در دنیای امروز، ایمپلنت‌های دندانی به راهکاری مطمئن و دائمی برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته تبدیل شده‌اند اما، برای رسیدن به لبخندی زیبا و عملکردی بی‌نقص، قطعه‌ای کلیدی به نام "اباتمنت" نقش مهمی ایفا می‌کند

در دنیای امروز، ایمپلنت‌های دندانی به راهکاری مطمئن و دائمی برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته تبدیل شده‌اند اما، برای رسیدن به لبخندی زیبا و عملکردی بی‌نقص، قطعه‌ای کلیدی به نام "اباتمنت" نقش مهمی ایفا می‌کند. اباتمنت، به عنوان رابطی ظریف و در عین حال مستحکم، ایمپلنت را به تاج دندان متصل می‌کند و پایداری لبخند زیبای شما را تضمین می‌کند. در این مقاله، با دنیای اباتمنت‌های ایمپلنت، انواع آن، جنس‌های مختلف و کاربردهایشان آشنا می‌شویم تا بتوانید با اطلاعات کافی، بهترین انتخاب را برای لبخند خود داشته باشید.

کارکرد اباتمنت در ایمپلنت 

اباتمنت به عنوان قطعه‌ای رابط، نقش اساسی در اتصال ایمپلنت به تاج دندان ایفا می‌کند. این قطعه پس از قرارگیری ایمپلنت در استخوان فک و جوش خوردن آن، بر روی ایمپلنت نصب می‌شود و تاج دندان را به آن متصل می‌کند. اباتمنت علاوه بر ایجاد اتصال محکم و ماندگار، به توزیع مناسب نیروهای وارده بر ایمپلنت کمک کرده و از آن محافظت می‌کند. همچنین، اباتمنت در زیبایی و عملکرد دندان هم نقش بسزایی دارد و امکان قرارگیری صحیح تاج را فراهم می‌کند.

اتصال ایمپلنت به تاج: اباتمنت به عنوان رابطی میان ایمپلنت و تاج دندان، این دو بخش را به یکدیگر متصل می‌کند. این اتصال از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا که پایداری و کارکرد نهایی دندان به آن وابسته است. اباتمنت با ایجاد یک اتصال قوی و مطمئن، از حرکت و لق شدن تاج دندان جلوگیری می‌کند و به بیمار امکان استفاده راحت و مطمئن از دندان خود را می‌دهد.

ایجاد یک پایه محکم: اباتمنت با قرارگیری بر روی ایمپلنت و اتصال به تاج دندان، یک پایه محکم و استوار برای تاج فراهم می‌کند. این پایه، نیروهای وارده بر دندان را به طور مناسب توزیع کرده و از آسیب رسیدن به ایمپلنت و استخوان فک جلوگیری می‌کند. همچنین، پایه محکم ایجاد شده توسط اباتمنت، به تاج دندان اجازه می‌دهد تا به طور طبیعی و صحیح در جای خود قرار گیرد و عملکرد مطلوبی داشته باشد.

تعیین موقعیت تاج دندان: اباتمنت با توجه به نوع و زاویه قرارگیری ایمپلنت، موقعیت مناسبی را برای تاج دندان تعیین می‌کند. این امر به ویژه در مواردی که ایمپلنت در موقعیت نامناسبی قرار گرفته باشد، از اهمیت بالایی برخوردار است. اباتمنت با ایجاد زاویه و موقعیت مناسب برای تاج، از بروز مشکلاتی مانند گیر کردن غذا، التهاب لثه و تحلیل استخوان فک جلوگیری می‌کند.

محافظت از بافت لثه : یک اباتمنت با طراحی مناسب، از بافت لثه در اطراف ایمپلنت محافظت می‌کند. طراحی دقیق اباتمنت از فشار بیش از حد بر لثه جلوگیری کرده و از تحلیل و التهاب آن پیشگیری می‌کند. همچنین، اباتمنت با ایجاد یک فضای مناسب بین لثه و تاج دندان، از تجمع مواد غذایی و باکتری‌ها در این ناحیه جلوگیری می‌کند و به حفظ سلامت لثه کمک می‌کند.

توزیع یکنواخت نیروها : اباتمنت با توزیع مناسب نیروهای وارده بر دندان، از تمرکز بیش از حد نیرو در یک نقطه خاص جلوگیری می‌کند. این امر به ویژه در هنگام جویدن غذاهای سفت و سخت از اهمیت بالایی برخوردار است. توزیع یکنواخت نیروها توسط اباتمنت، از آسیب رسیدن به ایمپلنت، استخوان فک و تاج دندان جلوگیری کرده و به افزایش طول عمر ایمپلنت کمک می‌کند.

انواع اباتمنت

اباتمنت‌ها، به عنوان رابط بین ایمپلنت و تاج دندان، نقش حیاتی در موفقیت درمان ایفا می‌کنند. این قطعات با توجه به نوع اتصال، جنس و زاویه، انواع مختلفی دارند که هر کدام برای شرایط خاصی مناسب هستند. درک این تنوع، به انتخاب بهترین اباتمنت برای هر بیمار کمک می‌کند.

از نظر جنس
 

زیرکونیا: این نوع اباتمنت به دلیل رنگ سفید و ظاهر مشابه دندان طبیعی، انتخاب بسیار خوبی برای دندان‌های جلویی است. زیرکونیا علاوه بر زیبایی، از استحکام بالایی نیز برخوردار است و مقاومت خوبی در برابر سایش و خوردگی دارد.

تیتانیوم: تیتانیوم به دلیل سازگاری زیستی بالا با بدن انسان، یکی از پرکاربردترین مواد در ساخت اباتمنت است. این نوع اباتمنت بسیار مقاوم و بادوام است و به خوبی با استخوان فک جوش می‌خورد.

طلا: اباتمنت‌های طلا اگرچه گران‌تر از سایر انواع هستند اما به دلیل خواص ضد حساسیت و سازگاری بالا با بافت لثه، انتخاب مناسبی برای برخی از بیماران محسوب می‌شوند. طلا همچنین از استحکام و دوام بالایی برخوردار است.

از نظر روش ساخت

اباتمنت های استاندارد و پیش ساخته: این اباتمنت‌ها از قبل در کارخانه ساخته شده و آماده استفاده هستند. اباتمنت‌های استاندارد معمولاً قیمت مناسب‌تری دارند و برای شرایطی که نیاز به تغییرات جزئی باشد، مناسب هستند.
 

اباتمنت های سفارشی: این اباتمنت‌ها بر اساس قالب گرفته شده از دهان بیمار و به صورت اختصاصی برای وی ساخته می‌شوند. اباتمنت‌های سفارشی تطابق دقیق‌تری با لثه و تاج دندان دارند و برای شرایط پیچیده‌تر و مواردی که نیاز به دقت بالا دارند، مناسب‌تر هستند.

از نظرنحوه اتصال

اباتمنت های با اتصال پیچخور: این روش، اباتمنت با استفاده از یک پیچ به ایمپلنت متصل می‌شود. این نوع اتصال بسیار محکم است و امکان دسترسی آسان به ایمپلنت را در صورت نیاز فراهم می‌کند.
 

اباتمنت های با اتصال چسبی یا سیمانی: در این روش، اباتمنت با استفاده از چسب یا سیمان مخصوص به ایمپلنت متصل می‌شود. این نوع اتصال معمولاً برای دندان‌های جلویی که زیبایی در آن‌ها اهمیت زیادی دارد، استفاده می‌شود.
 

اباتمنت های ترکیبی: در برخی موارد، از ترکیب دو روش پیچ و چسب برای اتصال اباتمنت به ایمپلنت استفاده می‌شود. این روش می‌تواند مزایای هر دو روش را با هم داشته باشد.

از نظر جهت قرارگیری در فک

مستقیم : این نوع اباتمنت به صورت مستقیم و بدون زاویه بر روی ایمپلنت قرار می‌گیرد. اباتمنت‌های مستقیم معمولاً برای ایمپلنت‌هایی که در موقعیت مناسبی قرار گرفته‌اند، استفاده می‌شوند.

زاویه دار: این نوع اباتمنت دارای زاویه است و برای مواردی که ایمپلنت در موقعیت نامطلوبی قرار گرفته یا نیاز به تغییر زاویه تاج دندان باشد، استفاده می‌شود. اباتمنت‌های زاویه دار به اصلاح موقعیت تاج و بهبود زیبایی و عملکرد دندان کمک می‌کنند.

از نظر تعداد جلسات نصب

یک مرحله ای: در این روش، اباتمنت همزمان با کاشت ایمپلنت در استخوان فک قرار داده می‌شود. این روش معمولاً برای ایمپلنت‌هایی که نیاز به پیوند استخوان ندارند، استفاده می‌شود.
 

دو مرحله ای: در این روش، ابتدا ایمپلنت در استخوان فک کاشته می‌شود و پس از مدتی که ایمپلنت با استخوان جوش خورد، اباتمنت در مرحله دوم قرار داده می‌شود. این روش برای مواردی که نیاز به پیوند استخوان وجود دارد یا ایمپلنت در موقعیت مناسبی قرار ندارد، مناسب است.

مقایسه انواع اباتمنت از جهت مزایاو معایب
 

عوامل موثر در انتخاب نوع اباتمنت

موقعیت دندان از دست رفته: محل قرارگیری دندان از دست رفته در فک، نوع اباتمنت مورد نیاز را تعیین می‌کند. برای مثال، دندان‌های جلویی به اباتمنت‌هایی با ظاهر زیبا و طبیعی نیاز دارند، در حالی که دندان‌های آسیاب که فشار بیشتری را تحمل می‌کنند، به اباتمنت‌های مقاوم‌تر و بادوام‌تر احتیاج دارند.

کیفیت استخوان فک: تراکم و کیفیت استخوان فک، نقش مهمی در انتخاب اباتمنت مناسب ایفا می‌کند. در مواردی که استخوان فک ضعیف باشد، از اباتمنت‌های خاصی استفاده می‌شود که فشار کمتری به استخوان وارد می‌کنند و به بهبود جوش خوردن ایمپلنت کمک می‌کنند.
 

وضعیت لثه: سلامت و وضعیت لثه نیز در انتخاب اباتمنت مؤثر است. در صورتی که لثه دچار التهاب یا بیماری باشد، از اباتمنت‌هایی استفاده می‌شود که با لثه سازگارتر باشند و به بهبود وضعیت آن کمک کنند.
 

نوع پروتز: نوع پروتز (تاج، بریج یا دست دندان) که قرار است بر روی ایمپلنت قرار گیرد، در انتخاب اباتمنت مناسب تأثیر دارد. اباتمنت باید به گونه‌ای باشد که بتواند به خوبی پروتز را نگه دارد و از استحکام و پایداری آن اطمینان حاصل کند.
 

هزینه: هزینه اباتمنت نیز یکی از عوامل مهم در انتخاب آن است. اباتمنت‌ها با توجه به جنس، نوع و روش ساخت، قیمت‌های متفاوتی دارند. بیمار باید با توجه به بودجه خود و با مشورت دندانپزشک، بهترین گزینه را انتخاب کند.

مراحل نصب اباتمنت

نصب اباتمنت، مرحله‌ای حساس در فرآیند ایمپلنت دندان است که پس از جوش خوردن ایمپلنت با استخوان فک انجام می‌شود. در این مرحله، اباتمنت که به عنوان رابط بین ایمپلنت و تاج دندان عمل می‌کند، با دقت و ظرافت بر روی ایمپلنت قرار داده می‌شود. این کار معمولاً با استفاده از پیچ یا چسب مخصوص انجام می‌شود و نیاز به تخصص و تجربه دندانپزشک دارد.

مراحل نصب یک مرحلهای اباتمنت

ارزیابی بالینی و تصویربرداری پیش از جراحی : قبل از جراحی، دندانپزشک با معاینه دقیق و بررسی تصاویر رادیوگرافی، وضعیت استخوان فک، لثه و دندان‌های مجاور را ارزیابی می‌کند تا بهترین روش و نوع ایمپلنت و اباتمنت را انتخاب کند.
 

بی حسی و استریل محل جراحی : قبل از شروع جراحی، ناحیه مورد نظر با استفاده از داروی بی حسی موضعی، بی حس می‌شود تا بیمار در طول عمل هیچ گونه دردی احساس نکند.
 

برش لثه : پس از بی حسی، دندانپزشک با ایجاد یک برش کوچک در لثه، محل قرارگیری ایمپلنت را آماده می‌کند.
 

قرار دادن پیچ ایمپلنت(فیکسچر)دراستخوان فک : در این مرحله، فیکسچر (پایه ایمپلنت) با دقت در استخوان فک قرار داده می‌شود.
 

قرار دادن اباتمنت : پس از قرار دادن فیکسچر، اباتمنت (قطعه رابط بین فیکسچر و تاج دندان) بلافاصله بر روی آن نصب می‌شود.
 

بستن لثه و بخیه زدن : در پایان جراحی، لثه اطراف اباتمنت بخیه زده می‌شود.

مراحل نصب دو مرحله ای اباتمنت

مرحله اول: قرار دادن ایمپلنت

در این مرحله، ابتدا لثه برش داده شده و سوراخی در استخوان فک برای قرار دادن ایمپلنت ایجاد می‌شود. سپس فیکسچر (پایه ایمپلنت) با دقت در استخوان قرار داده شده و یک پوشش موقت روی آن قرار می‌گیرد. لثه بخیه زده می‌شود و بیمار باید چند ماه صبر کند تا ایمپلنت با استخوان فک جوش بخورد. به این فرآیند "استئواینتگریشن" گفته می‌شود و برای موفقیت طولانی مدت ایمپلنت بسیار مهم است.

مرحله دوم: قرار دادن اباتمنت

پس از گذشت مدت زمان لازم و اطمینان از جوش خوردن ایمپلنت، مرحله دوم جراحی آغاز می‌شود. در این مرحله، لثه مجدداً برش داده می‌شود تا ایمپلنت نمایان شود. سپس اباتمنت بر روی ایمپلنت قرار داده شده و محکم می‌شود. در نهایت، قالب‌گیری از اباتمنت برای ساخت تاج دندان انجام می‌شود.

عوارض شایع پس از نصب اباتمنت

پس از نصب اباتمنت، ممکن است عوارضی مانند تورم و کبودی خفیف لثه، درد جزئی و خونریزی کم در ناحیه جراحی مشاهده شود که معمولاً طی چند روز بهبود می‌یابند. رعایت بهداشت دهان، استفاده از دهانشویه و مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک، به کاهش این عوارض و تسریع روند بهبود کمک می‌کند. در صورت تداوم یا تشدید هر یک از این عوارض، مراجعه به دندانپزشک ضروری است.

اقدامات و مراقبت های لازم بعد از نصب اباتمنت

مراقبت‌های پس از نصب اباتمنت به اندازه خود عمل نصب اباتمنت اهمیت دارد و در موفقیت طولانی‌مدت ایمپلنت شما نقش بسزایی ایفا می‌کند. در ادامه به نکات کلیدی و جامعی در این خصوص اشاره می‌کنیم:

مراقبت‌های اولیه (24 ساعت اول):

• از فعالیت‌های سنگین و شدید بدنی که باعث افزایش فشار خون می‌شوند، پرهیز کنید. استراحت کافی به بهبود سریع‌تر شما کمک می‌کند.
   
• اگر خونریزی جزئی در محل جراحی مشاهده کردید، نگران نباشید. گاز استریل را به مدت 20-30 دقیقه روی محل مورد نظر فشار دهید. در صورت ادامه خونریزی، با پزشک خود تماس بگیرید.
   
• برای کاهش تورم و کبودی، از کمپرس سرد در ناحیه جراحی استفاده کنید. کمپرس سرد را به مدت 15 دقیقه روی محل مورد نظر قرار دهید و این کار را چندین بار در روز تکرار کنید.
   
• داروهای تجویز شده توسط پزشک، از جمله مسکن‌ها و آنتی‌بیوتیک‌ها را طبق دستور مصرف کنید. این داروها به کنترل درد و جلوگیری از عفونت کمک می‌کنند.
   
• از خوردن غذاهای سفت، چسبنده و داغ در 24 ساعت اول خودداری کنید. غذاهای نرم و خنک مانند سوپ، پوره سیب‌زمینی و ماست را در این مدت مصرف کنید.

مراقبت‌های بلند مدت:

رعایت بهداشت دهان و دندان بعد از نصب اباتمنت بسیار مهم است. دندان‌های خود را حداقل دو بار در روز با مسواک نرم و خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بزنید.
 

از نخ دندان برای تمیز کردن بین دندان‌ها و اطراف اباتمنت استفاده کنید. این کار به جلوگیری از تجمع پلاک و باکتری در این نواحی کمک می‌کند.
 

از دهانشویه تجویز شده توسط پزشک برای ضدعفونی کردن محیط دهان و کاهش التهاب استفاده کنید.
 

برای بررسی وضعیت اباتمنت و ایمپلنت، به طور منظم به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
 

از کشیدن سیگار و مصرف الکل خودداری کنید زیرا این مواد می‌توانند روند بهبود را کند کرده و خطر عفونت را افزایش دهند.
 

از یک رژیم غذایی متعادل و سالم پیروی کنید. مصرف غذاهای غنی از کلسیم و ویتامین D به تقویت استخوان فک و بهبود جوش خوردن ایمپلنت کمک می‌کند.

هزینه نصب اباتمنت

هزینه نصب اباتمنت به عوامل مختلفی بستگی دارد و نمی‌توان رقم دقیقی برای آن تعیین کرد اما در حال حاضر از 7 تا 30 میلیون تومان تقریب زده میشود. همچنین می‌توان با بررسی برخی منابع و کلینیک‌های دندانپزشکی، تخمینی از هزینه‌ها به دست آورد.