زمانی که براکتهای سیمی از دندانها جدا میشوند، به این فرآیند دیباند ارتودنسی یا برداشتن ارتودنسی گفته میشود. این مرحله، نقطه پایانی برای درمان ارتودنسی به شمار میآید. در این مرحله، ارتودنتیست با دقت وضعیت بریسها را بررسی میکند و اگر دندانها به درستی در موقعیت خود قرار داشته باشند، آنها را از دندانها جدا میکند. برای انجام این کار، از ابزار خاصی استفاده شده و با اعمال فشار ملایم، براکتها به سادگی از سطح دندانها خارج میشوند.
این فرآیند به صورت جداگانه برای هر دندان انجام میگیرد و پس از اینکه تمامی براکتها برداشته شدند، ممکن است مقداری چسب روی دندانها باقی بماند. در این صورت، متخصص با استفاده از ابزار ویژه، این بقایای چسب را از سطح دندانها پاک کرده و آنها را تمیز میسازد. مدت زمان دیباند بستگی به میزان چسب باقیمانده و شرایط خاص هر بیمار دارد و ممکن است کمی متغیر باشد.
نحوه برداشتن ارتودنسی
برداشتن سیمها و براکتهای ارتودنسی شامل چهار مرحله اصلی است که هر کدام نقشی حیاتی در پایان درمان دارند. پس از این مراحل، فرد میتواند با دندانهای زیبا و صاف، از نتیجه کار لذت ببرد. مراحل برداشتن ارتودنسی به شکل زیر است:
- در طول درمان، ممکن است متخصص از کشهای ارتودنسی برای کمک به تنظیم دندانها استفاده کرده باشد. اولین گام این است که این کشها را به آرامی از دندانها جدا کنیم تا فضای لازم برای مراحل بعدی فراهم گردد.
- براکتها به وسیله سیمهایی که از درون آنها عبور کردهاند، به هم متصل هستند. پس از برداشتن کشها، متخصص به مرحله بعدی میرود و سیمها را با دقت از براکتها خارج میکند. این کار نیاز به دقت و مهارت دارد تا بدون ایجاد ناراحتی انجام شود.
- پس از جدا کردن سیمها، نوبت به برداشتن براکتها میرسد. برای این بخش، مراجعه به ارتودنتیست با تجربه ضروری است. او با استفاده از ابزار مخصوص و با دقت فراوان، براکتها را از سطح دندانها جدا میکند. اگر این مرحله بهدرستی انجام شود، معمولاً دردی حس نمیکنید و فقط اندکی فشار احساس میکنید، که طبیعی است.
- پس از جداسازی براکتها، گاهی اوقات مقداری چسب روی دندانها باقی میماند. در این حالت، متخصص با استفاده از ابزار سمبادهای مخصوص، این چسبها را از سطح دندانها پاک میکند. نتیجه این کار دندانهای تمیز و یکدست خواهد بود. ممکن است در این مرحله، خونریزی جزئی لثه رخ دهد که موضوع نگرانکنندهای نیست. همچنین، دندانها ممکن است برای مدتی نسبت به دما حساس شوند که این حالت معمولا به زودی برطرف میشود.
زمان مناسب برداشتن ارتودنسی
مدت زمان درمان ارتودنسی دندان به طور کلی بین ۱۸ تا ۳۶ ماه متغیر است. با این حال، این زمان برای هر بیمار به صورت منحصر به فرد تعیین میشود. بعضی افراد ممکن است در مدت کمتری به نتیجه درمان دلخواه برسند، در حالی که برای دیگران، این فرآیند ممکن است طولانیتر شود. شناخت عواملی که بر مدت زمان درمان تاثیر میگذارند، اهمیت زیادی دارد.
- سن بیمار یکی از عوامل اساسی در تعیین مدت درمان است. کودکان به دلیل رشد فعال و تغییرات سریع فک و دندانها، سریعتر به نتایج مطلوب دست مییابند. در مقابل، بزرگترها معمولا زمان بیشتری برای رسیدن به هدف خود نیاز دارند.
- رعایت بهداشت دهان و دندان در طول دوره درمان نیز از اهمیت ویژهای برخوردار است. مراقبت مناسب از بهداشت دندانها میتواند از بروز مشکلاتی مانند عفونت و خرابی دندانها جلوگیری کند و در نتیجه، به تسریع روند درمان کمک کند.
- پیروی از دستورالعملهای متخصص ارتودنسی و حضور منظم در ویزیتها میتواند به شما کمک کند تا زودتر به اهداف درمانی خود برسید. این پیگیریها تاثیر زیادی در تسریع پیشرفت درمان خواهند داشت.
- اگر دندانها در طول درمان دچار پوسیدگی شوند، نیاز به ترمیم دندان و مراقبتهای اضافی خواهید داشت. این ترمیمها ممکن است شامل پر کردن دندانها یا درمان ریشه باشد و در برخی موارد، نیاز به تنظیم مجدد یا برداشتن بریسها را به دنبال داشته باشد، که میتواند روند درمان را به تاخیر بیندازد.
- انتظارات شخصی هر بیمار نیز نقشی کلیدی در مدت زمان درمان ایفا میکند. بیمارانی که تنها به مرتب کردن دندانها فکر میکنند، با افرادی که به دنبال تغییرات بزرگتری در فرم صورت یا فک هستند، انتظارات متفاوتی دارند. داشتن دیدگاه واقعبینانه میتواند به پیشرفت بهتر فرآیند درمان کمک کند.
- نوع درمان ارتودنسی نیز تاثیر چشمگیری در مدت زمان آن دارد. دستگاههای ثابت زمان کمتری برای صاف کردن دندانها نیاز دارند، در حالی که دستگاههای متحرک ممکن است زمان بیشتری ببرند، بهخصوص اگر مشکل دندانی متوسط یا شدیدی وجود داشته باشد. در موارد جزئی، درمان با دستگاههای متحرک ممکن است کمتر از یک سال به طول بینجامد.
اگر به دنبال درمان سریعتری هستید، مشاوره با متخصص میتواند به شما کمک کند تا گزینههای مناسبتری را بررسی کنید. از سوی دیگر، اگر عجلهای ندارید، میتوانید با آرامش و بدون فشار زمانی، تا ۳ سال یا بیشتر تحت درمان باشید.

مراقبتهای ضروری بعد از برداشتن ارتودنسی
- به یاد داشته باشید که دندانها را چندین بار در روز مسواک بزنید، به ویژه پس از هر وعده غذایی. استفاده از مسواک نرم و خمیر دندان با فلوراید کمک میکند تا دندانهایتان تمیز و عاری از پلاک باقی بمانند.
- بهکارگیری روزانه نخ دندان را فراموش نکنید. این کار به شما کمک میکند تا نقاطی که مسواک نمیتواند به آنها دسترسی پیدا کند، تمیز شوند. این عادت به جلوگیری از بروز مشکلات لثه و پوسیدگی دندانها کمک شایانی میکند.
- استفاده از دهانشویه میتواند به بهبود بهداشت دهان و کاهش هرگونه تغییر رنگ ناشی از بریسها یاری رساند. این محصول به پاکسازی باقیماندههای غذا و باکتریها از نواحی دشوار کمک میکند.
- اگر دندانها دچار تغییر رنگ شدند، درمانهای سفیدکننده دندانپزشکی میتوانند گزینهای مناسب باشند. با این حال، برخی تغییرات رنگ ممکن است به مرور زمان به حالت طبیعی خود بازگردند.
- در روزهای اول پس از برداشتن بریسها، اگر دندانهایتان حساس شدند، از خوردن غذاهای سفت و چسبنده پرهیز کنید. غذاهایی مانند نانهای سفت یا آبنباتها میتوانند حساسیت شما را افزایش دهند.
- در صورتی که لثههایتان متورم یا ملتهب شدند، این وضعیت معمولا در عرض دو ماه برطرف خواهد شد. در این زمان، بهتر است از مواد غذایی نرم و ملایم استفاده کنید تا به لثهها فشار نیاید.
- اگر ارتودنتیست شما نگهدارندهای برای جلوگیری از جابجایی دندانها تجویز کرده، حتما براساس دستور عمل کنید. این وسیله به حفظ موقعیت دندانها کمک میکند و از بازگشت به حالت اولیه جلوگیری مینماید.
- پس از پایان درمان، حتما برای بررسی وضعیت دندانها به مطب ارتودنسی مراجعه کنید. این بازدیدها به شما کمک میکنند تا از سلامت دندانها اطمینان حاصل کنید و در صورت نیاز، تنظیمات اضافی را انجام دهید.
عوارض احتمالی پس از برداشتن ارتودنسی و راههای درمان آنها
- پوسیدگی و التهاب لثه: عدم رعایت بهداشت دهان و دندان پس از درمان ارتودنسی میتواند به پوسیدگی دندان و التهاب لثهها منجر شود. باقیماندههای غذایی در اطراف بریسها محیطی ایدهآل برای رشد باکتریها ایجاد میکنند. برای پیشگیری از این عوارض، باید به مسواک زدن منظم و استفاده از نخ دندان توجه کرد. مسواک زدن حداقل دو بار در روز و استفاده از خمیردندان حاوی فلوراید به پاکسازی دندانها کمک میکند. همچنین، مراجعه به دندانپزشک برای بررسی سلامت لثهها و انجام پاکسازی حرفهای میتواند از بروز مشکلات جلوگیری کند.
- لکههای سفید روی دندانها: ایجاد لکههای سفید روی دندانها به دلیل آسیب به مینای دندان و تجمع پلاک در نواحی بریسها رخ میدهد. این لکهها در صورت عدم رعایت بهداشت ممکن است دائمی شوند. برای درمان این مشکل، استفاده از محصولات سفیدکننده دندان یا روشهای بلیچینگ حرفهای توصیه میشود. مراجعه به دندانپزشک برای انجام این درمانها و بررسی وضعیت دندانها به شما کمک میکند تا نتایج مطلوبتری کسب کنید.
- لق شدن دندانها: پس از درمان، برخی افراد ممکن است احساس لق شدن دندانها و درد در لثهها داشته باشند. این احساس معمولا به دلیل تغییرات در فک و لثهها طبیعی است و میتوان با داروهای ضد التهاب و مسکنها آن را کنترل کرد. مصرف داروهای غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن میتواند به کاهش درد و التهاب کمک کند. همچنین، خوردن غذاهای نرم و ملایم میتواند از تشدید درد جلوگیری کند.
- احتمال بازگشت ناهنجاریها: نگرانی از بازگشت ناهنجاریها پس از درمان ارتودنسی یکی از دغدغههای اصلی بیماران است. با این حال، آمار نشان میدهد که بیش از 90 درصد درمانها موفقیتآمیز هستند. برای جلوگیری از این مشکل، استفاده منظم از نگهدارندهها ضروری است. پیروی از دستورالعملهای متخصص ارتودنسی و شرکت در معاینات دورهای برای بررسی موقعیت دندانها میتواند به حفظ نتایج درمان کمک کند.
- زردی دندانها: زرد شدن دندانها به دلیل تجمع بقایای غذایی و عدم تمیزی کافی در طول درمان رخ میدهد. برای درمان این مشکل، میتوان از خمیردندانهای سفیدکننده استفاده کرد که به تدریج رنگ دندانها را روشنتر میکنند. همچنین، انجام بلیچینگ حرفهای توسط دندانپزشک میتواند نتایج سریعتری به همراه داشته باشد و به بهبود رنگ دندانها کمک کند.
- کوتاهی ریشه دندان: کوتاهی ریشه دندانها میتواند به دلیل فشارهای مداوم ناشی از بریسها رخ دهد. این عارضه نادر است و در حدود 3 تا 5 درصد از بیماران دیده میشود. برای پیشگیری از این مشکل، معاینات دقیق و تصویربرداریهای رادیوگرافی باید قبل از شروع درمان انجام شود. در صورت تشخیص کوتاهی ریشه، نظارت مستمر بر وضعیت دندانها و انجام اقدامات درمانی مناسب ضروری است.
- فشردگی دندانها: فشردگی دندانها میتواند به ناراحتیهای جدی و مشکلات در جویدن منجر شود. این عارضه ممکن است به دلیل طراحی نادرست بریسها یا عدم تنظیم مناسب آنها ایجاد شود. برای درمان این مشکل، مراجعه به متخصص برای تنظیم مجدد بریسها و اطمینان از قرارگیری صحیح دندانها در جای خود ضروری است. در موارد شدید، ممکن است نیاز به درمانهای ارتودنسی مجدد باشد تا دندانها به وضعیت مطلوب برگردند.
- فاصلههای غیرطبیعی بین دندانها: ایجاد فاصلههای غیرطبیعی بین دندانها میتواند نارضایتی بیمار را به همراه داشته باشد. این مشکل اغلب ناشی از مهارت ناکافی متخصص یا استفاده نادرست از نگهدارندهها است. برای درمان این عارضه، بررسی دقیق و تنظیم نگهدارندهها توسط متخصص ضروری است. در برخی موارد، درمان مجدد ارتودنسی ممکن است نیاز باشد تا فاصلهها کاهش یابند و دندانها به وضعیت ایدهآل برگردند.
هزینه برداشتن ارتودنسی
وقتی به هزینههای مربوط به دیباندینگ فکر میکنید، به جنبههای مختلفی باید توجه داشته باشید که هر یک میتوانند بر قیمت نهایی تاثیر بگذارند. یکی از مهمترین این عوامل نوع بریسهایی است که در طول درمان استفاده شده است. مدت زمان درمان نیز بر هزینهها تاثیر میگذارد. درمانهایی که نیاز به تنظیمهای بیشتری دارند، به طبع هزینه بیشتری به دنبال خواهند داشت. تعداد جلساتی که برای برداشتن بریسها و انجام معاینات نهایی نیاز است نیز به این هزینهها اضافه میشود. برای همین درک این نکته که درمانهای طولانیتر میتوانند به هزینههای بیشتر منجر شوند، بسیار حائز اهمیت است.
تجربه و تخصص ارتودنتیست نیز از عوامل کلیدی در تعیین هزینهها به شمار میرود. دندانپزشکان با سابقه و معتبر معمولا قیمتهای بالاتری دارند، اما کیفیت درمان و نتایج به دست آمده میتواند ارزش این سرمایهگذاری را توجیه کند.
موقعیت جغرافیایی مطب نیز نباید نادیده گرفته شود. در شهرهای بزرگ و مناطق با هزینههای بالای زندگی، تعرفههای خدمات دندانپزشکی معمولاً بالاتر از مناطق کوچکتر است. این تفاوتها میتواند تاثیر قابل توجهی بر برنامهریزی مالی شما داشته باشد.
به علاوه، هزینههای مرتبط با برداشتن بریسها باید در زمینه مزایای درمان قرار گیرد. داشتن لبخندی زیبا و سالم به معنای افزایش اعتماد به نفس و بهبود کیفیت زندگی است.