تفاوت ارتودنسی با کامپوزیت این است که ارتودنسی روشی برای اصلاح شکل قرارگیری دندان ها و نامرتب بودن آنهاست و کامپوزیت برای اصلاح مواردی چون لب پریدگی، تغییر رنگ و بهبود فرم دندان ها استفاده می‌شود

تفاوت ارتودنسی با کامپوزیت این است که ارتودنسی روشی برای اصلاح شکل قرارگیری دندان ها و نامرتب بودن آنهاست و کامپوزیت برای اصلاح مواردی چون لب پریدگی، تغییر رنگ و بهبود فرم دندان ها استفاده می‌شود. می‌توان گفت کامپوزیت دندان، روشی کمتر تهاجمی برای زیبایی و اصلاح دندان هاست و هزینه پایین تری نیز دارد.  اما گاهی اوقات نیز نامرتبی زیاد بوده یا دندان ها در جای خودشان قرار ندارند که در این صورت لازم است ارتودنسی انجام دهید.
اینکه کدام برای شما مناسب است کاملاً به شرایط فردی شما بستگی دارد، اما تنها راه تصمیم‌گیری صحیح این است که با هر یک از این روش‌ها و مزایای آن‌ها آشنا شوید؛ مثلاً برای کسانی که به دنبال نتایج سریع و با تعداد جلسات کم هستند، کامپوزیت پیشنهاد می‌شود که  امکان دستیابی به نتایج خاص‌تر را فراهم می‌کند. همچنین در کامپوزیت دندانی می‌توان شکل دندان را تغییر داد. در حالی که با ارتودنسی فقط می‌توان دندان‌ها را جابه‌جا کرد.

موارد کاربرد ارتودنسی

درمان اُوِربایت: وقتی که دندان های بالایی شما کمی جلوتر از حالت معمول باشد، دندان های پایینی دیده نمی‌شود. به این حالت به اصطلاح اُوِربایت می‌گویند. ارتودنسی کمک می‌کند که این مشکل برطرف شود.
آندِربایت: برعکس حالت قبلی، در آندِربایت دندان های فک پایین به نسبت معمول جلوتر هستند. به همین دلیل یا به طور کامل یا حدودی دندان های بالایی را پوشش می‌دهند.

درمان اُپِن بایت: این حالت وقتی اتفاق می‌افتد که بین دندان های جلویی و دندان های اطراف در هنگام بسته شدن دندان فاصله به وجود می‌آید؛ مثلاً وقتی با زبان خود ناحیه را لمس کنید متوجه باز شدگی در قسمت های مختلف آن خواهید بود. این موضوع در غذا خوردن و جویدن مشکل ایجاد کرده و به مرور زمان باعث درد در عضلات فک خواهد شد.

برطرف سازی فاصله بین دندان ها: در دندان های جلویی در صورتی که فاصله وجود داشته باشد برخی از افراد آن را به عنوان ویژگی منحصر به فرد می‌شناسند؛ اما برخی دیگر از ارتودنسی برای درمان آن استفاده می‌کنند.

برطرف سازی مشکل در حرف زدن: دندان ها نقش مهمی در صحبت کردن آن دارند و به خصوص سرعت آن را تحت تأثیر قرار می‌دهند. یا امکان دارد دچار لکنت زبان شوند. در صورت داشتن این مشکل نگران نباشید چون کاملاً با ارتودنسی قابل حل است.

درمان مشکل آپنه خواب: در این مشکل تنفس شما در حین خواب قطع می‌شود که امکان دارد تا 30 ثانیه و یا بیشتر نیز به طول بیانجامد. با ارتودنسی در این روش می‌توانید  عکس العمل زبان و دندان هایتان را بهتر کنید.

درمان شلوغی یا تراکم بیش از حد دندان ها: در صورتی که رشد دندان های شما به نسبت رشد فکتان بیشتر باشد تراکم اتفاق می‌افتد. در این مواقع دندان های جمع شده و حالت نامناسبی پیدا می‌کنند. این موضوع می‌تواند هم روی صحبت کردن و هم غذا خوردن شما تأثیر منفی گذارد. به همین دلیل ارتودنتیست با روش های مختلف تراکم را کاهش داده یا از بین می‌برد.

مزایای ارتودنسی

نتایج بهتر: بیماران بزرگسال اغلب نتایج بهتری به دست می‌آورند، زیرا معمولاً به توصیه‌های متخصص دندانپزشکی خود پایبندتر هستند؛ مثلاً بیشتر احتمال دارد که به خوبی از دندان‌های خود مراقبت کنند، دستورالعمل‌ها را به دقت دنبال کرده و از نگهدارنده (ریتینر) استفاده کنند تا دندان‌هایشان به موقعیت‌های قبلی بازنگردد.

مزایای سلامتی: در صورتی که دندان های صاف تری داشته باشید به‌راحتی می‌توانید مسواک زده و نخ دندان بکشید که به پیشگیری از بیماری‌های لثه و پوسیدگی دندان کمک می‌کند. ارتودنسی همچنین می‌تواند مشکلاتی مانند شلوغی دندان‌ها، فاصله‌های بیش از حد و ناهماهنگی‌های بایت را اصلاح کند که ممکن است در آینده مشکلاتی مانند درد فک و ناراحتی دندان ایجاد کنند.

رفع دامنه زیادی از مشکلات دندان: هنگامی که با مشکلات متعدد دندانی یا صورتی مواجه هستید، می‌توان از ارتودنسی برای رفع تمام این مشکلات استفاده کرد. برخلاف روش‌های درمانی دیگر، ارتودنسی به‌طور فوق‌العاده‌ای در جابه‌جایی دندان‌ها به موقعیت صحیح مؤثر است.

امکان دستیابی به نتیجه‌ای عالی: با ارتودنسی می‌توان به نتیجه‌ای بهتر نسبت به اینویزیلاین (Invisalign) دست یافت؛ زیرا در ارتودنسی، دندان‌ها با نیروی بیشتری به جای خود حرکت داده می‌شوند. در حالی که با اینویزیلاین، تنها تعداد مشخصی از دندان‌ها را می‌توان هم‌زمان حرکت داد.

معایب ارتودنسی

امکان پوسیدگی دندان: یکی از شایع ترین عوارض ارتودنسی، پوسیدگی دندان است. به همین دلیل، در صورتی که از این روش استفاده نمایید باید به بهداشت دهان و دندان خود توجه ویژه ای داشته باشید. در صورتی که به خوبی از مسواک استفاده نکنید، ذرات باقیمانده غذا در مجاورت براکت های دندان باعث پوسیدگی آنها می‌شوند.

وجود آفت دهان: در صورتی که براکت ها با لب، لثه یا جداره داخلی دهان تماس داشته باشند، زخم و ناراحتی ایجاد می‌کنند. همچنین یکی دیگر از مشکلات دیگر زدن آفت است که یک مشکل آزاردهنده محسوب می‌شود.

امکان بروز بیماری های لثه: براکت ها علاوه بر بیماری های مربوط به دهان و دندان، می‌توانند موجب بروز بیماری های لثه شوند.

برگشت به حالت اولیه دندان ها: این احتمال وجود دارد که پس از انجام ارتودنسی دندان ها به حالت اولیه بازگردند.

زمان بیشتر درمان: جابه‌جایی دندان‌ها در موقعیت درست خود در بزرگسالان زمان بیشتری می‌برد. به همین دلیل درمان‌های ارتودنسی برای کودکان مؤثرتر بوده زیرا ساختار استخوان‌های صورت و فک آن‌ها هنوز نرم است. این ویژگی با ورود به بزرگسالی از بین می‌رود. همچنین، فرایند بهبود به طور طبیعی در بزرگسالی کندتر می‌شود، بنابراین التهاب ناشی از جابه‌جایی دندان‌ها مدت بیشتری باقی می‌ماند.

درمان نیاز به نظارت بیشتری دارد: دندانپزشکان باید به‌طور دوره‌ای فشار دستگاه ارتودنسی را برای صاف کردن دندان‌های بیمار افزایش دهند و پیشرفت او را زیر نظر بگیرند.

هزینه بالا: ارتودنسی نیازمند سرمایه‌گذاری زمانی و مالی است. از آنجایی که صاف کردن دندان‌های بزرگسالان زمان بیشتری می‌برد، معمولاً هزینه بیشتری نیز در پی دارد.

موارد کاربرد کامپوزیت

پر کردن دندان های خراب و دارای پوسیدگی: برخلاف ماده آمالگام که ظاهر مناسبی ندارد، کامپوزیت ونیر دندان برای پر کردن دندان زیباتر است به خصوص برای دندان های جلویی.

پر کردن فضای بین دندان: درصورتی که از فضای بین دندان ها مثل دندان جلویی ناراضی هستید کامپوزیت می‌تواند آن را برطرف کرده تا لبخند زیباتری داشته باشید.

رفع بد فرمی یا بدرنگی دندان: درصورتی که دندان هایتان زرد شده و یا فرم مناسبی ندارد، کامپوزیت به عنوان لایه پوششی آن را زیباتر خواهد کرد.

ترمیم و بازسازی دندان های شکسته: اگر که یکی یا چند مورد از دندان هایتان لب پر شده و یا شکسته با کامپوزیت می‌توانید ظاهر طبیعی را به آن بازگردانید.

رفع ترک دندان: ترک ها معمولاً به دلیل ضربه یا فشار بیش از حد به وجود می‌آیند که کامپوزیت می‌تواند هم ظاهر آن را اصلاح کرده و هم از گسترش آن جلوگیری کند.

 
مزایای کامپوزیت

حفظ ساختار دندان: در این روش نیازی نیست که ساختار دندان ها تغییر کند. (برخلاف روش هایی مثل لمینت که دندانپزشک مجبور است دندان را کمی تراش دهد)

هزینه مناسب: یکی دیگر از تفاوت ارتودنسی با کامپوزیت این است که هزینه پایین تری دارد.

برگشت پذیر بودن: یکی دیگر از مزایای کامپوزیت ونیر دندان این است که هروقت از آن خسته شدید یا مشکلی پیش آمد می‌توانید آن را بردارید یا ریمو کنید. (درصورتی که لایه بیرونی مینای دندان آسیب ندیده باشد.)

زمان گذاشتن کوتاه: در این روش تنها در یک جلسه هم رنگ روکش انتخاب می‌شود و هم کامپوزیت روی دندان قرار می‌گیرد. برای این کار ونیر دندان که ماده ای خمیری شکل است روی دندان قرار گرفته و دندانپزشک آن را شکل می‌دهد. سپس با اشعه UV آن را محکم می‌سازد.

حساسیت کم: به دلیل تراش نخوردن دندان، حساسیت بعد از انجام کامپوزیت نیز کمتر است.

 
معایب کامپوزیت

لکه پذیر بودن و تغییر رنگ: کامپوزیت امکان دارد که در برابر برخی نوشیدنی ها یا غذا ها تغییر رنگ می‌دهد.

ظاهر غیر طبیعی: درصورتی که از برند های بی کیفیت بهره ببرید امکان دارد غیر طبیعی به نظر برسد.

ماندگاری کم: نسبت به روش هایی مثل لمینت ماندگاری کمتری دارد. در برابر ضربه نیز آسیب پذیری بیشتری دارد.

نیاز به مراقبت های پیاپی: اگر جزو افرادی هستید که فکر می‌کنید بعد از نصب کامپوزیت دیگر نیازی به مراقبت نیست در اشتباهید. علاوه بر مسواک و نخ دندان زدن و رعایت خوردن و نوشیدن غذا های رنگ دارد، باید هر 6 ماه یکبار برای پولیش اقدام کنید که برای حفظ سفیدی و شفافیت ضروری است.

 
مقایسه ارتودنسی و کامپوزیت

عوامل مؤثر در انتخاب بین ارتودنسی و کامپوزیت

هدف شما: هدفتان از ارتودنسی یا کامپوزیت چیست؟ اگر بیشتر می‌خواهید فرم دندان هایتان را تغییر بدهید و موقعیت آنها را بهتر کنید ارتودنسی گزینه مناسب تری است. ولی درصورتی که برخی مشکلات مثل شکستگی، لب پریدگی، تغییر رنگ یا ترک دارید، کامپوزیت گزینه بهتری برای شماست.

زمان مورد نظر: در صورتی که می‌خواهید تغییر به سرعت رخ دهد باید کامپوزیت را انتخاب کنید. چون در روش ارتودنسی 1 تا 3 سال زمان می‌برد تا به نتایج دلخواهتان برسید.

ماندگاری: اگر می‌خواهید روشی با ماندگاری بالا و دائمی را امتحان کنید ارتودنسی روش بهتری است. کامپوزیت به مرور امکان تغییر رنگ، لکه گیری و لب پریدگی دارد.

هزینه مورد نظر شما: ارتودنسی هزینه بیشتری نسبت به کامپوزیت دارد؛ بنابراین اگر می‌خواهید کمتر خرج کنید به سراغ کامپوزیت بروید.

نکته: درباره هزینه ها دقت داشته باشید که هرچه تعداد دندان ها بیشتر شود هزینه دریافتی بیشتر خواهد بود؛ مثلاً در صورتی که بخواهید فقط یک ردیف از فک بالا را ارتودنسی کنید هزینه کمتری می‌پردازید نسبت به فک پایین یا کل دندان ها. کامپوزیت نیز بر اساس تعداد دندان ها محاسبه می‌شود.

سن: اگر برای کودکان یا نوجوانان می‌خواهید اصلاح انجام دهید، ارتودنسی تأثیر بهتری می‌گذارد. درصورتی که بزرگسال هستید ارتودنسی زمان بیشتری طول خواهد کشید و شاید روشی مثل کامپوزیت، برایتان سریع تر و کم دردسر تر باشد.

کدامیک بهتر است ارتودنسی یا کامپوزیت

این موضوع بستگی به شرایط شما دارد؛ مثلاً اگر هم ساختار دندان هایتان مشکل دارد و هم دچار تغییر رنگ و لب پریدگی شده، ابتدا می‌توانید ساختار را با روشی مثل ارتودنسی اصلاح کنید. ولی اگر زمان کافی ندارید و می‌خواهید سریعاً نتایج را مشاهده کنید می‌توانید کامپوزیت انجام دهید.
نکته ای که باید توجه داشته باشید این است که اگر کامپوزیت را قبل از ارتودنسی انجام دهید، ممکن است در طول ارتودنسی آسیب دیده یا ظاهر آن تغییر کند؛ بنابراین توصیه می‌شود حتماً برای بررسی شرایط مخصوص خودتان، به دندانپزشک مراجعه کنید.