امروزه روش‌های مختلفی برای جایگزین کردن دندان‌های از دست رفته بکار گرفته می‌شود

امروزه روش‌های مختلفی برای جایگزین کردن دندان‌های از دست رفته بکار گرفته می‌شود. هر کدام از این رو‌ش‌ها دارای مزایا و معایبی هستند که پیش از انتخاب و انجام باید مورد توجه قرار بگیرد. ایمپلنت یک روش محبوب جایگزین کردن دندان است که در آن کاشت دندان در داخل استخوان فک انجام می‌شود. استفاده از پروتزهای متحرک یا دندان مصنوعی نیز روش دیگری است که به منظور جایگزین کردن دندان‌ها بکار گرفته می‌شود و می‌توان آن را به صورت تکه‌ای یا کلی انجام داد. با توجه به مزایا و معایب هر دو روش، سوالی که ذهن افراد را در زمان انتخاب روش مناسب برای جایگزین کردن دندان‌ها به خود مشغول می‌کند این است که ایمپلنت بهتر است یا دندان مصنوعی؟ برای پاسخ به این سوال باید مزایا و معایب هر دو روش را به دقت مقایسه کرده و بر این اساس بهترین گزینه را انتخاب کرد. 

بررسی موارد تفاوت ایمپلنت و دندان مصنوعی

ایمپلنت و دندان مصنوعی به عنوان دو روش اصلی و پرکاربرد برای جایگزین کردن دندان‌های از دست رفته، در موارد مختلف تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند که باید مورد توجه قرار بگیرد. از مهم‌ترین تفاوت‌های این دو روش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد. 

روش نصب

در مورد محل قرارگیری و روش نصب ایمپلنت و دندان مصنوعی در دهان باید گفت که این دو روش از این نظر بسیار متفاوت هستند. 

ایمپلنت: در ایمپلنت دندان با استفاده از پیچ‌های مخصوص در داخل استخوان فک کاشته می‌شود. 

دندان مصنوعی: پروتز متحرک یا دندان مصنوعی نیاز به کاشته شدن در داخل استخوان فک نداشته و پس از قالب‌گیری و ساخت بر روی لثه قرار می‌گیرد. 

دوام و طول عمر

یکی دیگر از عواملی که باعث به وجود آمدن تفاوت بین روش ایمپلنت دندان و استفاده از دندان مصنوعی شده است، دوام و طول عمر این دو روش است. 

ایمپلنت: با توجه به استفاده از پیچ تیتانیومی در ایمپلنت و قرار دادن آن در داخل استخوان فک، این روش از دوام بالایی برخوردار بوده و دندان کاشته شده به این روش 10 الی 15 سال عمر خواهد داشت. 

دندان مصنوعی: با توجه به اینکه دندان مصنوعی بر روی لثه قرار می‌گیرد تکیه‌گاه محکمی ندارد و از دوام کمتری نسبت به ایمپلنت برخوردار است. همچنین طول عمر دندان‌های مصنوعی نیز از ایمپلنت کمتر بوده و 5 تا 10 سال است. 

احساس و عملکرد

یکی از موارد مهم در جایگزین کردن دندان‌ها به روش‌های مختلف این است که فرد بتوان احساس راحتی بیشتری داشته باشد و دندان جایگزین شده مانند دندان طبیعی عمل کند. از لحاظ احساس و عملکرد نیز بین دو روش ایمپلنت و دندان مصنوعی تفاوت وجود دارد. 

ایمپلنت: با توجه به قرار گرفتن ایمپلنت بر روی استخوان فک، این دندان‌ها عملکرد بهتری در جویدن داشته و احساس راحتی بیشتری برای افراد به همراه دارند. 

دندان مصنوعی: با توجه به اینکه دندان مصنوعی به صورت متحرک بوده و بر روی لثه قرار می‌گیرد، عملکرد چندان خوبی در جویدن نداشته و افراد احساس راحتی کمتری در زمان استفاده از دندان مصنوعی دارند. 

تأثیر بر استخوان فک

یکی از مواردی که در روش‌های جایگزین کردن دندان‌های از دست رفته از اهمیت زیادی برخوردار است، تأثیرگذاری ‌آن‌ها بر استخوان فک است. 

ایمپلنت: با توجه به قرار گرفتن ایمپلنت در داخل استخوان فک، از تحلیل رفتن این استخوان جلوگیری شده و سلامت آن تضمین می‌شود. 

دندان مصنوعی: استفاده از دندان‌های مصنوعی برای مدت زمان طولانی باعث تحلیل رفتن استخوان فک و لثه در افراد شده و سلامت آن‌ها را با خطر مواجه می‌کند. 

ظاهر و زیبایی

ظاهر دندان و حفظ زیبایی چهره و لبخند یکی از عوامل مهمی است که افراد در انتخاب روش‌های جایگزین کردن دندان مورد توجه قرار می‌دهند. 

ایمپلنت: در روش ایمپلنت دندان کاشته شده از نظر ظاهری نزدیک به دندان طبیعی بوده و زیبایی بیشتری دارد. 

دندان مصنوعی: شباهت کمتر دندان‌های مصنوعی به دندان‌های طبیعی باعث شده که این پروتزها زیبایی چندانی نداشته باشند. 

بازه سنی

در مورد برخی از روش‌های جایگزین کردن دندان‌های از دست رفته باید گفت ممکن است استفاده از این روش‌ها از نظر سنی برای افراد محدودیت داشته باشد. به همین دلیل در انتخاب بین ایمپلنت و دندان مصنوعی به این موضوع نیز باید توجه شود. 

ایمپلنت: یک روش دائمی برای جایگزین کردن دندان‌ها به حساب می‌آید که معمولا افراد در بازه سنی 17 تا 60 سال می‌توانند از آن برای کاشت دندان استفاده کرده و برای چند دهه از داشتن دندان‌های مقاوم و طبیعی لذت ببرند. 

دندان مصنوعی: استفاده از دندان مصنوعی برای جایگزین کردن دندان‌ها محدودیت سنی ندارد اما معمولا از این روش در افراد مسن که تمایل به روش‌های‌ زمان‌بر و تهاجمی ندارند، استفاده می‌شود. 

مراقبت

مراقبت از مهم‌ترین مواردی است که می‌توان در افزایش دوام و طول عمر روش‌های جایگزین کردن دندان‌ها از دست رفته نقش مهمی ایفا کند. به همین دلیل در زمان انتخاب روش ایمپلنت یا دندان مصنوعی نوع مراقبت از آن‌ها نیز باید مورد توجه قرار بگیرد. 

ایمپلنت: با توجه به شباهت زیاد به دندان‌های طبیعی به مراقبت سخت نیاز ندارند و مانند سایر دندان‌ها با مسواک زدن به صورت منظم می‌توان از دندان‌های ایمپلنت شده محافظت کرد. 

دندان مصنوعی: این دندان‌ها مراقبت سخت‌تری نیاز دارند به طوری که باید شب‌ آن‌ها را از دهان خارج کرده و در داخل مایع ضدعفونی کننده قرار داد. همچنین بعد از هر وعده غذایی باید دندان‌های مصنوعی به خوبی تمیز و مسواک شوند. 

طول درمان

با توجه به وضعیت دندان‌ها، یکی از عواملی که افراد در هنگام انتخاب روش مناسب برای جایگزین کردن دندان باید مورد توجه قرار دهند، طول درمان است. 

ایمپلنت: با توجه به اینکه در روش ایمپلنت پیچ‌های تیتانیومی در داخل استخوان فک قرار داده می‌شود تا دندان روی آن سوار شود، این پیچ‌ها برای جوش خوردن به استخوان و ادغام شدن با آن به زمان نیاز دارند. به همین دلیل طول درمان بین 3 تا 9 ماه متغیر است .

دندان مصنوعی: با توجه به قرار گرفتن دندان مصنوعی روی لثه و عدم نیاز به جوش خوردن به استخوان، طول درمان آن‌ها از زمان قالب‌گیری تا ساخت و استفاده از دندان حدود 1 هفته خواهد بود. 

عوارض

به طور کلی همه روش‌هایی که برای جایگزین کردن دندان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند، دارای برخی عوارض هستند که در زمان انتخاب روش باید مورد توجه قرار بگیرند. با اینکه عوارض در روش‌های ایمپلنت و دندان مصنوعی نادر هستند اما با این حال باید مورد توجه قرار گرفته و بر این اساس روش مناسب انتخاب شود. 

ایمپلنت: از جمله عوارض آن می‌توان به درد و تورم ناحیه عمل، عفونت، ترک خوردن روکش، لق شدن ایمپلنت، پس زدن ایمپلنت و... اشاره کرد. 

دندان مصنوعی: شایع‌ترین عارضه استفاده از دندان مصنوعی احتمال ایجاد زخم روی لثه‌ها است. این احتمال نیز وجود دارد که در دراز مدت عوارضی مانند تحلیل لثه و استخوان فک بروز پیدا کند. 

هزینه

یکی از عوامل مهمی که افراد در زمان انتخاب روش مناسب برای جایگزین کردن دندان‌های از دست رفته خود مورد توجه قرار می‌دهند،‌ هزینه آن است. ایمپلنت و دندان مصنوعی روش‌هایی هستند که از نظر هزینه تفاوت زیادی با هم دارند. 

ایمپلنت: با توجه به حساس بودن این روش و نیاز به تجهیزات بیشتر، هزینه ایمپلنت نسبت به سایر روش‌های بیشتر است. 

دندان مصنوعی: در مقایسه با روش ایمپلنت، روش مناسب‌تر و مقرون‌ به صرفه‌تری به حساب می‌آید. 

موارد منع انجام ایمپلنت و توصیه به استفاده از دندان مصنوعی

برخی از افراد به دلیل شرایطی که دارند، کاندیدای مناسب برای انجام ایمپلنت دندان به حساب نمی‌آیند. به همین دلیل این افراد از انجام ایمپلنت منع شده و توصیه می‌شود که برای جایگزین کردن دندان‌های خود از دندان مصنوعی استفاده کنند. 

افراد با سیستم ایمنی ضعیف: به دلیل احتمال بروز عفونت در انجام ایمپلنت این روش برای این افراد به دلیل احتمال بروز عوارض شدید توصیه نمی‌شود. 

مبتلایان به بیماری‌های لثه: افرادی که به بیماری‌های لثه مبتلا باشند گزینه مناسبی برای ایمپلنت نیستند و در وهله اول باید نسبت به درمان بیماری اقدام کنند. 

افرادی که عادت به سیگار کشیدن دارند: با توجه به اثرات مواد شیمیایی موجود در نیکوتین بر روی ایمپلنت افرادی سیگاری نمی‌توانند از این روش برای کاشت دندان استفاده کنند. 

افراد با بیماری‌های استخوانی: با توجه به جوش دادن ایمپلنت روی استخوان فک، افراد مبتلا به بیماری‌های استخوانی نمی‌توانند از ایمپلنت استفاده کنند. 

افرادی که داروهای خاص مصرف می‌کنند: استفاده از برخی داروها ممکن است بر روی جوش خوردن پیچ به استخوان و استحکام و دوام ایمپلنت اثر منفی داشته باشد و این افراد گزینه مناسبی برای ایمپلنت نباشند. 

افرادی که عادت به دندان قروچه دارند: با توجه به ساییده شدن دندان‌ها روی هم در این افراد، احتمال ترک خوردن و شکستن روکش وجود دارد. به همین دلیل این افراد نمی‌توانند ایمپلنت انجام دهند. 

افرادی که بهداشت دهان و دندان مناسبی ندارند: با توجه به احتمال عفونت افرادی که به بهداشت دهان و دندان خود توجه نمی‌کنند، از انجام ایمپلنت منع می‌شوند. 

افرادی که استخوان کافی در فک ندارند: با توجه به اینکه در روش ایمپلنت پایه دندان در داخل استخوان فک قرار می‌گیرد، افرادی که تراکم استخوان کافی ندارند نمی‌توانند گزینه مناسبی برای ایمپلنت باشند. 

افرادی که به دلایل پزشکی نمی‌توانند تحت جراحی قرار بگیرند: با توجه به اینکه ایمپلنت یک روش جراحی به حساب می‌آید، افراد با چنین شرایطی نمی‌توانند برای جایگزین کردن دندان‌های خود از این روش استفاده کنند. 

موارد منع استفاده از دندان مصنوعی و توصیه به انجام ایمپلنت

برخی افراد نیز به دلیل شرایط و ویژگی‌های که دارند، از استفاده از دندان مصنوعی منع می‌شوند و به آن‌ها توصیه می‌شود که با توجه به شرایطی که دارند از روش‌های دیگر مانند ایمپلنت استفاده کنند. 

مشکلات در جویدن و صحبت کردن: افرادی که دچار مشکل در جویدن و تکلم هستند در صورتی که از دندان مصنوعی استفاده کنند احتمال تشدید این مشکلات در آن‌ها وجود دارد. 

ناراحتی و درد ناشی از دندان مصنوعی: افرادی که تحمل ناراحتی و درد ناشی از دندان مصنوعی در زمان قرار گرفتن در دهان را ندارند گزینه مناسبی برای استفاده از این روش نیستند. 

ظاهر نامطلوب: افرادی که ظاهر دندان مصنوعی را نامطلوب دانسته و احساس خوشایندی نسبت به آن ندارند، بهتر است از ایمپلنت برای جایگزین کردن دندان‌های خود استفاده کنند. 

مزایای ایمپلنت نسبت به دندان مصنوعی

روش ایمپلنت که برای کاشت دندان مورد استفاده قرار می‌گیرد در مقایسه با دندان مصنوعی دارای مزایایی است که باید توسط افراد مورد توجه قرار بگیرد. از مهم‌ترین مزایای ایمپلنت در مقایسه با دندان مصنوعی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد. 

ظاهر طبیعی‌تر: در این روش دندان‌ها شباهت زیادی به دندان‌های طبیعی دارند. 

ثبات و استحکام: با توجه به قرار گرفتن در استخوان فک از ثبات بالایی برخوردار هستند. 

جویدن راحت و طبیعی: به دلیل شباهت به دندان‌های طبیعی جویدن به صورت طبیعی و راحت انجام می‌شود. 

تکلم واضح: طبیعی بودن دندان‌ها در این روش از بروز مشکل در تکلم جلوگیری می‌کند. 

جلوگیری از تحلیل استخوان فک: کاشت دندان در این روش در استخوان فک باعث استحکام بیشتر آن می‌شود. 

دوام بالا: این روش از ماندگاری و دوام بالایی برخوردار بوده و برای بیش از 20 سال افراد را همراهی خواهد کرد. 

معایب ایمپلنت نسبت به دندان مصنوعی

در کنار مزایای مطرح شده، ایمپلنت در مقایسه با دندان مصنوعی دارای برخی معایب است که افراد در زمان انتخاب بین این دو روش باید آن‌ها را مدنظر قرار دهند. از مهم‌ترین معایب ایمپلنت نسبت به دندان مصنوعی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

هزینه بالاتر: با توجه به حساسیت و نیاز به تجهیزات خاص، از هزینه بالاتری برخوردار است. 

خطرات جراحی: ایمپلنت یک روش جراحی است و ممکن است خطراتی به همراه داشته باشد. 

دوره نقاهت: با توجه به کاشت دندان در این روش، دوره نقاهت آن طولانی‌تر است. 

زمان‌بر بودن درمان: با توجه به اینکه پیچ کاشته شده در استخوان فک باید با استخوان ادغام شود، درمان به این روش زمان‌بر و طولانی است. 

مناسب نبودن برای همه افراد: این روش با توجه به شرایط برای همه افراد مانند افراد سیگاری، افراد دارای بیماری‌های لثه، افراد دارای بیماری‌های استخوان و... مناسب نیست. 

مزایای دندان مصنوعی نسبت به ایمپلنت

اگر بین دوراهی انتخاب ایمپلنت یا دندان مصنوعی قرار گرفته‌اید، باید به این موضوع توجه کنید که دندان مصنوعی در مقایسه با ایمپلنت مزایایی دارد؛ از مهم‌ترین مزایای این روش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

هزینه کمتر: نسبت به ایمپلنت روش مناسب و مقرون به صرفه‌ای است.

مدت زمان درمان کوتاه‌تر: مدت زمان درمان آن حدود 1 هفته است. 

مناسب برای افراد مسن‌تر: برای افراد مسن که تحمل جراحی ندارند و استخوان فک آن‌ها تراکم بالایی ندارد گزینه مناسبی است. 

عدم نیاز به استخوان کافی: با توجه به قرار گرفتن پروتز روی لثه، تراکم استخوان فک در این روش اهمیت ندارد. 

سهولت در ساخت و تعمیر: ساخت و تعمیر این دندان‌ها به راحتی و در کمترین زمان انجام می‌شود. 

تمیز کردن آسان: با توجه به متحرک بودن پروتز می‌توان آن را از دهان خارج کرده و به خوبی تمیز کرد. 

معایب دندان مصنوعی نسبت به ایمپلنت

با همه مزایایی که در مورد دندان مصنوعی در مقایسه با ایمپلنت گفته شده باید به این موضوع توجه کرد که این روش معایبی نیز دارد که باید مدنظر قرار بگیرد. از مهم‌ترین معایب دندان مصنوعی در مقایسه با ایمپلنت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد. 

ظاهر مصنوعی‌تر: در مقایسه با ایمپلنت و دندان‌های طبیعی ظاهر مصنوعی‌تری دارد

مشکل در تکلم: ممکن است باعث ایجاد مشکل در تکلم و صحبت کردن افراد شود

مشکل در جویدن غذاهای سفت: افراد در زمان جویدن غذاهای سفت دچار مشکل می‌شوند

لق شدن و حرکت کردن: امکان لق شدن و حرکت کردن آن به خصوص در صورت افزایش و کاهش وزن وجود دارد

تحلیل رفتن استخوان فک: در دراز مدت می‌تواند باعث تحلیل رفتن استخوان فک شود

مشکلات لثه: دندان مصنوعی می‌تواند باعث ایجاد زخم در لثه و تحلیل رفتن آن در طولانی مدت شود.