سیم آسیب وارد نشود.

بهترین روش برای تمیز کردن ارتودنسی فلزی چیست؟

دانستن نحوه تمیز کردن بریس‌های دندانی برای حفظ بهداشت دهان و دندان بسیار مهم است. اگر می‌خواهید ذرات غذایی را که در بریس‌های فلزی شما گیر کرده‌اند بردارید، ابتدا دهان خود را با آب گرم بشویید و سپس از مسواک بین‌دندانی یا مسواک مخصوص ارتودنسی استفاده کنید. در نهایت، حتماً از نخ دندان زیر سیم استفاده کنید تا به نقاطی که تمیز کردن آن‌ها دشوار است، دسترسی داشته باشید.

چه مواد غذایی را نمی توانید پس از نصب ارتودنسی فلزی مصرف نمایید؟

از جمله غذاهایی که باید هنگام استفاده از بریس‌های فلزی از خوردن آن‌ها اجتناب کنید، می‌توان به مواد سخت، چسبناک و فیبری اشاره کرد، زیرا ممکن است به بریس‌ها آسیب بزنند یا در آن‌ها گیر کنند. از خوردن آب‌نبات‌های سخت، آجیل، آب‌نبات‌های چسبناک، غذاهای دارای استخوان یا دانه‌های کوچک خودداری کنید. همچنین باید از خوردن غذاهایی که نیاز به گاز زدن یا کشیدن دارند، مانند ساندویچ یا ذرت روی بلال، اجتناب کنید زیرا ممکن است باعث جدا شدن براکت‌ها شوند.
 

قیمت ارتودنسی فلزی

هزینه ارتودنسی فلزی بسته به عوامل مختلفی مانند پیچیدگی مدت و نوع درمان، کلینیکی که انتخاب می‌کنید و البته، بیمه شما (در صورت داشتن بیمه) متفاوت است. ارتودنسی فلزی جزو پوشش بیمه ای تأمین اجتماعی قرار نمی‌گیرد. ولی در بعضی موارد یا بیمه های تکمیلی اگر بتوانید اثبات کنید که ارتودنسی فلزی برای هدفی غیر از زیبایی انجام می‌شود، بخشی از هزینه های ارتودنسی فلزی یا هزینه های جانبی آن را می توانید از بیمه دریافت کنید.