لمینت دندان یک روش محبوب دندان‌پزشکی برای بهبود زیبایی دندان‌ها به شمار می‌رود

لمینت دندان یک روش محبوب دندان‌پزشکی برای بهبود زیبایی دندان‌ها به شمار می‌رود. با این حال لازم است قبل از اقدام به استفاده از آن، درباره عوارض جانبی احتمالی آگاهی کامل داشته باشید. برای نمونه امکان دارد فرآیند آماده‌سازی دندان‌ها برای لمینت، موجب حساسیت موقتی دندان‌ها نسبت به گرما و سرما شود. در برخی موارد ممکن است لثه‌ها در طول دوره بهبودی اولیه، کمی تحریک گردند.

از طرفی می‌دانیم لمینت‌ها به اندازه کافی بادوام هستند. با این وجود احتمال دارد در اثر دندان قروچه یا گاز زدن اجسام سخت، ترک بخورند یا بشکنند. موارد نادری هم وجود دارد که لمینت پس از مدتی جدا شده و نیاز به چسباندن مجدد داشته باشد. همچنین، برخی افراد نسبت به موادی که حین قرار دادن لمینت استفاده می‌شود، واکنش‌های آلرژیک نشان می‌دهند. جهت آشنایی کامل با عوارض شایع یا نادر لمینت، دلایل بروز و روش‌های پیشگیری از آن در ادامه همراه ما باشید.

عوارض شایع لمینت دندان

به طور کلی لمینت دندان یک درمان موثر و ایمن محسوب می‌شود. اما در هر حال با لمینت کردن دندان‌ها، تغییری در شرایط طبیعی بدن ایجاد می‌گردد. اگرچه این تغییر تنها سطح دندان را درگیر می‌کند، اما هر تغییری به هر حال با عوارضی همراه است. شایع‌ترین عوارض لمینت دندان به شرح زیر است. توجه داشته باشید که این عوارض از شخصی به شخص دیگر متفاوت هستند. برخی از افراد ممکن است بسته به شرایط فردی و مهارت دندان‌پزشک، با چندین عارضه را مواجه گردند. در حالی که برخی دیگر ممکن است هیچ یک از ضررهای لمینت دندان را تجربه نکنند.

حساسیت دندان پس از لمینت: در صورت به کارگیری لمینت‌های ثابت، لازم است مینای دندان شما کمی تراشیده شود. معمولاً به تراشیدن چیزی حدود نیم میلی‌متر از مینای دندان نیاز است تا روکش دندانی جدید هم‌تراز با دندان‌های کناری باشد. مینای دندان یک لایه محافظ طبیعی به شمار می‌آید. تراشیدن آن باعث می‌شود تا دندان‌ها دست کم برای مدتی کوتاه نسبت به تغییرات دما و غذاهای اسیدی حساسیت نشان دهند. حساسیت دندان به معنای تجربه احساس ناراحتی یا درد هنگام برخورد دندان با سرما، گرما، غذاهای شیرین و اسیدی است.

تغییر رنگ لمینت: ونیر یا لمینت دندان به گونه‌ای ساخته می‌شود که در مقابل تغییر رنگ مقاوم باشد. اما تماس مکرر با خوراکی‌ها و نوشیدنی‌هایی مانند چای، قهوه و همین‌طور دود ناشی از مصرف دخانیات، می‌تواند به مرور به زردی یا کدر شدن آن‌ها منجر گردد. لمینت‌های کامپوزیتی نسبت به لمینت‌های سرامیکی بیشتر مستعد تغییر رنگ هستند.

شکستگی و ترک خوردگی لمینت: لمینت‌ها نسبت به دندان طبیعی نازک‌ترند. وارد کردن فشار زیاد یا ضربه به آن‌ها می‌تواند با ترک خوردگی یا شکستن لمینت همراه باشد. حتی شکستن جزئی لمینت یا اصطلاحاً لب‌پر شدن آن نیز باید جدی گرفته شود. وگرنه ممکن است ونیر کاملاً از سطح دندان جدا گردد.

التهاب لثه و مشکلات پریودنتال: اگر لمینت به شیوه‌ای نادرست نصب شده باشد، احتمال دارد لبه‌های تیز آن به بافت لثه آسیب بزنند. این اتفاق در کنار عدم رعایت بهداشت دهان و دندان می‌تواند منجر به عفونت لثه، عقب‌نشینی یا تحلیل بافت لثه، تحلیل استخوان فک، از بین رفتن دندان یا لق شدن لمینت گردد. این بیماری‌ها را عمدتاً به عنوان مشکلات پریودنتال می‌شناسند. این مشکلات معمولاً در اثر تجمع باکتری‌ها و پلاک‌های میکروبی در دهان و دندان ایجاد می‌شوند.

بوی بد دهان: بوی بد دهان که با مسواک زدن از بین نرود، اغلب ناشی از وجود عفونت است. لمینت‌هایی که به درستی نصب نشده یا دارای لبه‌های ناهموار هستند، می‌توانند به محلی برای تجمع باکتری‌ها و ایجاد عفونت تبدیل شوند. این احتمال هم وجود دارد که دندان قبل از لمینت، پوسیدگی داشته ولی دندان‌پزشک به دلیل عدم تجربه و دانش کافی به آن توجه نکرده است. تمیز نکردن کامل چسب لمینت طی فرآیند نصب آن نیز می‌تواند عاملی برای ایجاد بوی نامطبوع در دهان باشد.

مشکلات گاز زدن: گاهی اوقات افراد بعد از لمینت احساس می‌کنند که نحوه گاز زدن یا جویدن آن‌ها تغییر کرده است. این طبیعی است که در چند روز اول کمی احساس تغییر داشته باشید. اما قاعدتاً باید بعد از چند روز برایتان عادی شده و به فرم جدید دندان‌ها عادت کنید. در صورتی که برای مدتی طولانی‌تر هنگام گاز زدن یا جویدن احساس ناخوشایندی داشته باشید، نشان می‌دهد که لمینت به درستی تنظیم نشده یا اندازه آن مناسب نیست. احساس ناراحتی یا درد در فک از نشانه‌های این عارضه است.

پوسیدگی دندان زیر لمینت: لمینت به خودی خود نقشی در پوسیدگی دندان ندارد. در صورتی که درزهای بازی بین لمینت و دندان وجود داشته باشد یا بهداشت دهان و دندان رعایت نشود، فضا برای گسترش باکتری‌ها و پوسیدگی دندان مهیا می‌گردد. چنانچه قبل از لمینت، دندان دارای پوسیدگی باشد، لازم است ابتدا درمان شود. در غیر این صورت انتظار می‌رود بعد از نصب لمینت، پوسیدگی شدت یابد.

عوارض نادر لمینت دندان

در موارد نادر ممکن است لمینت دندان با عوارض جدی‌تری که در زیر آمده همراه گردد. احتمال وقوع این عوارض بسیار پایین و عمدتاً زیر یک درصد است.

عفونت: نصب نادرست، باقی ماندن فضای خالی بین دندان و لمینت، استفاده از چسب بی‌کیفیت یا عدم رعایت نکات بهداشتی توسط دندان‌پزشک می‌تواند عفونت دندان یا لثه را به دنبال داشته باشد. این عارضه خود را با درد شدید و مداوم، تورم و قرمزی لثه، خونریزی یا ترشح چرک از اطراف دندان نشان می‌دهد.

آسیب به عصب: تراشیدن بیش از اندازه مینای دندان برای نصب لمینت ممکن است کار را به جایی برساند که نیاز به عصب کشی پیدا کنید. اگر در ناحیه دندان درد ضربان‌دار حس می‌کنید، حساسیت دندان بیش از حد زیاد شده یا برعکس، دندان بی‌حس شده، می‌تواند علامت آسیب به عصب باشد.

شکستگی دندان زیر لمینت: حدود 2 تا 5 درصد از افراد ممکن است به مرور زمان دچار شکستگی دندان زیر لمینت شوند. اگر دندان قبلاً پوسیدگی داشته یا پر شده، احتمال وقوع این عارضه بالا می‌رود. ضعیف شدن ساختار دندان به دلیل تراش زیاد یا فشار ناشی از دندان قروچه و جویدن مواد سفت، آن را تشدید می‌کند.

تغییر رنگ لثه: گاهی ممکن است لثه در ناحیه اطراف لمینت تیره شده یا به رنگ آبی درآید. این مشکل بسیار نادر است و در کمتر از یک درصد موارد دیده می‌شود. اما معمولاً التهاب لثه نیز همراه با آن رخ می‌دهد. یکی از دلایل بروز این عارضه، آلرژی و حساسیت بدن نسبت به مواد لمینت است.

واکنش آلرژیک به مواد: کمتر از نیم درصد افراد به مواد لمینت حساسیت نشان می‌دهند. اگر قبلاً نسبت به سایر مواد دندان‌پزشکی واکنش‌های آلرژیک داشته‌اید، احتمال دارد به لمینت سرامیکی یا چسب آن هم حساسیت داشته باشید. این حساسیت‌ها خود را به صورت قرمزی و ورم لثه، احساس خارش یا سوزش در دهان، التهاب در گلو یا حتی خونریزی لثه نشان می‌دهند.

دلایل بروز عوارض

هر یک از عوارضی که نام بردیم، ممکن است ناشی از کیفیت مواد و نحوه اجرای لمینت باشند یا به مراقبت‌ها و شرایط فردی خودتان برگردند. در اینجا مهم‌ترین عوامل اثرگذار بر بروز این عوارض را بررسی می‌کنیم.

کیفیت مواد استفاده‌شده: دوام، زیبایی و مقاومت لمینت دندان به کیفیت مواد به کار برده شده بستگی زیادی دارد. اگر مواد از کیفیت لازم برخوردار نباشند، ایجاد ترک، شکستگی یا تغییر رنگ لمینت را به دنبال خواهد داشت. همچنین، در صورت استفاده از مواد بی‌کیفیت و ترکیب نادرست مواد پرسلن و چسب، احتمال دارد با عارضه تغییر رنگ در لثه روبه‌رو گردید. مواد بی‌کیفیت سازگاری کاملی با ساختار لثه و دهان ندارند، پس ممکن است باعث التهاب لثه شوند.

مهارت دندان‌پزشک: تراشیدن بیش از حد دندان می‌تواند منجر به ایجاد حساسیت دندانی بیشتر یا طولانی‌مدت‌تر شود. نصب لمینت در موقعیت نامناسب می‌تواند حساسیت دندانی را تشدید کند. از طرف دیگر مینای از بین رفته با تراشیدن بیش از حد دندان، دیگر بازسازی نمی‌شود. این تغییر دائمی، باعث می‌شود دیگر نتوانید از دندان خود بدون روکش استفاده کنید. به علاوه اگر دندان‌پزشک هنگام تراشیدن، از مینای دندان عبور کرده و به لایه عاج دندان برسد، دیگر شرایط مساعدی برای محکم چسباندن لمینت به دندان وجود نخواهد داشت. بسیاری از عوارضی که در بالا عنوان کردیم، در پی نصب نادرست ونیر توسط دندان‌پزشک رخ می‌دهند.

مراقبت‌های بعد از درمان: مسواک نزدن، عدم استفاده از نخ دندان، کشیدن سیگار، خوردن غذاها و نوشیدنی‌های خیلی داغ یا خیلی سرد و رفتارهایی از این قبیل، به بروز عوارض جدی‌تر بعد از لمینت دامن می‌زنند. برای نمونه با مراقبت صحیح و رعایت بهداشت دهان و دندان می‌توان از ایجاد پلاک، تجمع باکتری‌ها، گیر کردن غذا در شکاف‌های لمینت و در نتیجه عفونت و التهاب لثه یا پوسیدگی دندان زیر ونیر پیشگیری نمود.

عادات بد دهانی: عادت‌های ناخودآگاه به دندان قروچه، محکم مسواک زدن، جویدن ناخن یا مداد، گاز زدن خوراکی‌های سفت مثل یخ یا شکستن آجیل با دندان فشار زیادی به لمینت وارد می‌کند و می‌تواند مقاومت آن را در هم بشکند. خصوصاً به این دلیل که لمینت‌ها نسبت به دندان طبیعی در مقابل فشارهای غیر عادی حساس‌ترند. عادت به نوشیدن قهوه، نوشابه و چای یا مصرف دخانیات به تغییر رنگ سریع لمینت می‌انجامد. مصرف مستمر انواع سس، چیپس، نوشیدنی‌های الکلی و خوراکی‌های چسبناک مشکلات بعد از لمینت را تشدید می‌کند.

بیماری‌های زمینه‌ای: در صورت ابتلا به برخی بیماری‌های زمینه‌ای، ریسک بروز عوارض لمینت به طور بالقوه برای شما بالاتر است. برای نمونه دیابت خطر التهاب لثه را افزایش می‌دهد. همچنین موجب تاخیر در بهبودی مشکلات و بیماری‌های دهانی می‌شود. اگر به رفلاکس معده دچارید، باید بدانید که اسید معده فرسایش مینای دندان و کاهش دوام لمینت را رقم می‌زند. بنابراین بهترین کار، مشورت با دندان‌پزشک و کنترل بیماری‌های زمینه‌ای قبل از انجام لمینت است.

راه‌های پیشگیری از عوارض

اگرچه درمان و مقابله با هر یک از این عوارض دشوار است، اما به راحتی می‌توان از وقوع آن‌ها جلوگیری نمود. انتخاب یک دندان‌پزشک ماهر، رعایت بهداشت دهان و دندان و پرهیز از عادت‌های نادرست، ضررهای لمینت دندان را به حداقل می‌رساند. برای این منظور از دستورالعمل‌های زیر پیروی نمایید.

انتخاب دندان‌پزشک متخصص: اجرای صحیح و بی‌نقص لمینت، به مهارت و دقت بالا توسط پزشک نیاز دارد. یک دندان‌پزشک متخصص و باتجربه می‌داند که دندان را چگونه و تا چه حد تراش بدهد. از این رو دقت کنید دندان‌پزشکی که به او مراجعه می‌نمایید، در زمینه زیبایی و ترمیم دندان تخصص داشته باشد. علاوه بر آن نمونه‌کارهای قبلی او را بررسی کنید و از بیماران دیگر درباره عملکرد او پرس‌وجو نمایید.
استفاده از مواد باکیفیت: برای گرفتن نتیجه مطلوب و ماندگار از پزشک خود بخواهید از لمینت‌های سرامیکی پرسلین با ضخامت استاندارد و چسب باکیفیت استفاده کند.

مراقبت‌های دقیق بعد از درمان: پس از نصب ونیر، بعد از هر وعده غذایی مسواک بزنید. اگر برایتان مقدور نیست، حداقل روزی دو بار این کار را انجام دهید. حتماً از خمیر دندان ضد حساسیت و مسواک نرم استفاده نمایید. همچنین می‌توانید از دهان‌شویه‌های ضد حساسیت و نخ دندان بهره ببرید. برای کاهش حساسیت، از غذاها و نوشیدنی‌های سرد یا داغ دوری نمایید. تا حد امکان از خرد کردن آب‌نبات‌های سفت یا خوردن بلال و سایر خوراکی‌های سفت پرهیز کنید. تا مدتی بعد از لمینت کردن دندان، آدامس نجوید. مصرف نوشیدنی‌های رنگ‌زا را به حداقل برسانید. در صورت مصرف آن‌ها دهان خود را دست کم با آب خالی بشویید. برای جلوگیری از تماس مستقیم آن‌ها با دندان، می‌توانید از نی کمک بگیرید.

مراجعه منظم به دندان‌پزشک: اگر به طور منظم توسط دندان‌پزشک معاینه شوید، مشکلات احتمالی در رابطه با لمینت و دندان زیر آن به سرعت تشخیص داده می‌شود. بنابراین سعی کنید هر 6 ماه یکبار برای بررسی وضعیت لمینت، دندان و لثه در کلینیک دندان‌پزشکی حضور یابید. سالانه یکبار جرم‌گیری توسط دندان‌پزشک، به پیشگیری از تجمع پلاک و عارضه‌های بعدی آن کمک می‌کند.

ترک عادات غلط دهانی: در صورت داشتن عادت دندان قروچه، بهتر است هنگام خواب از نایت گارد یا محافظ شبانه استفاده کنید. بعد از لمینت از جویدن ناخن، مداد، یخ، اشیا و خوراکی‌های سخت خودداری نمایید. از دندان برای باز کردن بسته‌بندی‌ها استفاده نکنید.

ترک مصرف دخانیات و الکل: اگر می‌خواهید عمر لمینت بالا برود، تغییر رنگ ندهد و دچار عفونت و التهاب لثه نشوید، سیگار و الکل را ترک کنید. الکل از نوشیدنی‌های اسیدی است و می‌تواند به چسب لمینت آسیب بزند. مصرف سیگار هم علاوه بر زرد شدن لمینت، تحلیل لثه را نیز به دنبال دارد. بنابراین مقدار آن‌ها را به تدریج کاهش دهید یا به کلی ترک نمایید.